Covid-19 ve Maymun Çiçeği’nin ardından bu kez Hindistan’dan yeni bir hastalık gündemde: Domates gribi… The Lancet dergisinin yayımladığı rapora göre ilk olarak Hindistan’ın Kerala eyaletinin bazı bölgelerinde 5 yaşın altındaki çocuklarda domates gribi görüldü. Domates gribi Odisha eyaletinde de 1-9 yaş aralığındaki 26 çocukta tespit edildi ve vaka sayısı 82’ye ulaştı. Domates gribi adını ciltte oluşan kırmızı kabarcılardan alıyor. Bu makalede domates gribi nedir, belirtileri neler? Nasıl bulaşır? Tedavisi ve aşısı var mı? sorularının yanıtlarına bakıyoruz. Acıbadem Fulya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Arzu Özgeneci Öngün domates gribine dair merak edilenleri anlattı. Öngün’ün sorulara yanıtları şöyle:
Domates gribi nedir?
Domates gribi sıklıkla çocuklarda görülen, son derece bulaşıcı olan ve nadir görülen viral bir hastalıktır. Son olarak Mayıs ayından bu yana 82 vaka olarak bildirilmiş. Domates gribi ölümcül değildir, kendini sınırlayan bir hastalıktır. Ancak yaşamı tehdit etmese de, bulaşıcı olması nedeniyle oldukça dikkatli yönetilmesi gerekiyor. Hedef kitlesi, bağışıklık sistemi henüz gelişmediği için özellikle 5 yaş altı çocuklar oluyor. Bağışıklık sistemi baskılanmış yetişkinlerde de daha az ve hafif semptomla görülebiliyor. Virüsün etkeni bilinmiyor. Eskiden bildiğimiz sivrisineklerle bulaşan bir hastalık olan dang humması sonucu olabilir deniliyor.
Domates gribi belirtileri neler?
Domates gribi;
- yüksek ateş,
- halsizlik,
- yorgunluk,
- eklem ağrıları,
- vücut ağrıları,
- hapşırık,
- mide krampları,
- el ve bacaklarda içi su dolu domates şeklinde döküntülerle karakterize bir hastalık.
- El ayak hastalığının bir varyantı olarak tanımlanıyor ve nedeni henüz bilinmiyor. Bazı çalışmalara göre; erişkinlerde de benzer bulgular daha hafif seyrediyor. Son 3 ayda 82 vakanın Hindistan’da görüldüğü bilgisi var. Erişkinlerde ise bir bildirim henüz yok.
Domates gribi nasıl bulaşıyor?
Domates gribinde bulaşma solunum değil temas yoluyla oluyor. Dolayısıyla temiz olmayan yüzeylere dokunmamak büyük önem taşıyor. Ağıza herhangi bir obje sokulmaması gerektiğinin de çocuklara öğretilmesi gerekiyor. Çok bulaşıcı olduğu için kreşlerde görülebiliyor. Önlemek için en iyi çözüm, çevredeki ortamın ve çocuğun temizliğine önem verilmesidir. 5 yaş altı çocuklarda, özellikle kreşlerde sosyal izolasyon ve temastan kaçınılmasının öğretilmesi gerekiyor. Dikkat edilmesi gereken bir başka nokta ise çocukların oyuncak ve giysilerini paylaşmamaları.
Domates gribi tanısı nasıl konuluyor?
Tanısı için özel bir test yok. Suçiçeği ve herpes zika gibi diğer benzer hastalıklar ekarte edilerek tanı konuyor.
Domates gribinin tedavisi ve aşısı var mı?
Hastalığın henüz dünyada aşısı ve tedavisi yok. Tüm viral hastalıklarda olduğu gibi, tedavisinde bol yatak istirahati ve bol sıvı alımı öneriliyor. Cilt lezyonlarında ılık suyla ufak ufak kompres yapmak, ciltte rahatlamayı sağlıyor. Ayrıca cilt lezyonları için çinko içerikli kremler önerilebiliyor. Ateş ve ağrılarda asetaminofen ile ibuprofen fayda sağlayabiliyor. Enfeksiyonun gelişimini önlemek için çocuğu bir hafta süreyle izole etmek önemli. Dolasıyla çocuğunda domates gribi olan erişkinlerin de izole olmaları gerekiyor. İyileşme süreci 1-2 haftayı buluyor.
