Uykuda bacak kasılmaları; çoğunlukla bacak ve uyluğu etkileyen, ani başlangıçlı istemsiz kas kasılmalarıdır. Sık görülen bir sorundur. Öyle ki toplumda görülme sıklığı yüzde 10-16 olarak bildirilmiştir. İlerleyen yaşla birlikte görülme sıklığı artar. 60 yaşın üstündekilerin yüzde 33’ünde; 80 yaşın üstündekilerin yüzde 50’sinde görüldüğü tespit edilmiştir. Uykuda gelişen kramplar uykuyu bozabilir veya uyku bozukluğuna yol açabilir. Peki, uykuda ayağa kramp neden girer? Tedavisi nasıldır? Nasıl önlem alınabilir? Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksu anlatıyor…
UYKUDA AYAĞA KRAMP NEDEN GİRER?
Elektrolit dengesizliği; nörolojik bozukluklara (kas hastalıkları, bel fıtıkları ve inmeler gibi) metabolik bozukluklarına (tiroit bozuklukları ve paratiroid bozuklukları gibi) sıvı-elektrolit bozukluklarına, kalsiyum ve magnezyum eksikliğine bağlı gelişebilir. Ancak gece kramplarının çoğu nedensizdir. Yani, belirtilen nedenlerin hiçbiri mevcut değildir. Bunlarda, özellikle ağır fiziksel aktiviteden sonra sıvı ve elektrolit kaybı nedeniyle, mikrotravmalar da mevcutsa uykuyla ilişkili bacak krampları sık olur. Fazla hareketin ardından terle vücuttan atılan sıvıların yanı sıra kalsiyum, sodyum, magnezyum gibi minerallerin eksilmesi de gece kramplarına neden olabilir. Hamilelik de gece kramplarının önemli bir etkenidir. Hamilelikte kas aktivitesinin farklılaşması, elektrolit dengesizliği ve yetersiz sıvı alımı, krampların sebebi olarak gösterilir.
UYKUDA KRAMP NASIL OLUR?
Uykuda bacak krampında, uykudayken aniden bacak veya uyku kaslarında kasılma olur. Bazen şiddetli ağrı eşlik edebilir. Kramplar sadece birkaç saniye sürebileceği gibi, 1-2 dakikaya kadar da uzayabilir. Çoğunlukla kendiliğinden veya kasılan kasın ters yönünde gerilmesiyle ortadan kalkar. Bazen uykuya dalmayı veya uykuyu sürdürmeyi etkiler ve uyku bozukluğuna yol açar.
Şart olmamakla birlikte, uyku testi ve EMG destekleyici tanı yöntemleridir.
TEDAVİSİ NASILDIR? NASIL ÖNLEM ALINIR?
Kramp sırasında kasılan kası ters yönünde germe, krampı düzeltir. Ayrıca bazen sıcak uygulama ve masaj da etkili olabilir. Önleyici tedavi olarak sıvı ve elektrolit dengesinin sağlanması, eksik elektrolit varsa, bunların verilmesi gerekir. Potasyum, sodyum, kalsiyum ve magnezyum gibi önemli elektrolitlerden zengin içecekler fayda sağlayabilir. Süt ve karpuz suyu gibi meyve suları bu tür elektrolitlerin alımına katkıda bulunur. Ayrıca muz, kurubaklagiller ve avokado gibi potasyum ile magnezyumdan zengin besinlerin düzenli tüketilmesi gerekir. Her egzersiz programının ardından germe hareketlerini uygulamak kas liflerinin gevşemesine yardımcı olarak kramp gelişimini önleyebilir. Ayrıca vücudun susuz kalmaması için her gün mutlaka 2-5 litre su içilmesi büyük önem taşır.
