Alzheimer hastalığından sonra en sık görülen sıhhat sıkıntılarından biri de Parkinson’dur. Beyinde eksilen dopaminin neden olduğu Parkinson hastalığının ne olduğu ve belirtilerine dair tüm merak edilenleri Nöroloji Kısım Lideri Doç. Dr. Betül Yalçıner ile Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Uzm. Dr. M. Pınar Dönmez’den öğrendik.
FİZİK TEDAVİ KIYMET TAŞIYOR
Yürüyüşünüz yavaşlıyorsa, yazdığınız yazılar giderek küçülüyorsa, içe dönük ve duygusal taraftan çöküntü yaşıyorsanız dikkat! Alzheimer hastalığından sonra en sık görülen ve merkezi hudut sistemini etkileyen bir hastalık olan Parkinson’un başlangıç evresinde olabilirsiniz. nın tedavisinde öncelik dopamin tesiri yaratacak ilaçlar ya da cerrahi.
İlaç tedavisi yahut ameliyatın yanı sıra fizik tedavi görmek de hastalığı güzelleştirmeye yardımcı oluyor. Fizik tedavi alarak günlük hayat kalitenizi arttırabileceğiniz söyleniyor. Bilhassa yürüyüş, hafif koşular, el kol antrenmanları ve hafif sporlar hastalığın atlatılmasında kıymetli rol oynuyor. Doç. Dr. Betül Yalçıner ve Uzm. Dr. Pınar Dönmez Parkinson hastalığı için ‘’Parkinson hastalığı belirtileri ortasında hareket oranında azalma, kaslardaki ağrı ve kas tonusunun azalması görülen merkezi hudut sistemini etkileyen bir hastalıktır. Nörolojik hastalıklar ortasında Alzheimer hastalığından sonra en çok görülen merkezi hudut hastalıklarındandır. Hastalık genel olarak 50 yaş ve üzerinde baş gösterir. Görülme sıklığı ise genç nüfusta binde bir, 55 yaş üzerinde %1 ve 80 yaş sonrası %4 oranındadır. Hastalık 55 yaş sonrasında baş gösterdiği üzere 40’lı yaşlarda da ortaya çıkabilir lakin beden yaşlandıkça belirti verir. Çok ender olarak 20 yaş altında da bu hastalığa rastlanabilir ve 20 yaş altındaki Parkinson hastalığına Jüvenil Parkinson ismi verilir” dedi.
YÜRÜYÜŞÜNÜZ YAVAŞLADIYSA…
Parkinson hastalığı bir sendrom olarak da isimlendirilir. Parkinson sendromu dediğimiz hastalık hastalığın başında hareketlerde yavaşlama, kaslarda ağrı, kaslarda sertleşme ve istikrar kaybı olarak belirti verir. Hastalık ilerledikçe konuşmalarda ani kesilme, hareketlerde ani duraklama üzere belirtiler görülebilir. El yazısının küçülmesi de Parkinson hastalığında bilindik bir belirtidir.
Bir hastaneye Parkinson hastalığı için başvuranlara bakıldığında öncelikle titreme göz önünde bulundurulur. Şayet titreme ve buna eşlik eden hareketlerde durma varsa birinci akla gelen Parkinson hastalığıdır. Parkinson hastalarında titreme hareket esnasında değil istirahat ederken oluşur. Yani yatar durumda dururken birdenbire titreyebilirler. Hastalık genel olarak bedenin tek bir tarafında meydana gelir. Yani sol tarafınızda ağrı, titreme ve hareketle durma meydana gelirken sap tarafınızda bu belirtiler olmayabilir. Belirtiler meydana gelmeden evvel ufak tefek sinyaller verir. Bu sinyaller ortasında ellerin kolay işleri bile becerememesi, hareketlerin ve yürüyüşün yavaşlaması yahut yürüyüşlerin birdenbire kesilmesi olarak sıralanabilir.
EL YAZINIZ KÜÇÜLÜYORSA DİKKAT EDİN!
