Kulak çınlaması, tıptaki bir diğer ismi ile Tinnitus, zaman zaman birçok birey tarafından sıklıkla tecrübe edilebilen bir durum. Aniden ortaya çıkan şiddetli ve sürekli olarak devam eden çınlamalar kişinin hayat kalitesini ciddi oranda düşürebilmektedir. Peki kulak çınlaması neden olur? Kulak çınlaması teşhisi nasıl konur? Kulak çınlaması nasıl geçer? Kulak çınlamasını önlemenin yolları neler? Medipol Mega Üniversite Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Bölümü’nden Op. Dr. Mustafa Çakır kulak çınlaması ile ilgili merak edilenleri anlattı.
Kulakta çınlama nedir?
Tinnitus (kulak çınlaması) dışarıdan bir akustik uyaran olmaksızın sesin algılanmasına denir. Tinnitus toplumda yaygın olarak görülen, oluşum mekanizmaları tam olarak aydınlatılamamış bir yakınmadır. Kronik tinnitus toplumun yaklaşık %10-%15’ini etkilerken , %1-%3 ünde ise uyku bozuklukları ve günlük hayatı sekteye uğratacak sorunlara neden olabilir.
Kulak çınlaması belirtileri neler?
Hastalar kulakta çınlamayı tek ya da iki taraflı, arkada, ortada, yanda, başın içinde ya da dışında olarak algılayabilirler. Tinnitus tek ya da çoğul tonlardan oluşabilir, yüksek ya da düşük perdeli, vızıltı, rüzgâr sesi, çıtırtı, makine sesi, ıslık sesi, dalga sesi gibi farklı şekillerde algılayabilir.
Kulakta çınlama neden olur?
Kulakta çınlamayı birçok farklı durumlar sonucunda oluşabilse de mekanizması tam olarak bilinmemektedir. Yüksek ses maruz kalma, ilaç̧ yan etkileri, sigara, obezite, vb. bilinen çevresel faktörlerin yanında bazı hastalıklarda da sıkça görülebilmektedir. Kulak çınlamasını oluşma mekanizmasını açıklamak amacıyla birçok teori ileri sürülmüştür.
Kulak çınlaması çeşitleri nelerdir?
Kulakta çınlamayı 2’ye ayırabiliriz. Birincisi objektif tinnitus dediğimiz oluşan sesi hasta ile birlikte herkes duyabilirken, subjektif tinnitus da sesi yalnızca etkilenen kişi duymaktadır. Toplumda en çok subjektif tinnitus görülmektedir. Objektif tinnitus daha nadir olmakla birlikte daha çok kulak ve baş boyun bölgesindeki damarsal ve kas problemlerinde ortaya çıkmaktadır.
Kulak çınlaması teşhisi nasıl konur?
Kulak çınlaması nedeniyle Kulak burun boğaz polikliniklerine başvuran hastalarda öncelikle psikolojik durumu barındıracak şekilde ayrıntılı bir öykü, fizik muayene gerekmektedir. Bunun ardından öncelikle işitme testleri, tam kan sayımı, tiroid fonksiyon testleri, otoimmün antikorlar vb. değerlendirmeler sonrasında klinisyen tanı koyabilmek için kulak ve baş boyun bölgesinin bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntülemelerine ihtiyaç duyabilmektedir.
Kulak çınlaması tedavi yöntemleri
Kulak çınlaması aslında bir hastalık değil bir semptomdur, tedavide de amacımız öncelikle altta yatan bir durumun tespitinden ve tedavisinde geçmektedir. Altta yatan hastalığın tedavisine rağmen geçmeyen ya da herhangi bir patolojik durum tespit edilemeyen kulak çınlamaları için medikal ve alternatif tedavi seçenekleri bulunmaktadır.
