Unutkanlık pek çoğumuzun yaşadığı bir sorun. Sık sık unutkanlık yaşayanları bir korku sarıyor ve “Acaba Alzheimer mı?” diye panikle doktorun yolunu tutabiliyorlar. Peki Unutkanlık belirtileri neler? Hangi unutkanlık durumunda endişenilmelidir? Unutkanlık testi nedir, nasıl yapılır? Unutkanlık tedavisi nedir? Medipol Sefaköy Üniversite Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Nicer Korkut Bıçak unutkanlık ve unutkanlık testine dair merak edilenleri anlattı.
Unutkanlık hastalığı nedir, belirtileri neler?
Unutkanlık bir hastalık değil bir belirtidir. Pek çok durumda unutkanlık gelişebilir.
Günlük yapılan işlerin unutulması, İsim ve yerleri karıştırma, yön karıştırma, evde eşyaları koyduğumuz yerleri hatırlayamama, kişilerin kim olduğunu hatırlayamama, özel günleri hatırlamada güçlük, etrafımızdaki kişilerle yaptığımız konuşmaların unutulması şeklinde belirti verebilir.
Unutkanlık neden olur?
Demansa bağlı unutkanlık daha önceden beynin bellek bölümlerinde depolanmış olan bilgilerin geri hatırlanması ve yeni bilgilerin aynı alanlarda sonradan kullanılmak üzere depolanmasında güçlük sonucu ortaya çıkar.
Hangi unutkanlık durumunda endişenilmelidir?
Hepimiz zaman zaman unutkanlık yaşarız. Bu durum özellikle kaygılı, stresli olduğumuz durumlarda daha da artar. Önemli olan yaşadığımız unutkanlığın günlük yaşam aktivitelerini kısıtlar veya engeller düzeyde olup olmadığıdır.
Unutkanlık ile alzheimer arasındaki farklar neler?
Alzheimer hastalığında unutkanlık önemli bir belirtidir ancak her unutkanlık Alzheimer hastalığı olduğu anlamına gelmez.
Unutkanlık tanısı nasıl konur?
Unutkanlık değerlendirmesinde öncelikle hastadan alınan öykü önemli bir yer tutar. Unutkanlığın ne zaman başladığı, ilerleme süreci, eşlik eden şikayet ve bulgular hasta ve yakınlarından alınan bilgiler doğrultusunda ayrıntılı olarak dinlenir.
Unutkanlık testi nedir, nasıl yapılır?
Unutkanlık düzeyini belirlemek için standardize edilmiş Mini Mental Test ve Saat Çizme Testi tüm hastalara uygulanır. Basit gibi gözüken bu testler ile kişide unutkanlık düzeyi hakkında önemli bilgiler sağlanır. Ayrıca gerekli gördüğümüz durumlarda ileri nöropsikolojik testler ile kişinin unutkanlığı hakkında daha ayrıntılı bilgiler edinebiliriz.
*Hastadan bir saat kadar üzerinde saat 11.10 çizmesini isteniyor.
Unutkanlık tedavisi
Unutkanlık tedavisi için öncelikle neden belirlenmelidir. Vitamin ve mineral eksikliği, troid fonksiyonlarında bozukluklar, karaciğer fonksiyonlarındaki bozukluklar, kan sodyumu gibi kan elektrolitlerindeki önemli değişimler unutkanlık nedeni olabilir. Eğer demans ile ilişkili bir unutkanlık olduğu düşünülürse bu hastalıklara spesifik hastalığın ilerleme sürecini yavaşlatan tedavi seçenekleri mevcuttur. Eğer altta yatan sebep psikiyatrik kökenli ise bunun tedavisine yönelik önlemlerin alınması gerekmektedir.
Unutkanlıktan korunma yolları
- Demansa bağlı unutkanlıklardan korunma için etkisi çalışmalarla gösterilmiş diyet önerisi Akdeniz Tipi Diyettir. Yani daha çok sebze ağırlıklı beslenmenin ön planda oluğu et tüketiminin daha geri planda kaldığı bir beslenme tipine uygun yaşam tarzı belirlenmelidir.
- Stres yönetimi bir diğer dikkat edilmesi gereken husustur. Stres yönetimi iyi yapılamadığı durumlarda demansa bağlı unutkanlık daha erken yaşlarda ve daha hızlı ilerleyebiliyor
- Düzenli egzersiz yapmanın hem beden hem de beyin sağlığı üzerine olumlu etkisi vardır. Her gün yarım saat kadar belli tempoda yürüyüş yapmak bile yeterli olacaktır.
- Uyku vücudun ve beynin kendisini onardığı sanılanın aksine aktif bir süreçtir. Kaliteli ve yeterli uyku süresinin sağlanması unutkanlıktan korunmada dikkat edilmesi gereken bir başka konudur.
- Her koşul ve durum altında hayata pozitif bakmak sağlıklı bir beyin için önerilerimiz arasındadır.
- Yeni bir enstrüman çalmak , yeni bir spora başlamak , yeni bir dil öğrenmek gibi aktiviteler yaparak ve günlük rutinin dışına çıkarak sanılanın aksine ilerleyen yaşlarda da beynimizde nöronlar arası bağlantıları kuvvetlendirebiliriz.