Yukarıda saymış olduğumuz belirtiler epey sinsi belirtilerdir. Tahminen de aklınıza Parkinson hastalığı hiçbir halde gelmez. Süreksiz bir durum zannedersiniz lakin siz durumun ciddiyetini anlatana kadar hastalık ilerlemiş olur. Bu hastalığın belirtileri sinsi olduğu üzere epey yavaş ilerler. Lakin her ne kadar yavaş ilerleyen bir hastalık olsa da önlem alınmadığı takdirde bedenin öteki yarısı da bu durumdan etkilenir. Parkinson hastalığı geçirmiş bireylerle konuştuğumuzda el yazılarının gittikçe küçüldüğünü, el hareketlerinde beceriksizliğin oluştuğunu hatta bir düğmeyi bile iliklemekte zorlandıklarını, oturma kalkma üzere hareketlerin vakitle çok güç hale geldiğini ve kaslarda ağrı yaşandığını söylüyorlar. Parkinson hasta yakınları hastaların yüzünde donuklaşma, ses tonunda kısılma ve konuşmalarda bozukluk olduğunu lisana getiriyor. Aşırı terleme, derinin yağlanması, omuz ve sırt bölgesinde ağrı yaşanması da sık görülen belirtiler ortasındadır. Lakin bu belirtiler birçok hastalığın belirtisine benzediği için Parkinson hastalığına teşhis koymak için kâfi değildir. Çok az görülen bir durum olsa da kimi hastalarda uyku esnasında çığlık atma, tekme atma yahut bilinçsiz el kol hareketleri görülebilir. Kabızlık ve yutkunma da zorluk da bağırsak hareketlerinin ve teneffüs sisteminin yavaşlamasından meydana gelebilecek belirtiler ortasındadır.
EN UYGUN DESTEK: DOPAMİN
Parkinson hastalığının sebebi bedendeki dopamin ölçüsündeki azalmadır. Hastalığın tedavisi de en güzel olarak dopamin desteği ile sonuç verir. Buna istinaden Parkinson hastalarına dopamin tesir yaratan ilaçlar verilmektedir. Bu ilaçlar bedendeki dopamin ölçüsünü arttırdığı üzere hastalıkta görülen belirtileri ertelemeye de yardımcı olur. Şayet başlangıç basamağında hastalık fark edilirse ilaçlar daha çabuk tesir gösterir. İlaçlar belirtileri erteleyeceği için hastanın ömrünü ve hayat kalitesini de arttırır. Parkinson hastalığında ameliyat da bir tedavi tekniğidir ve günümüzde epeyce sık kullanılan bir yoldur. Parkinson ameliyatı geçiren bireylerin beynindeki kimi bölgeler yüksek frekanslı ses dalgalarıyla yakılır ve olağandışı olan aktivitenin olağan hale dönüşmesi sağlanır.
YAŞAM KALİTENİZİ ARTTIRIN
Parkinson hastalığında ilaç tedavisi kadar fizik tedavi de hayli değerlidir. Hastalık sürecinde fizik tedavi alırsanız ilaçların daha süratli tesir göstermesine yardımcı olabilirsiniz. Fizik tedavi görerek kaslardaki ağrıyı azaltabilir ve beden hareketlerinin kısıtlanmasının önüne geçebilirsiniz. Fizik tedavi aldığınız takdirde konuşmalarda ve hareketlerde duraklama, kaslarda ağrı, yutkunma zahmeti, kasılma üzere belirtilerin ortadan kalktığını göreceksiniz.
OYUN OYNAYARAK HASTALIĞI HAFİFLETİN
Egzersizin yanı sıra beyni etkin tutan oyunlar da Parkinson hastalığına çok yeterli gelir. Zekâ oyunları oynayarak, müzik dinleyerek, müzik söyleyerek, bulmaca çözerek dans ederek ve kitap okuyarak beyni faal tutabilirsiniz. Böylelikle beyin kaslara göndereceği iletiyi unutmaz ve siz hastalığın birçok belirtisini hafif atlatırsınız. Boş vakitlerinizde internetten ya da gazetelerden haber okuyabilir, bulmaca çözebilirsiniz. Ezber yapmak da Parkinson hastalığına yeterli gelecektir. Hareketleri bizde daima bir değişim yapmak da güzel bir seçenektir. Mesela, dışarı çıktığınızda her vakit gittiğiniz istikametten değil de farklı bir yoldan gidebilirsiniz. Konutunuzdaki eşyaların yerini değiştirerek hafızanızı güçlendirebilirsiniz. Hastalığın yeterli tarafta ilerlemesi in yapacağınız her şey sizin ömür kalitenizi yükseltir ve ömür süresinizi uzatır. Depresyona girerek daima bu hastalığı düşünerek sırf kendinize ziyan verirsiniz. Hareketli ömür, hafif hastalık kelamını hiçbir vakit aklınızdan çıkarmayın.
