Gece terlemesi yaşayan bireyler uyandıklarında çarşafın veya pijamalarının su içinde kaldığına şahit olabilir. Gece terlemesi bazen daha ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. İç Hastalıkları Uzmanı Prof Dr. Yıldız Okuturlar gece terlemesine dair merak edilenleri anlattı.
Gece Terlemesi Nedir?
Aşırı terleme (hiperhidroz) vücut ısımızı kontrol etmek için gerekenden fazla ter salgılanmasıdır. Primer (idiyopatik, sebebi bilinmeyen) veya sekonder (altta yatan bir nedenden dolayı) olabilir. Gece terlemeleri, uyku sırasında meydana gelen terleme ataklarıdır ve şiddeti orta derecede yaygın terlemeden, yatak çarşaflarının değiştirilmesini gerektiren terlemelere kadar değişebilir.
Gece Terlemesi Neden Olur?
Aşırı ısıtılmış bir oda ya da çok fazla örtü ya da yorgan ile örtünme gece terlemelerinin basit bir nedeni olabilir. Gece terlemesinin varlığı her zaman ciddi bir nedene bağlı olmayabilir. Hafif terlemeler veya ayda 1-2 kez olan nadir terlemeler daha az endişe vericidir. Şiddetli gece terlemesi ile beraber ateş varsa enfeksiyon veya kanser nedenler arasında olabilir. Beraberinde öksürük, balgam çıkarma, yorgunluk ve kilo kaybı varsa tüberküloz akla gelmelidir. Lenf bezlerinde şişlik olması, kilo kaybı, halsizlik veya kaşıntının eşlik etmesi lenfomayı düşündürebilir. Lenfoma gece terlemelerine neden olan en sık kanser türüdür. Diğer kanser türlerinden gece terlemelerine neden olanlar prostat kanseri, böbrek hücreli kanser ve germ hücreli tümörler sayılabilir. Ateşin eşlik ettiği durumlarda bakteriyel enfeksiyonlar da olabilir. Bakteriyel enfeksiyonlar vücudun herhangi bir bölgesinde apse şeklinde veya kemik kaynaklı da olabilir. Sıtma, tifo ve kene ile bulaşan hastalıklar (Lyme hastalığı vb) açısından ikamet edilen veya seyahat edilen bölge önemlidir. Covid-19 enfeksiyonunda da gece terlemeleri görülebilmektedir. Brusellosis özellikle evcil hayvanı olanlarda, hayvansal ürünleriyle çalışan ya da çiğ süt veya pastörize edilmemiş sütle yapılan peynir tüketenlerde olabilir. HIV(AIDS) enfeksiyonu için risk faktörü varsa akla gelmelidir. Bu hastalarda ağız içerisinde mantar enfeksiyonu, ishal ve istenmeyen kilo kaybı olabilmektedir.
Endokrinolojik hastalıklar hormonal nedenlerle aşırı terlemeye neden olabilir. Bunlar arasında hipertiroidizm, feokromositoma, karsinoid sendrom, insülinoma ve akromegali yer alabilir. Östrojen veya testosteron eksikliği için risk faktörleri, özellikle kadınlarda menopozal dönem dikkate alınmalıdır. Yeni başlanmış reçeteli ya da reçetesiz ilaçlar mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. İlaçlar, artan terleme ve gece terlemelerinin yaygın bir nedenidir ve neden olabilen ilaç listesi gözden geçirilmelidir. Otonomik disrefleksiye ve otonomik nöropatiye yol açan nörolojik durumlar (özellikle omurilik hasarı ve siringomiyeli) epizodik ve gece terlemelerine sebep olabilir. Uyku bozukluğu ve uyku apne sendromu da gece terlemelerine neden olabilir. Sarkoidoz, gastroözefageal reflü, temporal arterit, diabetes insipidus ve cıva zehirlenmesi diğer nadir nedenler arasında yer alır.
Gece Terlemesi Belirtileri Nelerdir?
Gece Terlemesi ateş basmasından ayırt edilmelidir. Sıcak basmaları göğüs, boyun veya karın bölgesinde olan sıcaklık hissiyle başlayabilir. Ateş ve eşlik eden titreme kesin olarak dışlanmalıdır. Bu nedenle ateş terlemeden önce ve sonra mutlaka ölçülmeli ve kaydedilmelidir. Tüberküloz açısından öksürük, balgam çıkarma, kilo kaybı olabilir. Akciğer filmi görülmelidir. Endokrin nedenden kaynaklanan hastalarda ani gelen kızarma atakları, ısı intoleransı, titreme, ishal, hırıltı, baş ağrısı, tansiyon yüksekliği ve çarpıntı şikayetleri önemlidir. Ellerde titreme, canlı bakış olması, göz kapağı hareketlerinde gecikme tiroit hastalığı için önemlidir. Kalp kapağı enfeksiyonlarında (endokardit) deri ve tırnak değişiklikleri önemlidir. Kemik iltihabı (osteomiyelit) sırt ve eklem yerlerinde lokalize ağrıya yol açabilir. Brusellosis ateş, eklem ağrısı, kilo kaybı ve kötü kokulu ve şiddetli gece terlemeleri yapabilir.
Gece Terlemesi Tedavisi Nasıl Olur?
Altta yatan sebebin tedavisi gereklidir. İlaca bağlı olduğu düşünülüyorsa ilacın dozu azaltılmalı veya kesilmelidir. Enfeksiyon etkenli ise uygun antibiyoterapi verilmelidir. Tümörle ilişkili ateş olgularında asetaminofen veya steroidal olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ) kullanılabilir. Diğer tüm nedenler için, NSAİİ’ler (Nonsteroid antienflamatuar ilaçlar) genellikle birinci basamak tedavidir, bunu refrakter olgularda glukokortikoidler takip eder. Diğer seçenekler arasında simetidin, olanzapin, oksibütinin ve gabapentin yer alabilir.
Gece Terlemesi Ne Zaman Tehlikelidir?
Gece terlemesi hafif olanlarda ateş ve kilo kaybı olmadığı sürece hemen tetkik edilmeleri gerekli olmayabilir. Ateş olmasa bile yatak örtülerini ya da atlet değiştirmeyi gerektiren şiddetli terlemeler enfeksiyon veya kanser varlığı açısından değerlendirilmelidir.
Gece Terlemesini Evde Önlemenin Yolları Nelerdir?
Farmakololojik tedaviler dışında cildi serin tutmak için oda soğutulabilir, pamuklu iç çamaşırları kullanılabilir. Pamuklu çarşaflar kullanılabilir. Bol su içilmesi önemlidir.
