Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), önlenebilir ve tedavi edilebilir bir ilerleyici akciğer hastalığı türüdür. Hastalığın en önemli nedeni ise sigara bağımlılığı.Peki KOAH belirtileri neler ve tedavisi nasıl olur? KOAH akciğer fonksiyonlarını nasıl etkiler? KOAH’lı hasta nelere dikkat etmeli? KOAH ölümcül mü? Medipol Mega Üniversite Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Kansu anlattı.
KOAH nedir?
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) solunum yolunda havanın hapsolması, dışarı boşaltılamaması ve bronşların daralması olarak anlatılabilecek bir akciğer hastalığıdır. Kendi içinde kronik bronşit ve amfizem olmak üzere 2 tipi vardır
KOAH belirtileri neler?
İlk zamanlarda fiziksel aktiviteler sırasında olan sonrasında günlük aktivitelerde dahi ortaya çıkan nefes darlığı, hırıltı, öksürük, göğüste sıkışma, balgamda artış, siyanoz (ağız, göz çevresi ve parmak-tırnakta mavi-mor renk değişikliği) saptanabilir.
KOAH neden olur?
Başta sigara olmak üzere çevresel-iş ortamındaki hava kirliliği; toz, gazlar ve kimyasal maddeler, odun ve tezek gibi organik yakıt kullanımı, genetik yapısal akciğer hastalıkları sebep olabilir.
KOAH evreleri
Hastalık, belirtilerin şiddetine göre 4 evrede takip edilebilir. hafif, orta, ağır ve çok ağır olmak üzere hastanın günlük aktivite kaybından oksijensiz hayatına devam edemediği bir aralıkta görülebilir.
KOAH tanısı nasıl konur?
Sigara kullanımı öyküsü olan kişinin, uzamış nefes darlığı, öksürük ve balgamının olması, göğüs hastalıkları hekimlerince yapılan fizik muayenesi, akciğer görüntülemesi ve solunum fonksiyon testi birlikte değerlendirilerek koah tanısı konulur.
KOAH bulaşıcı mıdır?
Koah bulaşıcı bir hastalık değildir. Koah hastalarının özellikle bulaşıcı hastalıklardan korunması önemlidir. Diğer sağlıklı kişilere göre daha ağır şekilde grip, zatürre gibi durumları yaşayabilirler.
KOAH akciğer fonksiyonlarını nasıl etkiler?
Akciğerlerimizde hava yolları ve oksijen- karbondioksit gaz değişimini sağlayan kava keseciklerimiz bulunmaktadır. Koah hastalığında hava yollarında daralma, duvarlarında kalınlaşma, salgı bezlerinde artış ve bunların etkisiyle oksijenlenmenin bozulmasına sebebiyet verir.
KOAH tedavisi nasıl olur?
Hastalığın erken tanı ve tedavisinin başlanması hasarın kontrol edilebilme başarısını arttırır. Hastalığın ilerleyişini önlemek ve hastanın hayat kalitesini hayata uyumunu arttırmak amaçlanmalıdır.
Sigaranın bırakılması, maruziyetlerin azaltılması, nefes ilaçları (bronş açıcı), balgam söktürücü, gerekli durumlarda antibiotik tedavisi, oksijen desteği, pulmoner rehabilitasyon hastalığın evrelerine göre tedaviler arasında yer almaktadır.
KOAH ölümcül mü?
Tedavisi yapılmadığında, erken tanı, müdahale edilmediğinde sebep olduğu ikincil durumlar neticesinde ölümcül olabilir.
Hastalığın ilerleyen dönemlerinde sıklaşan hastane yatışları, oksijensizliğin oluşturduğu kalp böbrek beyin gibi diğer organların da hasarı ile son dönem hastalığa kadar gidebilir.
KOAH’lı bir hastanın yaşam kalitesi nasıl arttırılır? Neler iyi gelir?
Sağlık durumunun farkındalığı hastanın uyumunu arttırır. Tedavisinin doğru ve düzenli yapılması, takip- kontrol muayenelerinin sürdürülmesi, sigaranın terkedilmesi, aşılamaların yapılması ve solunum kas egzersizleri ile birlikte hastaya psikolojik sosyal desteği de içeren pulmoner rehabilitasyonun sağlanması.
Düzenli egzersizler, yürüyüşler, hava kirliliğinden uzaklaşmak, diyet planlaması, yeterli sıvı alımı, iş-meslek terapisi, ağız sağlığının korunması.
Sigara alışkanlığı KOAH’a neden olur mu? Nasıl bırakılır?
En doğru ve etkili tedavinin başarısını hastanın sigara kullanmayı bırakmasıyla tamamlanacağını bilmek gerekir. Akciğerde kurtarılmaya çalışılan havayollarının kaybı tütün ürünlerinin kullanılması ile hızlanacaktır. Koah tüm evrelerinde sigaranın terkedilmesinin iyileşmeye katkısı vardır. Hekimler tarafından bu konu ile ilgili yapılan polikliniklerde hastaların tütün ürünlerinin bırakılması için farklı yöntemler kullanılarak yardımcı olunmaktadır.
