Meme kanserinde erken teşhisin öneminin altını çizen Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Bülent Çitgez Türkiye‘de meme kanseri teşhis edilen kadınların %45’inin 50- 69 yaş aralığında, %40’nın ise 25-49 yaş aralığında olduğunu belirtti. Meme kanseri hastalığının ilerlemesinin en önemli sebebinin meme kanseri belirtilerinin hafife alınması olduğunu belirten Doç. Dr. Çitgez, her kadının meme kanseri konusunda ne kadar risk taşıdığını bilmesi gerektiğini söyledi.
Meme Kanseri Nedir?
Meme; yağ dokusu, süt bezleri ve süt bezlerinde ortaya çıkan sütü meme başına taşıyan kanallardan oluşur. Süt bezlerini ve taşıyıcı kanalları döşeyen hücrelerin kontrol dışı çoğalmaları durumunda meme kanseri ortaya çıkar. Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen ve en fazla ölüme neden olan kanser türüdür. Meme kanseri, kadın kanserleri arasında %25’lik bir orana sahiptir. Kadınlarda kansere bağlı ölümlerin %15’inin nedeni de meme kanseridir.
Dünyada Meme Kanserine Yakalanan Kadınların Risk Oranı Nedir?
Günümüzde ABD’de, yedi kadından birisi meme kanserine yakalanmaktadır. Bu oran Avrupa ülkelerinde on kadında birdir. Ortalama 8 kadından 1’ inde görülür.
Türkiye’de Meme Kanserine Yakalanan Kadınların Risk Seviyesi Nedir?
Ülkemizde meme kanseri kadınlar arasında en sık rastlanan kanser türüdür. 2013 yılı içinde kanser tanısı alan her dört kadından biri meme kanserdir. Meme kanseri tanısı alan kadınların %45’i 50-69 yaş arasında, %40’ı ise 25-49 yaş arasındadır. Meme kanseri evreleri incelendiğinde veri tabanında yer alan invaziv vakaların sadece %10,0’u uzak evredir.
Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Meme kanseri içe çekilme, erozyon ülser, kızarıklık, yeni akıntı, sertleşme, çukurlaşma, yumru, ele gelen kitle, damarlarda belirginleşme, meme ucunda çekilme, asimetri, portakal kabuğu görünüm, bir memede şişme ya da sarkma, aşırı büyüme, kolda anormal şişme gibi belirtiler gösterebilir. Ancak meme kanseri teşhisindeki en önemli nokta kanserin bu belirtiler ortaya çıkmadan belirlenmesidir. Bunun için de memede kitle oluşmadan kanserin saptanması gerekir. Bu yüzden rutin muayenelerin aksatılmadan yapılması oldukça önemlidir.
Meme Kanseri ve Obezite İlişkisi Nasıldır?
Obezite, kadın kanserlerindeki en önemli risk faktörlerinden biridir. Obezitenin önemli risk faktörü olduğu kanser türleri daha çok kadınları etkilemektedir. Bu nedenle obezite ile ilişkili kanserlerin örüntüsü incelendiğinde kadınlarda hızın erkeklere göre yüksek olması beklenen bir durumdur.
Doğum Kontrol Hapları Meme Kanserine Neden Olur mu?
Doğum kontrol hapları meme kanserine neden olmaz. Ancak menopozdan sonra yapılan hormon tedavilerinin meme kanserini tetikleyebildiği bilinmektedir.
Erkeklerde Meme Kanseri Riski Var mıdır?
Erkeklerdeki meme dokusu kadınlara göre çok daha azdır. Bu meme kanserine yakalanan her yüz hastadan sadece biri erkektir. Meme kanseri her yıl yaklaşık 300 erkekte görülür. Erkeklerde meme kanseri tanısı kadınlara oranla daha geç konur. 60 yaş üstü erkekler meme kanseri konusunda en riskli gruptur.
Meme Kanseri Gebeliği Engeller mi?
