Türkiye’de genetik analizler, Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş laboratuvarlarda yapılıyor. Yurt dışına genetik materyal gönderme yetkisi sadece bakanlık tarafından yetkilendirilmiş laboratuvarlar tarafından üstleniliyor. Genetik verilerin değerlendirilmesi ise kesinlikle yetkin ve işinde uzman genetik hekimleri tarafından yapılmalı.
BİLİMSEL GERÇEKLERİN İZİNDE
Kalıtsal bilgileri gelecek nesillere aktaran DNA üzerinde genler yer alıyor ve insanlarda bu genlerin yüzde99.9’u aynı. Genlerimizi oluşturan yapılardan adenin, timin, guanin ve sitozin denen azotlu bazların farklı şekilde dizilmesi ile meydana gelen değişimlere varyasyon ya da polimorfizm deniliyor. Bunlar; bizleri birbirimizden farklı kılan özellikleri yani çeşitliliği sağlıyor. Geleceğin tıbbı; genelleştirilmiş tıp kavramından çok daha farklı bakış açısıyla kişiselleştirilmekte. Bu kişiselleştirmenin temelinde ise yine bilimsel gerçekler yatıyor.
KİŞİSELLEŞTİRİLMİŞ TIP NEDİR?
Kişiselleştirilmiş tıp ya da hassas tıp (precision medicine) kavramı ile genetik polimorfizmlerin neden olabileceği genetik yatkınlıklar belirlenerek; buna uygun yaşam tarzının desteklenmesiyle daha etkin koruyucu sağlık uygulamaları gerçekleştirilebiliyor. Kişiselleştirilmiş tıp; modern tıp kavramını oluşturan bilim dallarının ortaya koyduğu ilişkilerin hepsini bir araya getirip; bütünün ilişkisini inceleyen bir yaklaşım sunuyor. Yapıtaşı denilen hücreyi kodlayan DNA ile hücrenin tüm fonksiyonlarını yerine getiren mekanizmaları ve birbirleri ile olan ilişkilerini inceliyor.
YAŞAM GENETİĞİ MERKEZİNDE NELER YAPILIR?
Yaşam Genetiği merkezinde bireyin hangi genetik yatkınlıklarının olduğu, beslenme, egzersiz, uyku gibi yaşam tarzının bileşenleri ile medikal öyküsü incelenerek, var olabilecek riskler ve hastalıklar değerlendirilir. Aynı zamanda yaşam genetiğinde bireyin genetik kodunda yer alan hastalıkları, hastalık taşıyıcılıkları da değerlendirilir. Bireye sadece o anlık değil; tüm hayatı boyunca ona rehberlik edecek sağlık hizmeti verilir. Elde edilen verilere göre ortaya çıkan sağlık riskleri; yine sadece bireyin genetik özelliklerine göre belirlenen yaşam tarzı önerileri ve takipleri planlanır.
YAŞAM GENETİĞİ TESTİ YAPTIRMADAN ÖNCE!
Yaşam genetiği testi yaptırmak için araştırma yapılacaksa aşağıdaki özelliklere dikkat etmek gerekiyor. İdeal bir yaşam genetiği testinde tüm bu soruların cevabı tatmin edici ve yasal mevzuata uygun olmalı.
• Testi yapan merkez yetkin mi? • Test nerede yapılıyor? Veri güvenliği kim tarafından ve nasıl sağlanıyor? • Testle hangi genlere ve genlerin hangi bölgelerine bakılıyor? • Testi değerlendiren kişi yetkin mi? • Test sonuçlarını size açıklayan kişi yetkin mi?
DOÇ. DR. AHMET ULUDAĞ
NEXT GENETIC CENTER
İLGİLİ İÇERİKLER