Kulak çınlamasında altta yatan nedeni bulmak her zaman mümkün olmamaktadır. Kronik çınlaması bulunan hastalar için altın standart bir tedavi seçeneği olmasa da mevcut durum için bazı tedavi alternatifleri mevcuttur. İlaç tedavisi olarak günümüzde antidepresanlar, sedatif ilaçlar, bazı lokal anestezik ilaçlar, misoprostol, beta histin vb. denenmektedir. Trans kraniyal elektrik uyaran ve işitme cihazları, maske terapisi bir diğer tedavi yöntemidir. Emosyonel problemlere de neden olabilen tinnitus için bir diğer tedavi seçeneği psikolojik tedavilerdir. Bu tedaviler arasında günümüzde Habituasyon, Tinnitus Retraining Terapi(TRT), müzik terapisi (Neuromonics) uygulanmaktadır. Cerrahi tedaviler çok kısıtlı hasta gruplarında seçenekler arasındadır. Alternatif tedaviler arasında gingko biloba, niasin, vitamin ve antioksidan kombinasyonları ve akupunktur sayılmaktadır.
Kulak çınlaması nasıl geçer? Önlemek için neler yapılabilir?
- Kulak çınlamasını önlemek için özellikle yüksek gürültülere ani ve uzun süreli maruz kalınmamalı, sigara, obezite gibi önlenebilir çevresel faktörlere dikkat edilmelidir.
- Yüksek miktarda kahve ve kafein içeren gıdalar enerji içecekleri tüketilmemelidir. Alkol ve tuz tüketimimizi sınırlandırmalıyız.
- Doktor tavsiyesi olmadan ilaç (aspirin, ağrı kesici vb.) ve destek ürünler kullanılmamalıdır. Kronik hastalıklardan özellikle diyabet, hipertansiyon ve tiroid bezi hastalığı bulunan kişilerin kontrollerini düzenli yaptırması gerekmektedir.
- Dış kulak yolu yabancı cisimle karıştırılmamalı, baş boyun travmalarına karşı dikkatli olunmalıdır.
- Kişinin günlük hayatını etkileyen ve uzun süre devam her kulak çınlamasında hekim kontrolünden geçmelidir. Bunun yanında özellikle işitme kaybı, baş dönmesi ile birlikte olan kulak çınlamalarında ve objektif tinnitus olan hastaların mutlaka en kısa süre içinde Kulak Burun Boğaz hekimlerine görünmeleri gerekmektedir.
Kulak çınlamasına ne iyi gelir? Kulak çınlaması için evde neler yapılabilir?
Kulak çınlamasını önlemek ve giderilmesi için öncelikle zararlı alışkanlıklardan özellikle sigara kullanıyorsanız bırakmanız gerekmektedir. Bu duruma ilk yakalandığınız zamanlar stres ve endişeniz yüksek olabilmektedir. Anksiyete ve stres aynı zamanda şikayetlerinizin artmasına neden olacağı için günlük olarak kendinize rahatlama seansları oluşturmalısınız. Bu seanslarda isterseniz nefes egzersizleri, yoga, meditasyon uygulayabilirsiniz. Aynı zamanda İyi ve yeterli bir uyku semptomların azalmasına neden olacaktır. İyi bir uyku için;
- Günde 7-8 saatinizi uykuya ayırın
- Her gün aynı saatte uyuyup uyanmaya gayret gösterin
- Yatmadan önce ılık bir duş gibi uyku öncesi rahatlatıcı bir rutin geliştirin
- Karanlık bir odada ve uygun bir sıcaklıkta uyuyun
- Uyku öncesi egzersiz, yemek ve alkolden uzak durun
- Özellikle gece sessiz ortamda kulak çınlamanız artıyorsa ve uykuya dalma problemi çekiyorsanız yattığınız odaya çınlama yaşadığınız tarafın ters yönüne telefonunuzdan ya da herhangi bir müzik aletinden düşük desibelde beyaz gürültü açmanız kulak çınlamanızın azalmasına ve uykuya dalmanıza daha yardımcı olacaktır.
Haftada 3 ila 5 kez egzersiz yapmak stresi yenmenize, uyku kalitenizin artmasına neden olacaktır. Başlangıçta daha önce spor geçmişiniz yoksa yürüyüş gibi hafif egzersizlerle başlayabilirsiniz. İşitme duyumuzu korumaya dikkat edilmeli.
Bu problem yaşayan tek kişi olmadığını bilmeniz gerekmekte ve yersiz endişelere kapılmamalısınız. Gereğinde bu konuda ki endişe ve tedirginlikleriniz için aynı problemi yaşayan insanlarla konuşmak ve profesyonel yardım almak daha iyi hissetmenize ve çınlama problemini aşmanıza yardımcı olacaktır.