Meme kanseri olan bir kişiye kanser tedavisinin ardından 4-5 yıl sonra gebe kalması için izin verilebilir. Ancak böyle bir durumda kişinin yakından takip edilmesi gerekir.
Meme Kontrolleri Hangi Yaşta Ne Sıklıkla Yapılmalı?
Meme kontrollerinin sıklığı yaşa göre farklılık göstermektedir. Aşağıdaki takvim konu hakkında fikir sahibi olmanızı sağlayacaktır:
Kişisel muayene: 20 yaş ve üzeri, ayda bir kere.
Doktor muayenesi: 40 yaş ve üzeri , her yıl.
Mamografi taraması: 40-50 yaş 2 yılda bir. 50 yaş üzeri yılda bir kere.
Mamografinin Herhangi Bir Zararı Var mı?
Mamografi sırasında düşük dozda X-Ray kullanılır. Bugüne kadar mamografi sırasında kullanılan X-Ray nedeniyle kanser olan bir kişiye rastlanmamıştır.
Kendi Kendine Meme Muayenesinin Önemi Nedir?
Meme kanserinde erken teşhis hayati öneme sahiptir. Erken teşhis sayesinde hastalıktan sağ kurtulma şansı büyük ölçüde artmaktadır. Bu yüzden her yetişkin kadın düzenli bir şekilde kendi kendine meme muayenesi yaparak memede yumru, şişlik, kalınlaşma gibi, kanser belirtisi olabilecek değişiklikleri takip etmelidir. Tüm meme kitlelerinin %80’i iyi huylu olmasına rağmen, kendi kendinize yapabileceğiniz düzenli bir meme muayenesi ile tehlikeli olabilecek değişiklikleri erken dönemde yakalayabilirsiniz.
Kendi Kendine Meme Muayenesi Ne Zaman Yapılmalıdır?
Adet döneminizin bitiminden 3 ila 5 gün sonra memelerinizi kontrol etmelisiniz. Eğer artık adet görmüyorsanız ve menopozdaysanız, meme muayenenizi her ayın aynı günü yapabilirsiniz. Bu kontrol için kolay hatırlamanız açısından her ayın birinci günü gibi günü tercih edebilirsiniz. Yaptınız kontrollerde memelerinizin hatlarına ve kıvamına daha aşina hale gelerek olası değişiklikleri daha rahat fark edeceksiniz.
Meme Kanserinden Nasıl Korunabilirsiniz?
Meme kanserinden korunmak için sağlığınıza dikkat etmeli ve vücudunuzdaki değişiklikleri gözlemelisiniz. Meme kanserinden korunmak için şu konulara dikkat etmelisiniz:
- Emzirme: Bebeklerinizi emzirmek bebeğinizin sağlığı kadar sizin sağlığınız için de önemli. Emzirme sayesinde meme kanserinden korunabilirsiniz.
- Düzenli muayene
- Düzenli mamografi kontrollerinin yapılması
- İdeal kilonun korunması ve kilo alınmaması
- Alkol ve sigara kullanılmaması
- Meyve ve sebze tüketimi
- Düzenli egzersiz
- Dengeli beslenme
- Stres etkenlerinden uzak durma
- Hayata pozitif bakma
Risk Faktörlerine Göre Sıralarsak Kimler Risk Grubuna Girer?
- Hormonal etkiler (Artan östrojen maruziyeti):
- Erken adet görme (11 yaş),
- Adetten geç kesilme: (55 yaş),
- İlk doğumu geç yapma: (40 yaş),
- Doğum yapmama, hormon replasman tedavisi
- Ailesel yatkınlığa bağlı etkiler: Risk fakötörünün 2 katını kapsamaktadır.
- Diyet (Obezite)
- Yaş
- Yüksek dozda radyasyona maruz kalma
- 8-10 yıldan fazla hormon tedavisi alma
- Geçirilmiş meme hastalıkları
- Alkol
- Stres
