Jinekolojik muayene, kadının üreme organlarını görsel ve fiziksel muayenesidir. Muayene sırasında vajina, serviks, fallop tüpleri, vulva, yumurtalıklar ve uterus incelenir. Kadın hayatını riske sokabilecek kanser, diğer hastalıklar ve olumsuzlukların da önceden fark edilebilmesi düzenli bir şekilde jinekoloji genel kontrol yaptıran kadınlarda hayat kurtarıcı olabilir. Peki Jinekolojik muayene hangi yaşta, hangi sıklıkla yaptırılmalıdır? Kimler yaptırabilir? Jinekolojik muayene sırasında neler olur? Faydaları neler? Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Barış Korkmaz anlattı..
Jinekolojik muayene ne zaman olmalıdır?
Kadınların genellikle yılda bir kez muayene olması önerilir. Ancak tıbbi geçmişinize bağlı olarak, daha sık muayene olunması gerekebilir. Kadınlar, başka sağlık sorunları daha erken bir muayene gerektirmedikçe, ilk jinekolojik muayenesini 21 yaşında yaptırmalıdır.
21 yaşın üzerindeki kadınlar, genel kontrollere benzer şekilde düzenli olarak jinekolojik muayene yaptırmalıdır. Bunun yanı sıra, jinekolojik muayene yaptırmanın özel nedenleri şunlardır:
- Olağandışı vajinal kanama veya akıntı,
- Ailede kanser öyküsü,
- Yumurtalık kanseri, kistler, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve diğer jinekolojik problemler hakkında endişe.
Jinekolojik muayeneye nasıl hazırlanılır?
Daha önce hiç jinekolojik muayene olmadıysanız, randevunuz sırasında doktorunuza bildirmeniz gerekir. Jinekolojik muayene genellikle adet görülmediği durumlarda yapılır. Ancak kişinin adet dönemi ile ilgili bir sorun varsa döneminde de muayene olması önerilebilir.
Jinekolojik muayene sırasında ne olur?
Özel bir muayene sandalyesine oturtularak jinekolojik muayene gerçekleştirilir. İlk olarak doktorunuz vajinanızı ve vulvanızı görsel olarak inceler. Kızarıklık, tahriş, akıntı, kist veya yara gibi cinsel yolla bulaşan hastalık belirtileri aranabilir.
Cinsel olarak aktif kişilerde inceleme yapılabilmesi için vajinaya spekulum olarak bilinen bir alet yerleştirilir. Spekulum, ördek gagasına benzeyen paslanmaz çelik veya plastik bir cihazdır. Derin nefes alınmalı ve yerleştirme sırasında vajinal, rektal ve karın kasları gevşetilmeye çalışılmalıdır.
Jinekolojik muayene yöntemleri
Pap smear
Spekulum çıkarılmadan önce küçük bir spatula ile serviksten örnek alınabilir. Spatula daha sonra incelenmek üzere hücreleri toplar. Bu prosedür Pap smear olarak bilinir. Hücreler incelenerek kanser ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar gibi durumları teşhis edilebilir.
Manuel inceleme
Ayrıca iç üreme ve cinsel organlarınız manuel olarak muayene edilebilir. Bu eldiven giyilerek yapılan elle muayeneyi içerir. Manuel muayene ile rahim veya yumurtalıklardaki düzensizlikleri aranır. Rahminizin boyutu belirlenir. Muhtemelen hamilelik ve fallop tüplerindeki anormallikler kontrol edilebilir. Son olarak rektal muayene yapılabilir. Bu muayene için iki organ arasındaki dokudaki anormalliklerin kontrolü için aynı anda hem rektum hem de vajina muayenesi yapılır.
Jinekolojik muayenenin faydaları neler?
Jinekolojik muayeneler, kadınların cinsel ve üreme sağlığını belirlemek için gereklidir. Ayrıca kanser veya enfeksiyonlar gibi yaşamı tehdit eden durumların da erken tespit edilmesini sağlar.
Jinekolojik muayeneler rutin işlemlerdir, işlem sırasında biraz rahatsızlık ve sonrasında lekelenme olabilir.
Birçok kadın jinekolojik muayeneleri fiziksel ve zihinsel olarak rahatsız edici bulur. İşlem olabildiğince ağrısız hale getirilmeye çalışılır, süreç boyunca güvence ve geri bildirim sunulur.
