Pıhtı atması, kalıcı hasarlara yol açabilen oldukça önemli bir problem. Girişimsel Nöroradyoloji Uzmanı Prof. Dr. Hatem Hakan Selçuk, pıhtı atması belirtileri, nedenleri ve tedavisine dair merak edilenleri anlattı.
Pıhtı Atması Nedir?
İnme veya stroke olarak bilinen beyne pıhtı atması; kalp veya boyun damarlarından kan pıhtısının beyin damarlarını tıkaması sonucu oluşan durumdur. İnme genelde iki sebepten dolayı oluşmaktadır. Birincisi ve en sık neden beynimizdeki vücut fonksiyonlarını yöneten alanları besleyen damarların pıhtı atması sonucu aniden tıkanmasıdır. İkincisi ise beynin bu bölgelerindeki kanamalar sonucunda oluşmaktadır.
İnme yani beyin damarlarına pıhtı atması olayı ülkemizde ve tüm dünyada kalp krizi ve kanserden sonra ölümün ve sakatlığın en sık nedenidir.
Pıhtı Atmasının Belirtileri Nelerdir?
Beyin damarlarının ani olarak tıkanması sonucu beynin etkilenen bölgesine göre değişik bulgular veya belirtiler ortaya çıkmaktadır.
Geçici veya kalıcı olarak aniden oluşan görme kaybı veya görme alanımızın bir kısmının kaybolması, aniden konuşamama veya anlamsız sarhoş-vari konuşmaların olması, ve/veya vücudumuzun bir yarısında oluşan ani güç kaybının olması inmede veya beyne pıhtı atması durumunda oluşabilecek en önemli belirtilerdir.
Bu belirtilerin geçici de olsa kalıcı da olsa erken tanınması ve erken müdahale edilmesi son derece önemlidir. Eğer erken tanınır ve müdahale edilirse hastanın hayatı kurtulur hatta sakat kalması önlenebilir.
Pıhtı Atmasının Nedenleri Nelerdir?
Genetik faktörlerin yeri yüksek olmasına ragmen sigara ve alkol kullanımı, obesite, diyabet(şeker hastalığı), kanda kolesterol ve lipid seviyesi yüksek olanlar (hiperkolesterolemi/hiperlipidemi), kalp ve hipertansiyon hastalığı olanlarda pıhtı atma/inme geçirme riski artmaktadır.
Pıhtı Atması Nasıl Tedavi Edilir?
Akut pıhtı atmasına bağlı oluşan inmelerde eğer hastalar ilk 6 saat içerisinde inme merkezine geldiyse pıhtının çıkartılması ile hastalar tedavi edilebilir HAstalar tedavi edilmezse veya bu süre uzarsa kalıcı felç durumu hatta ölüm bile oluşabilmektedir. Bu nedenle hastalarda ilk 6 saat çok önemlidir.
Eğer hasta 4,5 saat içerisinde inme merkezine geldiyse hastalarda damar içerisinden pıhtıyı eritici ilaçlar ve ayrıca beyin damarını tıkayan pıhtının olduğu yere anjiografik olarak ulaşılarak stent ve aspirasyon cihazları gibi güncel cihazlarla pıhtının mekanik olarak çıkartılması (trombektomi işlemi) sağlanabilir. Eğer hastalar 4,5 saatten sonra inme merkezine ulaştıysa ise sadece damar içerisinden pıhtının olduğu bölgeye anjiografik olarak ulaşılarak pıhtının mekanik olarak çıkartılması denenmelidir.
İnme hastalarında felç durumundan kurtulmada hatta ölümden kurtulmak için en önemli olay zamandır. Zaman eşittir beyin ilkesinden giderek hızlı ve acil bir şekilde inmeye neden olan duruma müdahale edilmelidir.
Pıhtı Atması Önlenebilir Mi?
Pıhtıya sebep olan durumun ortadan kaldırılması veya koruyucu tedavilerin yapılması sonucunda inme veya pıhtı atması önlenebilir veya inme riski azaltılabilir.
