Soğuk algınlığına iyi geldiği ve rahatlatıcı etkisi olduğuna inanılan ıhlamur, Kış mevsimin gözde içeriklerinden. Elele’de 2016 yılında Ihlamurla ilgili yayınlanmış haber ilginizi çekebilir:
Ihlamur çiçeklerinin demlenmesi ile elde edilen çay uzun yıllar, eski hekimlerin yazdıkları ‘majistral’, yani eczacıların eczanelerinde yaptıkları reçetelerde bazı maddelerle beraber soğuk algınlığına karşı kullanılan terkiplere de girmiş, bunun yanında taşıyıcı olarak da yaygın bir şekilde kullanılmış. Ihlamur, ıhlamur ağaçlarından toplanıp kurutulmuş çiçeklerdir. Çay olarak kullanılacak ürünün, çiçek sapına yapışık çiçek yaprağını taşımaması istenirdi. Fakat ıhlamur, çiçek yaprağı ile çiçeğin ayrılmasının güçlüğü ve bu esnada çiçeğin de zarar görmesinden dolayı, artık çiçek yaprağı ile beraber kullanılmakta. Ihlamurun etkileri, yapısında bulunan flavonoitler, fenolik asitler, müsilaj ve uçucu yağ tarafından oluşuyor. Demlendiğindeki sarı rengini taşıdığı flavonoitler, hoş kokusunu ise uçucu yağı veriyor.
TÜRKİYE’DE 3 IHLAMUR TÜRÜ VAR
Marmara ve Karadeniz ormanlarında genellikle dağınık olarak yetişen 3 ıhlamur türü bulunuyor. Aktar ve baharatçılarda bu türlerin çiçekleri genellikle karışık olarak; ‘çiçek ıhlamur’, ‘ıhlamur’, ‘yaprak ıhlamur’ olarak isimlendirilen çeşitleri satılıyor. ‘Çiçek ıhlamur’, sadece çiçekler; ‘Ihlamur’ çiçek ve çiçek yaprağı; ‘Yaprak ıhlamur’da ise fazla miktarda ağacın yaprakları, az miktarda çiçek ve çiçek yaprağı bulunuyor. Türkiye’de yetişen türlerden elde edilen çiçeklerin kimyasal yapısı çok ayrıntılı olarak incelenmemiş. Ama bugüne kadar elde edilen bulgular, tıbbi olanlara benzer olabileceğini göstermekte. Dolayısıyla gıda olarak kullanılmasında herhangi bir mahzur bulunmuyor.
NE KADAR TÜKETİLEBİLİR?
Prof. Dr. Ekrem Sezik, ıhlamurun kullanımı hakkında Elele’ye 2016 yılında şu bilgileri vermiş:Ihlamur çok eskiden beri soğuk algınlığında ter verici, göğüs yumuşatıcı olarak kullanılan bir çiçektir ve bu kullanım hâlâ devam etmektedir. (Soğuk algınlığının ve stresin belirtilerini hafifletici olarak) genellikle çayı halinde günde 2-4 defa kullanmak yeterli olmaktadır. Eski kitaplarda veya internette, ıhlamur için yukarıda belirttiklerimizin dışında çok sayıda kullanılış verilmektedir: Migrene karşı, histeride, damar sertliği ve tansiyona karşı gibi… Yukarıda belirttiğim kullanılışlar, geleneksel bilimsel kullanılışlar olarak kabul edilmektedir, diğerlerine itibar edilmemelidir.
NASIL HAZIRLANMALI?
2 gram kadar ıhlamur veya 1 poşet ıhlamur, porselen veya cam bir demliğe konur, üzerine 1 su bardağı kaynamaya yakın sıcaklıktaki su eklenip, 5-10 dakika çay gibi demlenir ve içilir.
Ihlamur hazırlamanın ikinci bir yolu ise şöyle: 1 poşet ıhlamur kupaya konur üzerine kaynamaya yakın sıcaklıktaki su ilâve edilir, 5-10 dakika kadar bekletilip içilir. Kupanın üzeri taşıdığı uçucu yağın kaybolmasını önlemek için kapatılmalı, yapısında bulunan müsilajı poşetten tamamen çıkarmak için de poşet sıkılmalıdır. Ihlamur 5-10 dakikadan daha uzun bir süre bekletilirse, ıhlamurun yapısındaki maddelerin değişmesine paralel olarak, sarı olan rengi kırmızıya dönmeye ve kendine has kokusunu kaybetmeye başlıyor. Bu, istenmeyen bir durum.
