Türkiye’de özellikle Kayseri’nin Bünyan ilçesinde yetiştirilen Gilaburu, aslında Avrupa, ABD, Meksika ve Kanada gibi farklı ülkelerde de yetişen bir bitki. Ağrı azaltıcı etkisi olduğu, böbrek taşına karşı destek sağladığına inanılıyor. Türkiye’de genellikle ekim ayının ilk haftasında hasadı tamamlanıyor, salamura olması için şişelerde bekletilip kışın meyvesi eziliyor. Tatlandırılarak meyve suyu şeklinde içiliyor. Bilimsel adı Viburnum opulus. Bu makalede Gilaburu nedir, Gilaburu’nun faydaları ve zararları nelerdir? sorusuna yanıt veriyoruz.
GİLABURU NEDİR?
Bünyan Belediyesi, Türkiye’de Gilaburu adı verilen bitkinin 1880 yılında bulunduğu bilgisi veriyor. Buna göre ABD’li bilim insanları o tarihte bataklıklarda yetişen ve kızılcığa benzeyen bir bitki buldular. Yöre halkı bitkiyi şurup olarak içiyordu. Bugün Türkiye’de kullanıldığı ismiyle Gilaburu ya da gilabolu sözü Latince’den geliyor ve aslında İngilizce’de de kullanılan “globule” kelimesine atıf yapıyor. Yani küçük, yuvarlak anlamını içeriyor. Türkiye’de gilaburu, gilabolu gibi farklı isimlerle anılan bitkiye ABD’liler spazm çözücü etkisi olduğu için genel olarak “cramp bark” adını veriyor. İngilizler ise “Guelder rose ifadesini kullanıyor.
İÇİNDE NE VAR?
Yine Bünyan Belediyesi’nin paylaştığı bilgiye göre içerisindeki maddeler şöyle:
“Zarlı taneciklerinin içerisinde valerianik asit, fosenik asit, viburnik asit, volatile asit (gaz haline dönüşebilen, buharlaşan asit), kırmızı renk maddesi var. H. Kramer buna ilaveten demir şurubu, çivit, tanen ve kendine has acı, ekşi bir tadı olan özün (viburnum) nötür, yani ne asit ne baz olduğunu, eterde ve alkolde çözülebilen ve suda çok az çözülebilen şekilsiz ve beyaz bir toz olduğunu keşfetti”
GİLABURU’NUN FAYDALARI NELERDİR?
Peki, Gilaburu’nun faydaları ne? Gilaburu’nun bazı faydaları şöyle:
1- KRAMP KAYNAKLI AĞRILARA İYİ GELEBİLİR
Gilaburu ile ilgili ilk inanış krampların yol açtığı ağrıları hafifletmeye yardımcı olduğu yönünde. Zaten Amerikalıların verdiği isim (cramp bark) de buradan kaynaklanıyor.
2- ADET ÖNCESİ SENDROM VE MENSTÜRAL KRAMPLAR
Bazı kişiler ise adet öncesi sendromun semptomplarına karşı kullanılabileceğine inanıyor. Özellikle menstrual kramplara karşı iyi gelebileceği iddiası var. Bu konuda daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyaç var.
3- AĞRIYI AZALTMAYA DESTEK OLABİLİR
Bazı araştırmalar ise Gilaburu meyve özlerinin ağrıyı ve kan basıncını azaltabilme; kasları ve kan damarlarını gevşetmeye yardımcı olma özelliği olduğuna işaret ediyor. Ancak bu konuda henüz yeterli bir çalışma yok.
4- BÖBREK SAĞLIĞI VE BÖBREK TAŞI
Gilaburu’nun böbrek sağlığına iyi gelebileceği iddiası da var. Sağlık sitesi Healthline’a göre eğer kişinin idrarında sitrat eksikliği varsa böbrek taşı geliştirebilir. Gilaburu da sitrat bakımından faydalıdır ve bu inanışa göre böbrek taşı geliştiren insanlar için bir alternatiftir. Bu noktada Bünyan Belediyesi’nin sitesinde şu bilgi paylaşılıyor: “… Bu bitki, idrar yolları hastalıklarında da kullanılıyor. Çünkü, kanalları açıcı, rahatlatıcı ve gevşetici bir özelliği var. (spazm çözücü) Böbrek taşlarını parçalamıyor ama bu kanallara giren ve şiddetli ağrılara yol açan taşların düşmesine yardımcı oluyor. Basur dahil vücudun bütün kanal sistemlerine inanılmaz derecede etki yapıyor”
Bununla birlikte Gilaburu’nun böbrek taşları üzerindeki etkilerini araştırmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
5- VÜCUT HASARINI ÖNLEME
Gilaburu vücutta hücresel hasarı önleme ve tersine çevirmeye yardımcı olabilecek iki antioksidan içeriyor.
6- UYKUSUZULK VE KAYGIYA İYİ GELEBİLİR
Gilaburu uykusuzluk ve kaygıyı tedavi etmek için alternatif tıpta da kullanılıyor.
7- TÜMÖRLERE KARŞI
Bazı araştırmalar meyve suyunun farelerde tümörlerin büyümesini yavaşlattığını buldular. Ancak bu konunun insanlar için geçerli olduğunu söylemek henüz mümkün değil. Çünkü daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç var.
8-HAZIMSIZLIK
Alternatifi tıpta hazımsızlık ve mide rahatsızlığı çekenler için de kullanılır.
GİLABURU’NUN ZARARLARI NELERDİR?
- Her bitkisel üründe olduğu gibi kişinin alerjisi olabileceğini düşünerek kullanmadan önce doktora danışmak önemlidir.
- Hamileler ve emziren annelerin kullanmadan önce mutlaka doktora danışmaları gerekir.
- Fazla tüketimi halinde sindirim rahatsızlıklarına yol açabilir.
GİLABURU NASIL TÜKETİLİR?
Bünyan Kaymakamlığı Gilaburu hakkında şu bilgileri paylaşıyor: İlçemizde yetiştirilmekte olan bitki, gilaburu, girabolu, girabulu, gilabulu gibi isimlerle bilinmektedir. Meyveleri sonbahar aylarında toplanılarak yaprak ve saplarından ayrıldıktan sonra salamura yapılan ve salamura bitkinin olgunlaşmasını tamamladıktan sonra meyvelerinin çekirdeği ile birlikte veya geleneksel yöntemlerle sıkılarak suyu içilen bir bitkidir. Geleneksel içecek olarak tüketilen gilabulu suyunun dünyanın pek çok bölgesinde antispazmodik, antiinflamatuar, antialerjik, sedatif ve diüretik etkileri nedeniyle kullanıldığı bilinmektedir.
Not: Her bünye farklıdır. Tüketmeden önce doktorunuza mutlaka danışın…
BU İÇERİKLER DE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
#Faydaları ne?
