Tükürüğün sıhhatimiz için sayısız işlevi bulunmaktadır. Nasıl ki her organımız rahatsızlanabiliyorsa tükürük bezlerimizde de rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Şayet bu rahatsızlıklar önlenmezse ve tedavi edilmezse önemli sıhhat sıkıntılarına yol açabilir. Pekala tükürük bezinde taş neden oluşur? Tükürük bezlerinde taş oluşumuna dair tüm merak edilenleri KBB Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ozan Seymen Sezen’den öğrendik.
TÜKÜRÜK DİŞLERİMİZDE BAKTERİ OLUŞUMUNU ENGELLEMEKTEDİR
Tükürük bezleri tarafından salgılanan tükürüğün birden fazla hayati işlevi olduğunu vurgulayan KBB Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ozan Seymen Sezen, “Tükürük, tat almamızı kolaylaştırmaktadır. Tıpkı vakitte ağız içini nemli tutarak, ağız bölgesini korumaktadır. Ağız içi bölgesini nemlendiren tükürük, tüketilen besinlerin yutulmasını kolaylaştırmaktadır. Tükürük içerisinde bulunan enzimler, sindirime yardımcı olmasının yanı sıra, diş sıhhati için de kıymet arz etmektedir. Tükürük, içerisinde barındırdığı unsurlar sayesinde diş minesini korur ve dişlerimizde bakteri oluşumunu maniler.” halinde konuştu.
TÜKÜRÜK BEZİNDE TAŞ OLUŞUMU ENFEKSİYON RİSKİNİ ARTTIRIYOR
Tükürük akımının azalmasının ve tükürük bezinde muhtemel bir taş oluşumunun enfeksiyon riskini artırdığına dikkat çeken Doç. Dr. Ozan Seymen Sezen, “Her iki kulağımızın önünde ve altında bulunan tükürük bezine parotis tükürük bezi denir. Çene altında ise 2 adet submandibüler ismini verdiğimiz bezin yanı sıra lisan altında da 2 adet sublingual tükürük bezi mevcuttur.
Sıvı kaybı, gerilim, kullanılan çeşitli ilaçlar, ışın tedavisi görme, kimi kansızlıklar (demir eksikliği anemisi, şeker hastalığı, tükürük bezlerinin kronik hastalıkları) üzere nedenlerden ötürü tükürük ölçüsü ve akım suratı azabilir. Tükürük akımının azalması, enfeksiyon riskini de artırmaktadır. Bu durumunun önüne geçilebilmesi için bol sıvı ve ekşi besinler tüketilmelidir. Tükürük hastalıkları kapsamında en fazla karşılaşılan durum tükürük bezleri enfeksiyonlarıdır. Tükürük bezi enfeksiyonları, bakteri ve virüslerle oluşabilmektedir. Enfeksiyon en sık kulak önü ve altı(parotis) tükürük bezinde görülür.“ dedi.
CERRAHİ MÜDAHALE GEREKEBİLİR
Tükürük bezi enfeksiyonlarının, ağrı, ciltte kızarıklık, sıcaklık artışı ve şişlik olarak belirti verdiğini belirten Sezen, şunları söyledi: “Tükürük bezi enfeksiyonlarının tedavisinde bol sıvı tüketimi önerilmektedir. Tedavi süreçleri antibiyotikler ve ağrı kesici ilaçlar ile desteklenebilmektedir. Enfeksiyon bölgesinde apseleşme görülüyorsa cerrahi müdahaleye gerek duyulabilir. Tükürük bezi enfeksiyonları tekrarlayabilmektedir. Enfeksiyon oluşumunun tekrarlaması halinde ilaçlı tedavi süreci tıpkı biçimde devam ettirilir. Enfeksiyonların çok sık tekrarlaması halinde bezin çıkarılması için cerrahi bir müdahale gerekebilir.” dedi.
KABAKULAK ÇOCUKLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Tükürük bezi enfeksiyonlarının virüsler yoluyla da oluşabileceğini söz eden Sezen, “Virüsler nedeniyle oluşan enfeksiyonların sıklıkla gözlenen hastalığı, daha çok çocuklarda görülen kabakulaktır. Kabakulak hastalığı, çoğunlukla kulak önü ve altı tükürük bezlerinde oluşur. Virüs direkt temasla, damlacık(hapşırık, öksürük sırasında) ya da tükürük ile bulaşabilir. Kabakulak hastalığı yaşan bireylerin tek ya da çift kulaklarının ön kısmında ağrı ve şişlik görülebilir. Hastalığın birinci 3 gününde 40 dereceye varan ateş olabilir.
Hastalığın tedavisinde ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Tıpkı vakitte hastaların bol sıvı tüketmelerini ve istirahat etmelerini önermekteyiz. Kabakulak hastalığı ender de olsa erkeklerde, yumurtalıklarda enfeksiyon (Orşit), menenjit, beyin, pankreas, kalp kası ve eklem iltihaplarına yol açabileceği için takip edilmesi gerekir.” dedi.
AMAN DİKKAT! TÜKÜRÜK BEZLERİNDE TAŞ OLUŞABİLİR!
Tükürük bezlerinde sıklıkla karşılaşılan bir başka hastalığın ise tükürük bezlerindeki taş oluşumu olduğunu belirten Sezen, “Tükürük bezlerinde görülen taş oluşumu, sıvı kaybına yol açan hastalıklar ya da az sıvı alımı üzere nedenlerden ötürü oluşabilmektedir. Bunun yanı sıra kullanılan ilaçlar ve kronik hastalıklar da tükürük bezi içerisinde taş oluşumuna yatkınlık yaratır.
Bezlerde oluşan taşlar en sık çene altı (submandibüler) tükürük bezlerinde gözlemlenir. Tükürük kanalları içinde oluşan taş, kanalları tıkar ve tükürük akımını engelleyebilir. Ekseriyetle besin tüketimi sonrasında çene altında ağrı ve şişme oluşabilir. Bazen bu duruma tükürük bezi enfeksiyonu da eşlik eder. Bu durum makul bir mühlet sonra resen düzelebilir lakin tekrar etme mümkünlüğü da mevcuttur. Tükürük bezi taşlarının tedavisinde ise ince kıvrımlı kameralarla birlikte küçük taşlar tükürük kanalından alınabilir. Tükürük kanallarında taşların büyük olması halinde cerrahi müdahaleye başvurulabilir.” formunda konuştu.
