Karbon ayak izinizi denetim etmek epeyce büyük bir misyon üzere görünebilir. Sera zerzevatları yerine mevsimine nazaran zerzevat tüketmek, yurt dışı seyahatlerini sonlandırmak yahut ulaşım tekniğinizde toplu taşımayı tercih etmek… Liste daha da uzayabilir! Tercihlerimizi etraf dostu yapmak için ne kadar motive olsak da bazen saydıklarımız gözümüzde büyüyebiliyor. Lakin ferdî karbon ayak izinizi azaltmanın hem bütçe dostu hem de kolay bir yolu var: Döngüsel Moda!
DÖNGÜSEL MODA NEDİR?
Döngüsel moda, bir kıyafetin, aksesuarın yahut ayakkabının klasik seyahatini yine yönlendirmekten geliyor. Birçok kıyafet yeni kumaşlardan üretiliyor, giyiliyor, atılıyor ve en sonunda atık oluyor yahut daha da berbatı yakılıyor. Döngüsel moda bu çizgiyi döngü haline getirmeyi amaçlıyor, kıyafetlerinizin gereçlerinin ömrü geri dönüştürme yahut ikinci el üzere konseptler ile uzatılıyor. ‘Yeni’ eser üretiminin yanı sıra eskiyi kullanma ile ziyanlı ekolojik atıklar önleniyor. Sürdürülebilir modanın değerli kuruluşları ortasında olan Eco-Age’in Sürdürülebilir Moda ve Dokumacılık Sorumlusu Charlotte Turner, “Döngüsel moda, atıkların tasarlanması manasına geliyor” diye belirtiyor. “Doğaya ziyan vermeden tabiatta kaybolan, tekrar yapılandırılabilen yahut kalitesini kaybetmeden geri dönüştürülen dizaynlar yaratarak elimizde olanla çalışmaya devam edebiliriz,” diye ekleyen Turner, döngüsel modanın gayesinin kullanılan kaynakları ve atığa dönüşen materyalleri sonlandırmak olduğunun altını çiziyor.
‘DÖNGÜSEL MODA’ TERİMİ NEREDEN GELİYOR?
Green Strategy isimli danışmanlık firmasının sahibi Anna Brismar, 2014’te ‘Döngüsel Moda’ terimini öne sürdü. Terimi, “Toplumda en pahalı biçimleri içinde olabildiğince uzun müddet sorumlu ve tesirli bir biçimde kullanılması ve üretilmesi hedefiyle tasarlanan, tedarik edilen, üretilen ve temin edilen kıyafetler, ayakkabılar yahut aksesuarların insanların kullanımı sona erdiğinde etrafa ziyan vermeden biyosfere geri dönmesi,” diye tanımlayan Dr. Anna Brismar, döngüsel yahut sirküler moda terimini bölüme dahil eden isim olarak görülüyor.
HAYATINIZDA DÖNGÜSEL MODAYI NASIL UYGULAYABİLİRSİNİZ?
“Azalt, tekrar kullan, geri dönüştür!” 2020’de alışverişinizi sonlandırmakla başlayabilirsiniz. Her Cuma gecesi için sahiden de yeni bir kıyafete muhtaçlığımız var mı? Şayet yanıtınız katiyen evet ise, daima ‘yeni’ kıyafetler almak yerine vintage yahut ikinci el mağazalara yönelebilirsiniz. Moda dalının şu anki büyüme suratı inanılmaz! Yalnızca geçtiğimiz sene 114 milyar kesim satılmış yani bu da kişi başı 15 modüle denk geliyor. Daha az alışveriş yapmak yahut gardırobunuzdaki en sevdiğiniz kesimleri yine giymek süratli modayı yavaşlatmaya yardımcı olacak. Gereğinden fazla üretim ile gelen atık sorunsalını çözebilirsiniz!
Daha az alışveriş yapmak birebir vakitte daha kaliteli alışveriş yapmak manasına gelebilir. Birkaç ay hatta hafta içerisinde elinizde paralanacak kıyafetler yerine daha kıymetli olsa da kaliteli ve uzun ömürlü opsiyonlara yönelebilirsiniz.
İKİNCİ EL YAHUT VINTAGE ALIŞVERİŞ YAPIN
Yıllar boyunca mühlet gelen çok üretim kulağa epey makus duyuluyor. Lakin her şeyin düzgün bir tarafı olduğu üzere bunun da var! Çok üretim ile gelen ekstra kıyafet sorunsalını ikinci el yahut vintage mağazalara yönelerek çözebilirsiniz. Bu çeşit mağazalarda giyilmeyi beklenen yahut yeni hayatına başlamaya hazır olan birçok kesim var. Alabileceğiniz ‘yeni’ eserler kadar vintage kıyafet var. Farklı temalar, devirler yahut tarzlar ile ayrım yapan vintage yahut ikinci el mağazalarında şahsî biçiminize yahut beğenilerinize uygun kesimler bulacağınıza eminiz.
KIYAFET KİRALAMA OPSİYONUNU DEĞERLENDİRİN
Günümüzde beşerler daha evvel tarihte olmadığı kadar kıyafet satın alıyorlar. Araştırmalara nazaran bir kıyafeti dokuz ay daha fazla giyerseniz, karbon ayak izinizi %30 oranda azaltabilirsiniz! Bir düğüne yahut davete katılırken satın alacağınız gece elbisesini bir kere giyeceğinize eminseniz daha uygun bir teklifimiz var: Kıyafet kiralama. Bilhassa davet tarzlarında son yıllarda tercih edilmeye başlanılan ‘kiralık moda’ konsepti sirküler moda konseptine çok uygun. Gardırobunuzda biriken giyilmemiş kıyafetleri azaltırken tahminen de bütçenize uygun olmayan bir kıyafeti giyme seçeneğiniz oluyor.
