Öksürük oldukça rahatsız edici bir problem. Koronavirüs pandemisi sırasında da öksürükle ilgili soru işaretleri artmış durumda. Tüm bu merak edilenleri Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuğçe Hürkal’a sorduk. Hürkal’ın yanıtları şöyle:
ÖKSÜRÜK NEDEN OLUR?
Öncelikle öksürük nedir, neder olur? Hürkal bu soruya şu yanıtı veriyor: Tıbbi tanımı Tussis olarak da bilinen öksürük, yabancı parçacıkların, mikropların, irritanların, sıvıların ve mukusun boğazı ve solunum yolunu temizleyen gönüllü veya istemsiz bir harekettir; akciğerlerden hızlı bir hava atılımıdır.
Hastaları en sık hastaneye getiren şikayetlerden olan öksürük, hastalar tarafından aslında pek de önemsenmez. Önemsiz gibi görünen ve genellikle doktora başvurmadan, kendi başına olarak çözmeye çalışılan öksürük altında oldukça büyük ve geniş bir hastalık yelpazesi barındırabilir. Üç haftadan daha uzun süren öksürük mutlaka dikkate alınmalıdır. Altında bulaşıcı olan tüberkülozu, ölümcül seyreden akciğer kanserini, sık görülen ve yaşam kalitesini bozan GER (gasrto-özafagiel reflü), ölüm riski yüksek ve sık görülen kalp yetmezliği ve pulmoner emboliyi, zamanında tedavi edilmezse geri dönüş şansı zorlaşan astım ve KOAH’ı barındırabilir. Öksürük aslında bir savunma mekanizmasıdır. Yabancı maddelerin alt solunum yollarına oturmasını ve bronş, akciğer sekresyonlarının birikmesini önleyen bu savunma mekanizması beklenen amacı sağladığı takdirde etkili ve yararlıdır.
KORONAVİRÜSTE ÖKSÜRÜK OLUR MU?
Peki, koronavirüs belirtileri arasında öksürük var mı? Hürkal’ın paylaştığı bilgiler şöyle: Covid-19 virüsü toplumun çoğunluğunda asemptomatik ya da hafif semptomlarla geçiyor ancak belirtiler arasında en yaygın olanı öksürük. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre hastaların üçte ikisinde özellikle kuru öksürük belirtisi yaygındır. Her öksürük şikayeti elbette ki koronavirüs olarak değerlendirilmez. Bunun için diğer semptomların da değerlendirilmesi gerekir. Özellikle kuru öksürükte artış ve beraberinde nefes darlığı varsa koronavirüsten şüphelenilebilir ve acilen hastaneye başvurulması gerekir.
ÖKSÜRÜK ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
– KURU ÖKSÜRÜK
Balgamın olmadığı daha çok irritasyona bağlı olan öksürük tipidir. Sıklıkla soğuk algınlığı nedeniyle görülür. Boğazdaki enfeksiyon nedeni ile irritasyona bağlı öksürük görülür. Bademcik iltihabı, laranjit, sinüzit gibi üst solunum yollarında enfeksiyon kuru öksürüğe neden olabilir. Alerji nedeniyle olan öksürükler genelde kuru öksürük şeklindedir.
– BALGAMLI ÖKSÜRÜK
Genellikle akciğerdeki enfeksiyon nedeniyle olan öksürüklerde görülür. Öksürükle beraber balgam vardır. En önemli nedeni akciğerdeki enfeksiyondur. Zatüre bakterilere, virüslere, mantarlara bağlı olabilir. Hava yollarında sıvı veya mukus nedeniyle olur. Özellikle yüksek ateş varsa akla zatüre gelmelidir. Verem hastalığı da balgamlı öksürük yapan bir durumdur. Soğuk algınlığına bağlı zaman zaman balgamlı öksürük görülür.
– PSİKOJENİK ÖKSÜRÜK
Fiziksel nedenlerle açıklanamayan öksürüktür. Genellikle gribal enfeksiyon sonrası devam eder. Öksürük şekli genelde tekrarlayıcı kuru öksürük şeklindedir ve farklı bir seste öksürük olur.
– HIRILTILI ÖKSÜRÜK
Astım veya bronşiolit gibi hastalıklar sırasında akciğerde bronşların daralmasına bağlı hırıltı ile birlikte öksürük vardır. Islak çalma şeklinde akciğerlerden ses gelebilir.
ÖKSÜRÜK VARSA NE ZAMAN DOKTORA GİDİLMELİ?
Öksürük şiddetli ise, bir doktor tarafından değerlendirilmelidir. Öksürük iyileşmeden 3 hafta boyunca devam ederse, doktora gidilmesi gerekir. Çoğu durumda, öksürüğün altında yatan ciddi bir şey olmayacaktır, ancak nadir durumlarda uzun süreli öksürük, akciğer kanseri veya kalp yetmezliği gibi tedavi gerektiren bir hastalığın belirtisi olabilir. Böyle bir riski göz ardı etmemek için öksürüğün takibi yapılmalı ve uzun süren öksürük şikayeti sonucunda doktora başvurulmalıdır.
EVDE ÖKSÜRÜĞE İYİ GELEN BESİNLER NELERDİR?
Halk arasında uzayan öksürüklerde kullanılan bal ve zencefil karışımı bazen öksürüğü yumuşatabiliyor ve balgamın daha kolay çıkmasını sağlıyor. Ancak bu tür yöntemler altında yatan hastalığı tedavi etmiyor. Bu yüzden bu tür karışımlara mucizevi anlamlar yüklemek de doğru değil. En iyi balgam söktürücünün bol su içmek olduğu unutulmamalıdır. Dolayısıyla öksürük sorunu yaşandığında gün boyunca en az 2 litre su içilmesinin ihmal edilmemesi gerekiyor.
İLGİLİ İÇERİKLER
