Dünyada yaklaşık 300 milyon kişiyi etkilediği tahmin edilen astım, uygun tedavi ve tetikleyici etkenlerden uzak durulması sayesinde kronikleşmeden kontrol altına alınabiliyor. Erken evrede dönemsel olan astım şikayetleri, zamanında kontrol altına alınamazsa hayat boyu süren ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
Özellikle yaz aylarında tetiklenen astım ataklarının yaşam kalitesini azaltmaması için bir takım önlemler alınması gerekiyor. Memorial Ankara Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Metin Özkan yaz aylarında astım hastalığı ile ilgili dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında bilgi verdi.
Sabaha karşı ortaya çıkan öksürüğe dikkat!
Astım, alınan havayı hava keseciklerine ileten ve hava yolları denilen küçük borucukların daralması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalık hava yollarının tıkanmasının neden olduğu ataklar halinde kendini gösterir. Astım hastalarının doktora başvurma nedenleri genellikle; öksürük, nefes darlığı, hırıltılı nefes alıp verme ve göğüste sıkışma hissidir.
Bu belirtilerin astım tanısı konulmasına yardımcı olan özellikleri ise; tekrarlayıcı olmaları, gece ve sabaha karşı ortaya çıkmaları, bazı alerjen maddelere maruz kalınması veya egzersiz sonrası tetiklenmeleridir. Bu belirtiler ataklar arasında ortaya çıkmazlar ve astım hastaları ataklar arasında kendilerini iyi hissederler. Astım tanısı, detaylı hasta öyküsü, muayene bulguları ve solunum fonksiyon testleri ile konulmaktadır.
Aşırı sevinme ve üzülme dahi astımı tetikleyebiliyor
Bazı tetikleyici maddeler ve tetikleyici durumlar astım ve diğer alerjik hastalıkların belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olurlar. Özellikle yaz aylarında astım ve alerji hastaları rahatsızlıklarını tetikleyebilecek, şikayetlerini artırabilecek pek çok etkenle karşılaşmaktadır.
Her hastada farklılık gösteren bu tetikleyiciler; polenler, alerjen maddeler, solunum yolu enfeksiyonları, yorucu fiziksel aktivite, hava kirliği olarak sıralanabilir. Bazı ağrı kesiciler ve kalp hastalıklarında kullanılan beta bloker denilen ilaçlar da astımı tetikleyici özellikte olabilmektedirler. İşlenmiş patates, bira ve şarap gibi sülfit ve koruyucu madde içeren bazı gıdalar, reflü hastalığı, aşırı sevinme veya üzülme gibi yoğun duygular da astımın diğer tetikleyicileridir.
İlaçlarınızı gelişigüzel almayın
Astım tedavisinde iki çeşit ilaç grubu kullanılmaktadır. Bunlar; hastalığı tedavi eden ya da kontrol eden ilaçlar ve rahatlatıcı ilaçlardır. Astım tedavisinde hangi ilaçların ne kadar süre ile ve hangi durumlarda kullanılacağı mutlaka doktor tarafından belirlenmelidir.
Yaz aylarında tetiklenen astım ve diğer alerjik hastalıkların etkilerini azaltmak için alınması gereken önlemler:
· Kuru havalarda rüzgar varsa dışarıya çıkılmamadır.
· Alerjenlerin havaya karışımına neden olan çim biçme, yabani ot temizleme gibi bahçe işlerinden uzak durulmalıdır.
· Tatil yapılacak otel ya da yazlık alerjenler açısından gözden geçirilmelidir.
· Açık hava egzersizleri yaparken aşırıya kaçılmamalıdır.
· Dışarıda giyilen kıyafetler eve dönünce değiştirilmeli ve duş alarak derideki ve saçlardaki alerjenler de temizlenmelidir.
· Yaz aylarında çamaşırlar, havlu ve çarşaflar polenlerin yapışmasını engellemek için dışarıda kurutulmamalıdır.
· Dışarı çıkarken geniş kenarlı gözlükler kullanılmadır. Çok alerjik yapıya sahip kişiler ve astım hastaları alerji maskeleri de kullanabilirler.
· Polen miktarının fazla olduğu dönemlerde şikâyetler başlamadan alerji ilaçları alınmalıdır.
· Polen yoğunluğunun fazla olduğu saatlerde kapı ve pencereler kapalı tutulmalıdır.
· Polen miktarının fazla olduğu günün ilk saatlerinde dış aktivitelerden uzak durulmalıdır.
· Evde ve arabada cam açmak yerine bakımları düzenli olarak yapılan ve polen filtreli klimalar kullanılmalıdır.
· Yaşam alanlarının nem oranını düşük tutulmalıdır.
· Ev temizliği HEPA filtresi içeren vakumlu bir süpürge ile yapılmalıdır.
