Sağlık sorunlarında son zamanlarda giderek artışta olan ve karşımıza çıkan sorunlardan biri de böbrek rahatsızlığıdır. Böbrek rahatsızlığının en önemli nedenleri arasında yer alan diyabet obezite ile ilgili alınabilecek önlemleri Memorial Şişli Hastanesi Nefroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Abdullah Özkök, “14 Mart Dünya Böbrek Günü” öncesinde böbrek sağlığını korumak için dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Kilo ve kan şekerini dengede tutun
Kronik böbrek rahatsızlığının en sık nedeni, halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabettir. Yüksek kan şekeri seviyelerinin böbrek hastalığına yol açtığı ve mevcut böbrek hastalıklarını hızlandırdığı bilinmektedir. Bu yüzden kan şekeri kontrolü böbrek sağlığı için çok önemlidir. Obezite son yılların en çok artış gösteren ve en önemli sağlık problemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Obezitenin tek başına böbrekleri olumsuz etkilediği bilinmektedir. Bununla birlikte obezite diyabete de neden olabildiği için böbrekler için iki kat risk teşkil etmektedir. Kilo kontrolü ile birlikte karbonhidratlı ve hazır gıdalardan uzak beslenilmesi böbrek sağlığı için çok önemlidir.
Hipertansiyona dikkat!
Türkiye’de tuz tüketimi tavsiye edilen maksimum seviye olan günde 5 gramın çok üzerindedir. Özellikle tuz tüketiminin fazla olması hipertansiyona zemin hazırlamaktadır. Hipertansiyon sadece kalp ve damar hastalıklarına değil kronik böbrek rahatsızlıklarına da yol açmaktadır. Tuz tüketiminin normal seviyelere çekilmesi tansiyon, kalp ve böbrek rahatsızlıklarını önemli oranda düşürmektedir. Yapılan araştırmalarda dünyada tuz tüketiminin %15 azaltılmasının 10 sene içinde 8,5 milyon insanın hayatını kurtarabileceğini göstermektedir.
Rutin kontrolere girin!
Kronik böbrek rahatsızlıklarında hipertansiyon, diyabet, obezite gibi önlenebilir etkenlerin yanında kişinin yaşam şeklinin neden olmadığı nefrit ve polikistik böbrek hastalığı gibi hastalıklar da önemli yer tutmaktadır. Bu tür rahatsızlıkların erken dönemde teşhis edilmesi diyaliz sürecine girmeden tedavi şansını önemli oranda artırmaktadır. Böbrek hastalıkları genellikle son evreye gelene kadar hiçbir belirti vermeyebilir. Belirtiler ortaya çıktığında ise çoğunlukla hastalık geri dönüşü olmayan evreye girmiştir. Bu yüzden basit kan ve idrar tahlilleri ile rutin sağlık kontrollerinin yapılması gerekmektedir. Özellikle ailesinde böbrek rahatsızlığı bulunan kişilerin belirli aralıklarla kontrolden geçmesi olası rahatsızlıkların erken teşhisi ve tedavisi için önemlidir.
Prostatın iyi huylu büyümesi, prostat kanseri veya mesane sorunları böbrekleri olumsuz anlamda etkilemektedir. Bu tür rahatsızlıklarda idrarın tam olarak boşaltılamaması böbreğe geri kaçakların yaşanmasına ve böbrek fonksiyonların bozulmasına zemin hazırlamaktadır. Uzun zamandır prostat sorunu yaşayan hastaların böbrek fonksiyonlarını da kontrol ettirmesi gerekmektedir. İdrar sondası takılması, ilaç veya gerekli durumlarda cerrahi müdahaleler tedavide kullanılan yöntemlerin başında gelmektedir. Böbrek rahatsızlıkları arasında en sık belirti veren hastalıkların başında böbrek taşları gelmektedir. Birçok böbrek taşı şiddetli ağrıya neden olmakla birlikte hiçbir belirti vermeden gelişebilen böbrek taşları da bulunmaktadır. Böbrek taşlarının kanalları tıkaması böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkilemektedir. Aktif böbrek taşı şikayeti olmasa bile bu hasta grubu belirli aralıklarla mutlaka Nefroloji ve Üroloji bölümlerinden takip edilmeli, böbrek fonksiyonları izlem altında tutulmalıdır.
Her hastalıkta ilaca yönelmeyin
Sağlıklı böbrekler için ağrı kesiciler başta olmak üzere gereksiz ilaç tüketiminden uzak durmak gerekmektedir. Bilinçsizce kullanılan ağrı kesiciler birikici bir etkiyle uzun dönemde böbreklere hasar verebilmektedir. Bunun yanında tek bir ağrı kesici kullanımı sonrası böbrek fonksiyonlarının tamamen kaybolduğu vakaları da sıklıkla görmekteyiz. Ülkemizde antibiyotik alımının sınırlandırılarak doktor kontrolüne bırakılması olumlu bir süreçtir. İlaçların yanı sıra doğal ürün veya bitkisel tedavi altında piyasada satılan ürünlere temkinli yaklaşılması gerekir
Yaşam kalitesine özen gösterin
Su tüketiminin böbrek fonksiyonları için önemi artık herkes tarafından bilinmektedir. Yaşam şeklini düzenlerken su tüketiminin yanında egzersiz de ön plana çıkartılmalıdır. Günlük egzersiz ve su tüketiminin kilo kontrolünde önemli bir yeri olduğu unutulmamalıdır. Gazlı içecekler yüksek oranda fosfor ve şeker içerdiği için sadece böbrek değil genel sağlık bakımından da uzak durulması gereken gıdalar arasındadır. Patates, muz, kepekli tahıllar, süt ve domates gibi yüksek potasyum içeren gıdaların tüketilmesi sağlıklı böbreklere sahip kişiler için önerilse de böbrek hastaları bu gıdaları dikkatli tüketmesi gerekir.
