1- CORONA VİRÜS NASIL BULAŞIR?
Corona Virüsle ilgili birinci bilinmesi gereken mevzu nasıl bulaştığı… Dünyayı adeta esir alan virüs, Covid 19 taşıyan hastanın öksürmesi, aksırması ile ortama saçılan damlacıkların solunması ile bulaşıyor. Virüs taşıyan hastanın teneffüs parçacıkları bulaşmış yüzeylere dokunulduktan sonra eller yıkanmaz, yüz, göz, burun ve ağıza götürülürse de virüs bulaşabilir. Bu nedenle tüm bilimsel kuruluşlar el yıkamanın değerine vurgu yapıyor.
2- ‘TUZLU SU, SİRKE VİRÜSE UYGUN GELİR’ Mİ?
Sosyal medya ağları üzerinden çok yayılan bu söylenti bilimsel olarak gerçek değil. Bilimsel olarak tuzlu suyun, sirkenin Corona virüsü engellediğine dair hiçbir delil yok. Tam aksine hususun uzmanları sudaki tuz oranının yüksek olması halinde üst teneffüs yolu hücrelerine ziyan verebileceğini söylüyor.
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Alpay Azap da tuzlu suyun burna kollayıcı bir fonksiyonu de olan mukus tabasına ziyan vereceğini söylüyor.
Peki ya sirke?
Sirke için de birebir karşılık kelam konusu: Hayır. Sirke kullanımının bilimsel olarak Corona Virüse karşı bir tesiri yok.
3-CORONA VİRÜS AŞISI BULUNDU MU?
En kısa karşılık: Şu an için Hayır… ABD’de Corona Virüse karşı insan üzerinde birinci test yapıldı. Çin’de aşı için klinik deneylere onay verildi. Fakat şimdi geliştirilmiş bir aşı yok. Uzmanlar mevcut durumda aşının piyasaya çıkmasının en erken 12-18 ayı bulabileceğini söylüyor.
4-HAVALAR ISININCA VİRÜS ORTADAN KAYBOLUR MU?
Sıcak havanın başlı başına virüsü ortadan kaldırması bilimsel olarak yanlışsız değil. Lakin havaların ısınması nedeniyle teneffüs yoluyla bulaşan virüslerin bulaşma ihtimali azalıyor.
5-VİRÜS AKCİĞERE İNMEDEN EVVEL 4 GÜN BOĞAZDA MI KALIYOR?
Sosyal medya üzerinden yayılan ‘Virüs akciğere inmeden evvel 4 gün boğazda kalıyor. Bu süreçte sıcak su, sirke, tuzlu su içerseniz virüs ciğerlere inmeden bedenden atılır’ söylentinin bilimsel gerçekliği bulunmuyor.
Tam bilakis çok sıcak içecekler 'koruyucu epitel tabakayı' tahrip ettiğinden, yarardan çok ziyan verebilir. Bu noktada farklı çorba ve yiyeceklerin de Corona Virüsü öldürdüğü söylentilerinin hakikat olmadığını ekleyelim.
Uzmanlar bu söylentilere karşı Sıhhat Bakanlığı ve Dünya Sıhhat Örgütü’nün açıklamalarının referans alınmasını istiyor.
6- SICAK ÜFLEYİCİLER CORONA VİRÜSÜ ÖLDÜRÜYOR MU?
Bu söylenti de gerçek değil. Cevap: Hayır.
Virüslerden korunmak için hijyen kurallarına uymak, elleri en az 20 saniye boyunca yıkamak üzere bilimsel kurumlar tarafından önerilen tavsiyelere uymak gerekiyor.
7-ANTİBİYOTİKLER VİRÜSÜ ÖNLER Mİ? TEDAVİ EDER Mİ?
Bu sorunun yanıtı Hayır… Antibiyotikler virüslere değil yalnızca bakterilere karşı tesirli. Bu nedenle Corona Virüs enfeksiyonunu önlemek için antibiyotik kullanılmıyor.
8-CORONA VİRÜS KİMLERİ DAHA FAZLA ETKİLİYOR?
Şu ana kadar elde edilen bilgilere nazaran yaş ve beraberinde astım, diyabet, kalp rahatsızlığı üzere bir bir hastalığı olanlarda virüsün ağır tablo oluşturma riski daha yüksek.
Virüs çocuklara, gençlere de bulaşabiliyor lakin çok nadiren ağır hastalık tablosu oluşturuyor. Yaşlılar en yüksek risk kümesinde. Sıhhat Bakanlığı’nın datalarına nazaran hastalığın %10-15 olguda ağır seyrettiği, yaklaşık %2 olguda da vefatla sonuçlandığı biliniyor.
9- TÜRKİYE’DE VİRÜSE KARŞI ÖNERİLEN 14 KURAL NEDİR?
- Ellerinizi sık sık su ve sabun ile en az 20 saniye boyunca ovarak yıkayın.
- Soğuk algınlığı belirtileri gösteren bireylerle ortanıza en az 3-4 adım aralık koyun.
- Bulunduğunuz ortamları sık sık havalandırın.
- Kıyafetlerinizi 60-90°C’de olağan deterjanla yıkayın.
- Ateş, öksürük, nefes darlığı üzere şikayetleriniz varsa, maske takarak bir sıhhat kuruluşuna başvurun.
- Ellerinizle gözlerinize, ağzınıza ve burnunuza dokunmayın.
- Yurt dışından dönüşte birinci 14 günü meskeninizde geçirin.
- Öksürme yahut hapşırma sırasında ağız ve burunu tek kullanımlık mendille kapatın, mendil yoksa dirseğin iç kısmını kullanın.
- Yurt dışı seyahatlerinizi iptal edin ya da erteleyin.
- Kapı kolları, armatürler, lavabolar üzere sık kullandığınız yüzeyleri su ve deterjanla her gün temizleyin.
- Tokalaşma, sarılma üzere yakın temaslardan kaçının.
- Soğuk algınlığı belirtileriniz varsa yaşlılar ve kronik hastalarla temas etmeyin, maske takmadan dışarı çıkmayın.
- Hiçbir ferdî eşyanızı (havlu üzere gündelik eşyaları) ortak kullanmayın.
- Bol sıvı tüketin, istikrarlı beslenin, uyku nizamınıza dikkat edin.
