Isı değişikliklerine ve strese bağlı
olarak el ve ayaklarda renk değişimine neden olan Raynaud Fenomeni hakkında bilinmesi gerekenleri Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi Kalp ve Damar
Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Emrah Ereren anlattı.
EL VE AYAKLARINIZDA ÜŞÜME
VARSA…
Raynaud Fenomeni, tıkayıcı
olmayan bir damar rahatsızlığı olarak kabul ediliyor. Bazı romatizmal
hastalıkların bir parçası olabileceği gibi çoğunlukla bir hastalıktan bağımsız
olarak da ortaya çıkabiliyor. Daha çok el ve ayaklarda kan dolaşımın azalması
veya yavaşlaması sebebiyle uzuvlarda üşüme, ağrı, morarma, karıncalanma,
soğukluk gibi şikayetler doğuruyor. Kan damarları soğuk havalarda ısı kaybını
azaltmak için daralır ama bu hastalığa sahip kişilerde bu süre oldukça uzun oluyor.
SEBEBİ STRES OLABİLİR
Sigara, ağır duygusal stres
ve soğuk; hastalığı tetikleyen en bilinen sebepler. Bunun yanı sıra uzun
süren kullanılan çeşitli ilaçların yan etkisiyle de bu hastalığa neden
olabiliyor. Özellikle eskiden daha çok kullanılan bazı migren – baş ağrısı
ilaçları ve eski jenerasyon bazı kalp ilaçları bu hastalığı tetikleyebiliyor.
Genellikle bu şikayetleri olan hastalar, tıkayıcı damar hastalarının aksine
daha genç yaşta oluyor. Ağır sınav ve iş stresi yaşayan genç yetişkinlerde hatta
bazen çocuklarda da görülebiliyor. Soğuk bölgelerde yaşayan, soğuk ortamlarda
çalışan insanlarda şikayetler artıyor. Bazen ileri derecede bulgular veren
Raynoud, tıkayıcı damar hastalıklarının son dönemlerindeki kadar ciddi sonuçlar
verebiliyor. İlaç ve cerrahi tedavi seçenekleri de mevcut olan bu rahatsızlıkta
öncelikle alınacak bazı önlemler ile % 90 üzerinde şikayetler azaltılabiliyor. Ancak önlemlere rağmen şikayetleriniz devam ediyorsa en kısa zamanda bir Kalp Damar
Cerrahisi uzmanı tarafından muayene edilmeniz de fayda var.
NE YAPABİLİRSİNİZ?
Alışkanlıkları
Değiştirin: Sigara gibi tütün
ürünlerinin kullanmaktan kesinlikle vazgeçilmeli ve dumanlı ortamlardan mümkün
olduğunca uzak durulmalı.
Fiziksel Ortamı
Değiştirin: Soğuktan ve soğuk
ortamlardan mümkün olduğunca uzaklaşılmalı. Soğuğa çıkmadan önce özellikle
eldiven ve kalın çorap giyilmeli, soğuk su ile temas azaltılmalı, soğuktan
koruyucu yağ bazlı kremler kullanılmalı. Elle bulaşık veya çamaşır yıkamak
zorunda olanlar mutlaka eldiven kullanmalı. Çok ileri vakalarda mümkünse
yaşanılan bölgeden daha ılıman iklimli bir bölgeye taşınılmalı.
Psikolojik Durumu
Değiştirin: Kişinin kendini aşırı
üzüntü, heyecan ve korku gibi stres artırıcı bir ruh halinden korumayı
öğrenmesi gerekmekte. Bu sürece çeşitli gevşeme teknikleri, bedensel ve
ruhsal egzersizler ile başlanabilir. Ancak stresle tek başına başa çıkılamıyor
ise psikolojik destek ve gerekirse ilaç destekli psikiyatrik tedavi
gerekebilir.
Hekime
Görünün: Şikayetlerin asıl kaynağının tıkayıcı bir damarsal hastalıktan olmadığını araştırmak, eşlik
eden bir romatizmal hastalık olup olmadığı öğrenmek, Rayanoud’u tetikleyen bir ilaç
kullanılıp kullanılmadığını anlamak ancak profesyonel bir hekim kontrolü ile mümkün. Bu nedenle hekime görünün.
