Doğum kontrol hapı nedir? Doğum kontrol hapı nasıl kullanılır? Doğum kontrol hapı kesin koruma sağlar mı? Doğum kontrol hapının yan etkileri var mı? A’dan Z’ye doğum kontrol hapı kullanımı ile ilgili merak edilen bu soruları Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Meral Sönmezer yanıtladı… İşte doğum kontrol hapı dosyası… (Bu makalenin ardından doğum kontrol hapını diğer ilaçlarla kullanmak zararlı mı? makalemizi de okuyabilirsiniz)
Meral Sönmezer doğum kontrol hapı nedir? sorusu için “Oral kontraseptifler (OKS) yani doğum kontrol hapları istenmeyen gebelikleri engellemek amacıyla kullanılan etkili doğum kontrol yöntemlerinden biridir” sözleriyle yanıtlıyor. Peki, doğum kontrol hapı hamile kalmayı nasıl önlüyor? Sönmezer’in paylaştığı bilgiler şöyle: İçeriğinde hormon barındıran ve düzenli kullanımla birlikte etkisini gösteren doğum kontrol hapları; kombine oral kontraseptifler (KOK), yani östrojen ve progesteron hormonunu aynı anda barındıran ve sadece progesteron içeren ilaçlar olmak üzere temelde 2 çeşittir. Doğum kontrol hapları içerdiği bu östrojen ve progesteron hormonları sayesinde yumurtlamayı engellemesinin yanı sıra rahim ağzı salgısının yani servikal mukusun yoğunluğunu artırarak bir bariyer görevi görmesini sağlar ve böylece spermin rahim içine girişini engeller. Bu sayede istenmeyen gebeliklerin önüne geçilmiş olur.
DOĞUM KONTROL HAPI KESİN KORUMA SAĞLAR MI?
Merak edilen sorular arasında doğum kontrol haplarının koruma oranının ne kadar olduğu da var. Op. Dr. Meral Sönmezer bu soruyu da şöyle yanıtlıyor: “Düzenli bir kullanım gerektiren doğum kontrol hapları gebeliğe karşı 7 gün 24 saat yüksek koruma sağlamakla birlikte çoğu doğum kontrol yöntemine göre verimliliği daha yüksektir. Ancak unutmamak gerekir ki doğum kontrol hapları dahil olmak üzere hiçbir doğum kontrol yöntemi %100 koruma sağlamaz”
DOĞUM KONTROL HAPI ÇEŞİTLERİ NELER?
Doğum kontrol hapları kullanım amacına, kullanım şekline ve içeriğine göre farklı çeşitleri bulunmaktadır.
İçeriğine göre bakacak olursak:
- Östrojen ve progesteron hormonu içeren kombine oral kontraseptifler (KOK),
- Sadece progesteron içeren oral kontraseptifler (POP-Progestin-only Pill) ve
- Acil oral kontraseptif haplar (ertesi gün hapları) olmak üzere çeşitleri vardır.
- Kullanım şekline göre ise doğum kontrol haplarının 21 günlük ve 28 günlük tabletten oluşan iki çeşidi vardır. 28 tablet bulunan hapların içinde 24 günlük hormone içerikli hap ile birlikte 4 adet plasebo ya da demir ilacı bulunmaktadır.
DOĞUM KONTROL HAPI NASIL KULLANILIR?
Peki, doğum kontrol hapı nasıl kullanılır. Doğum kontrol hapı kullanırken nelere dikkat edilmeli? Dr. Sönmezer, doğum kontrol hapı kullanımıyla ilgili de şu bilgileri veriyor:
- Doğum kontrol haplarının nasıl kullanılması gerektiği çeşitlerine göre değişmektedir. Genellikle 21 ve 28 günlük tabletlerden oluşan doğum kontrol haplarının kullanımına adetin ilk 5 günü içerisinde başlanabilmekle birlikte adet döngüsünün ilk günü başlanması en iyisidir.
- Bu haplar 21 veya 28 gün boyunca her gün düzenli olarak 1 adet alınarak kullanılır.
- Hapların günün aynı saatinde alınmasına özen gösterilmelidir.
- Bu haplardan 21 günlük olanlarda, kutu bitiminde adet kanaması görülmese bile hapın kullanımına 7 gün ara verilmeli ve bu 7 günlük aranın ardından yeni pakete başlanmalıdır.
- Bu 7 günlük arada adet kanaması görülecektir. Göreceli olarak daha düşük doz hormon içeren 28 günlük haplarda ise ilaca ara vermeden devam edilir.
- Genellikle kutunun son hapları kullanılırken adet kanaması başlamaktadır. Kutunun son ilaçları hormon içermese de, kafa karışıklığı oluşturmamak için tercih edilen bu ilaçlar, kutunun bitmesinin ardından ara verilmeden diğer kutuya devam edilerek kullanılmaktadır.
- Doğum kontrol haplarının etkisinin zayıflamaması ve istenmeyen gebeliklere yol açılmaması için ilacın kullanımının sürekli ve düzenli olması ve her gün aynı saatte alınması gerekmektedir.
- Tabletin alınmasının atlanması durumunda, doğum kontrol hapının gebelik oluşumunu önleme başarısı düşer. Eğer doğum kontrol hapını kullanmayı unuttuğunuzu fark ederseniz, tableti fark ettiğiniz an almalı, sonraki hapları ise normal saatinizde içmeye devam etmelisiniz. Tableti içmeyi unuttuğunuzu daha sonraki günler fark etmeniz durumunda ise o gün alacağınız tabletle birlikte unuttuğunuz hapı aynı anda alın. Aynı anda 2 hap kullanmak bir sorun oluşturmayacaktır. İlacı almayı unutmanızın üzerinden 12 saatten daha az bir zaman geçmişse gebeliğe karşı korunma azalmamakla birlikte 12 saatten fazla zaman geçmişse gebeliğe karşı korunmanızda azalma olabileceğinden mutlaka doktorunuza başvurunuz.
KULLANMADAN ÖNCE DOKTORUNUZA DANIŞIN
- Doğum kontrol hapına başlamadan önce bir kadın doğum uzmanına danışmanız, yaşınıza, kilonuza, adet düzeninize ve tıbbi geçmişine göre size uygun doğum kontrolü hapını seçmesi uygun olacaktır. Her ilaç gibi doğum kontrol ilacına da doktorunuzun önerisiyle başlamanız ve kullanmanız daha sağlıklı olacaktır.
BU İÇERİKLER DE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