Yurt dışında Rotaro, Hurr, By Rotation, Cocoon üzere kıyafet kiralama servisleri varken Türkiye’de de ‘Davet Çok Elbisem Yok’ üzere servisler ile davet stillerinize çeşitlilik katabilirsiniz. İster döngüsel moda için katkıda bulunmak isteyin, ister bulunması güç bir dizayncı kesimi giymek isteyin… Her türlü kiralık davet elbiseleri ile karbon ayak izinizi küçültebileceksiniz.
Kıyafet kiralama servislerinin büsbütün sürdürülebilir olduğuna emin olmak pek mümkün değil. Kargolama ve kuru temizleme süreçlerinde epey fazla güç harcanmasının üstüne sıkla kiralanan bir kıyafetin ömrü de kısalabiliyor. Lakin tüm opsiyonların ortasında kıyafet kiralama servisleri yeniden de sirküler modanın ihtiyaçları ortasında.
İKİNCİ EL SATIŞ SİTELERİNİ KULLANIN
Kıyafetler kiralamak size nazaran değilse ikinci el mağazalarına yönelebilirsiniz. Modanın döngüsüne yalnızca satın alarak değil, giymediğiniz kıyafetler ile de katkıda bulunabilirsiniz. 2023’e kadar ikiye katlanması beklenilen ikinci el kıyafet bölümü, döngüsel modanın en değerli kıymetlerinden biri. Gardırobunuzda artık bedeninize olmayan yahut tarzınıza uymayan kıyafetler için yeni bir mesken bulabilirsiniz. Kıyafetlerinize ikinci bir baht tanıyarak ekstra bir çıkar da sağlayabilirsiniz. Gardops, ModaCruz ve Dolap üzere uygulamalar ile kullanmadığınız kıyafetleri en az sizin kadar çok sevecek beşerler ile buluşturabilirsiniz.
DÖNGÜSEL MODA MARKALARINDAN SATIN ALIN
Sürdürülebilir ve etrafa hassas markalar bulmak artık çok daha kolay! Moda dalının en değerli trendlerinden biri haline gelen sürdürülebilirlik konsepti birçok yeni kuşak marka tarafından uygulanıyor. Birebir biçimde Adidas, Stella McCartney ve H&M üzere moda devleri tarafından vurgulanan sürdürülebilir dizaynlar; okyanuslardan geri dönüştürülen plastikler, etraf dostu kumaşlar yahut inovatif teknolojili kaynaklar kullanıyorlar. Markaların sürdürülebilir koleksiyonlarından alışveriş yapabilir yahut kendini sürdürülebilirliğe adamış markalara yönelebilirsiniz.
Birçok marka eski kıyafetleri geri dönüştürerek, artan kumaşları kullanarak yahut atık olmak üzere olan kaynakları kullanarak şahane dizaynlar yapıyorlar. Alexander McQueen döngüsel modaya katkıda bulunmak isteyen lüks markalar ortasında. Geçtiğimiz Şubat ayında artan kumaşlarını İngiltere’deki moda okullarına yollayacaklarını söyleyen Alexander McQueen Kreatif Yöneticisi Sarah Burton, “Alexander McQueen kültüründe koleksiyonlarımızın araştırmasında yahut dizaynında kullandığımız her şey arşivleniyor ve saklanıyor. Biz hiçbir şeyi atmayız” diye eklemişti.
KUMAŞ SEÇİMİNE DİKKAT EDİN
Sadece sürdürülebilir markalardan alışveriş yapmak gerçekçi olmak gerekirse pek mümkün olmayabilir. Bu nedenle rastgele bir mağazadan alışveriş yaparken de döngüsel modaya katkıda bulunabilirsiniz. Nasıl mı? Aldığınız eserin kumaşına ve malzemesine bakarak. Yeni bir şey alırken, o eserin kullanım müddeti bittiğinde ne olacağını düşünün. Malzemeler ve üretim teknikleri, ikinci el kullanımlar için yeteri kadar kaliteli mi? Kullanılan kumaşlar tabiatta çözülebilir mi yahut geri dönüştürülebilir mi? Yün üzere doğal elyaflar çözülebilirken naylon üzere sentetik elyaflar ise tekrar kullanılabiliyor.
DEĞİŞ TOKUŞ
En yakın arkadaşınız yahut anneniniz ile gardırop değişimine girin! Gözümüz esasen her vakit annemizin gardırobunda… Döngüsel moda münasebeti ile annenizin gardırobundan birkaç modül kıyafet alabilirsiniz. Yeni şeyler satın almak yerine en yakın arkadaşınız yahut anneniz ile kıyafet değiş tokuşu yapabilirsiniz. Paranın icat edilmediği bir periyottan ilham alarak, değiş tokuş konseptine geri dönüyoruz. Kıyafetlerinizin ömrünü uzatırken birebir vakitte sevdikleriniz ile değiş tokuş yapmak eğlenceli bir aktiviteye dönüşebilir. Bilhassa misal stilleriniz var ise orta sıra ‘Değiş Tokuş’ partileri düzenleyerek yakınlarınız ile kıyafetlerinizi değiştirebilirsiniz. Bir sonraki gardırop paklığında en yakın arkadaşınıza giymediğiniz modülleri verebilir, annenizin gardırop temizliğinden ise kendinize yeni kıyafetler seçebilirsiniz.
