Vücudun ihtiyaç duyduğu bazı mineraller ve elementler bulunuyor. Çinko eksikliği yaşanması durumunda, bireyler bazı belirtiler gösterir. Peki çinko eksikliği nedir, belirtileri neler? Çinko eksikliği neden olur? Çinko içeren besinler nelerdir? Memorial Ataşehir Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü Uz. Dr. Ayça Serap Çakır çinko eksikliği hakkında merak edilenleri anlattı….
Çinko nedir?
Çinko hücrenin ve doku fonksiyonlarının devamı için önemli ve gerekli bir mineraldir. DNA yapımında ve birçok işlevin enziminde kofaktör olarak da görev almaktadır. Vücutta demirden sonra en fazla bulunan elementtir. Vücutta 2-3 gram arasında çinko bulunmaktadır. Çinkonun %80’i kan hücrelerinde ve hücrelerde, % 20’si ise gözde, karaciğerde, kas ve kemiklerde bulunur.
Çinko eksikliği nedir?
Çinko vücutta depolanan bir mineral değildir. Beslenme ile vücutta temin edilmektedir. Bu sebeple sürekli ve düzenli bir şekilde gıdalardan alınması gerekmektedir. Beslenme ile yeterli düzeyde alınamazsa vücutta çinko eksikliği meydana gelebilir.
Çinko ihtiyacı günlük ne kadardır?
Yetişkin erkek ve kadınların günlük olarak 15-20 mg çinko tüketmesi gerekmektedir.
Çocuklarda, hamile ve emziren kadınlarda, çeşitli hastalık tablolarında günlük miktar değişebilmektedir.
Çinko eksikliği neden olur?
Vücutta çinko gıdalar yoluyla temin edilmektedir. Sürekli ve düzenli bir şekilde çinko kaynağı besinler tüketilmelidir. Yetersiz beslenme ve yeteri kadar hayvansal gıda tüketmemek çinko eksikliğine neden olabilir. Vücutta bulunan bir takım parazitler ve ishalle seyreden bağırsak hastalıklarında ve ağır metallerin olduğu ortamlarda çinko eksiklikleri görülebilmektedir. Damar yoluyla beslenmek zorunda kalan kişilerde de ciddi çinko eksiklikleri ortaya çıkabilmektedir.
Çinko eksikliği belirtileri nelerdir?
- Çinko eksikliği belirtileri şunlardır;
- Cildin neminin azalması,
- Saçlar ve tırnaklarda değişiklikler,
- Görmede bozukluk,
- Bağışıklık sisteminde fonksiyon bozukluğu,
- Enfeksiyonların artması,
- İştah değişiklikleri,
- Bağırsak fonksiyonlarındaki bozukluklar ve ishaller,
- Kırmızı kan hücrelerinin yapısının bozulmasıyla kansızlık ortaya çıkabilir.
- Tat ve koku duyularında bir takım farklılıklar ortaya çıkabilmektedir.
- Çinko eksikliği; çocuklarda, ileri yaşlarda, gebelik – emzirme dönemlerinde ve kronik hastalıklarda görülebilmektedir.
Çinko eksikliği tedavisi nasıldır?
Çinko eksikliği tanısı kandaki çinko seviyesi ölçülerek konmaktadır. Sağlıklı ve dengeli bir diyetle çinko eksikliği giderilebilmektedir. Çinko hayvansal besinlerde daha yüksek oranlarda bulunmaktadır. Hekim tavsiyesi sonucu çinko takviyesi alınabilir. Vegan beslenen kişilerin çinko takviyesi almasında fayda vardır. Vegan beslenen kişiler gıda takviyesine ek olarak mayalı ekmek de tercih edebilirler.
Çinko içeren besinler neler?
Kırmızı et, hindi, tavuk, deniz ürünlerinde (özellikle kabuklu deniz ürünlerinde), fındık, badem, yer fıstığı, kabak çekirdeği, Antep fıstığı, çikolata, mantar, yoğurt, beyaz peynir, yumurta, patates, kinoa, bazı baklagiller de daha yüksek oranlarda bulunur. Bu besinlerin düzenli tüketilmesi çinko eksikliği yaşanmasını önlemektedir.
