Hemoroid gibi makat bölgesini ilgilendiren konu ve sorunlar birer tabu haline getirildiğinde sorunlara çözüm bulunması güçleşiyor. Peki, çok yaygın görüen bu hastalık hakkında siz ne kadar bilgi sahibisiniz? İşte hemoroid konusunda merak edilenler ve tedavisi hakkında Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Sümer Yamaner önemli detayları paylaştı.
HEMOROİDLERİN İŞLEVİ NEDİR?
Hemoroidler makatta, anne karnındayken oluşan özel organlardır. Makat oluşurken yerleri tanımlı olacak şekilde üç adet hemoroid yastıkçığı oluşur. Hemoroidler, makatın bağırsak içeriğini kaçırmamak ve kontrollü bir şekilde defekasyonu (dışkılama) sağlamak üzere tasarlanmıştır. Farklı kas grupları gaita kaçırmayı engeller. Ancak küçük sızıntıları engellemeleri mümkün değildir. Makattan gaz ve sıvı sızıntısı hemoroid yastıkçıkları tarafından önlenir. Bu yastıkçıklar normalde içleri kanla dolu, şiş haldedirler ve geçişi kapatırlar. Vücut defekasyona hazır olduğunda ise içlerindeki kan boşalır, kenara çekilip geçişe izin verirler.
HEMOROİD BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hemoroid hastalığı belirtileri, sarkma ve kanamadır. Ağrı, çok ilerlemiş olgularda sarkan hemoroid yastıkçıklarının dışarıda kalması ve kan dolaşımlarının bozulması sonucu pıhtı oluşmasıyla ortaya çıkar. Bu duruma tromboz denir. Nadir görülür o nedenle de hemoroid hastalığının belirtileri içinde en son sırada anılır.
HEMOROİDLER HANGİ DURUMDA ZARAR GÖRÜR?
Defekasyon zamanına ancak organizma karar verebilir. Eğer vücut defekasyona hazır değilse, zorlayarak defekasyon başarılabilir. Ancak bu durumda, her seferinde hemoroid yastıkçıkları zarar görüp dışarıya sarkar. Organizma, sabah kahvaltısı başta olmak üzere, bir yemek sonrası ya da ciddi bir fiziksel aktivite sonrası defekasyona hazır hale gelir. Sabah aç karnına tuvalete oturulduğunda, defekasyonu başlatabilmek için ciddi bir efor sarfetmek gerekir. Sistem defekasyona hazır olmadığı için, şişen hemoroidler de sanki gaitaymış gibi dışarıya ittirilirler. Bu alışkanlık sürdükçe hemoroid yastıkçıkları artık yerlerinde sabit duramayıp dışarıya sarkmaya ve sıklıkla da alışmadıkları bir ortama çıktıkları için tahriş olup kanamaya başlar.
HAYATİ TEHLİKESİ OLAN BİR HASTALIK MI?
Hemoroid hastalığı, pratik olarak hayati tehlike yaratacak bir sorun değildir. Çok nadir olarak kansızlığa yol açar. Ancak asla unutulmaması gereken nokta, hemoroid hastalığının kalın bağırsak kanseri gibi hayati kayıplara neden olabilecek hastalıklara eşlik edebileceğidir. Bu nedenle makattan gelen kanamalarda sorunu hemoroid hastalığına bağlamadan önce kalın bağırsağın kolonoskopi ile incelenmesi gerekir.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Hemoroid hastalığının tedavisi, öncelikle hatalı defekasyon alışkanlıklarının düzeltilmesi ile başlar. Zor ve vakit kaybettirici görüldüğü için sıklıkla göz ardı edilir. Hemoroid hastalığında tedavi planlaması hastalığın evresine göre belirlenir. Defekasyon alışkanlıklarının düzeltilmesine ek olarak; günlük lif alımı, gaita hacmini artırıcı ilaçlar gibi beslenme önerileri verilir. Lastik bant uygulaması, skleroterapi denilen enjeksiyon tedavileri gibi uygulamalar uzun yıllardır kullanılan tedavi yöntemleridir ve doğru hastada doğru şekilde uygulandıklarında yüksek başarı oranına sahiptirler.
LAZERLE HEMOROİD TEDAVİSİ YAPILIR MI?
Lazer uygulamasında hemoroid yastıkçıkları sıcaklık etkisi ile kavrularak yok edilir. Temel cerrahi ilkesi, bir doku çıkarılacaksa onun hassas bir şekilde kesilerek ve çevreye zarar vermeden çıkarılması olduğu için doku kavurma sık tercih edilen yöntem değildir. Tabii ki bu yöntemle de başarılı sonuçlar alınabilmektedir. Ancak her zaman temel ilkelere bağlı kalarak çalışmak gerekir.
TEDAVİDE ÖNEMLİ NOKTALAR NELERDİR?
Hemoroid hastalığının tedavisinde önemli nokta, hemoroid yastıkçıklarının alınıp alınmayacağıdır. Hemoroid yastıkçıklarını hemen kesip atmak ya da kavurmak temel tıp ilkelerine uygun bir yaklaşım değildir. Ancak tüm çabalara rağmen sorun yaratan hemoroid yastıkçıkları girişimsel bir yöntemi hak eder. Bu aşamada başarıyla uygulanan cerrahi tedavi yani hemoroidektomi ameliyatı tercih edilmelir. Hemoroidektomi ameliyatına alternatif arayışların temelinde yatan durum, ameliyat sonrası ağrıdır. Makat bölgesi sinir uçlarından zengin bir bölge olduğu için hemoroidektomi ameliyatı sonrası hastanın fazlaca ağrı duyması söz konusudur. Ancak tıptaki ilerleme ve imkanlar ağrıların kabul edilebilir düzeyde tutulmasını kolaylaştırır.
BİLİNMESİ VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
-Hemoroidler normal anatomik yapılardır, varlıkları bir hastalık değildir.
-Hemoroidler sarkma ve kanamaya başladıklarında hemoroid hastalığından söz edilir.
-Bu hastalığın tedavisinde olmazsa olmaz adım, defekasyon alışkanlıklarının gözden geçirilip düzeltilmesidir.
-Normal anatomik ve işlevli yapılar oldukları için hastalık durumunda hemoroid yastıkçıklarını kaybetmemek için elden gelen yapılmalıdır.
-Hemoroid yastıkçıklarını ortadan kaldırmak gerektiğinde cerrahi yöntemler yani hemoroidektomi ameliyatı tercih edilir.
