Yorgunluk, halsizlik
gelir geçer diye ihmal etmeyin!
29 Şubat ‘Dünya Nadir Hastalıklar Günü’nün amacı; bazen kendisini yorgunluk, halsizlik ve
iştahsızlık gibi belirtiler ile gösteren PAH ve Lupus gibi hastalıklara dikkat çekmek ve
toplumsal farkındalığı artırmak. Siz de son zamanlarda merdiven çıkarken nefes
nefese kalıyorsanız ve sürekli yorgun hissediyorsanız, bedeninizden gelen
sinyallere kulak verip, mutlaka doktorunuza danışın.
Dünya genelinde 6 bin ile 8
bin arasında ismini pek duymadığımız ve yeterince bilinmeyen ‘Nadir Hastalık’ olduğu
tahmin ediliyor. Dünyada 250-350 milyon insanın, Türkiye’de ise 5 milyon insanın
bu hastalıklarla mücadele ettiği öngörülüyor. PAH ve Lupus da bu hastalıklar arasında yer alırken, ilk başlarda yorgunluk,
halsizlik gibi belirtiler ile kendini gösteren bu hastalıklar zamanında teşhis
edilmediğinde ölümle bile sonuçlanabiliyor. Bu nedenle, çoğu zaman KOAH, kalp ve akciğer hastalıkları ile
karıştırılabilen PAH’ın tedavisi için bedenimizden gelen sinyalleri dikkate
alıp doktora danışmak erken teşhis için çok önemli.
Peki, PAH ve Lupus nedir?
Belirtileri, tedavi yöntemi nelerdir? Gündelik yaşamda nelere dikkat etmemiz
gerekiyor?
YORGUNLUK, BAŞ
DÖNMESİNE DİKKAT!
Pulmoner Arteriyel
Hipertansiyon (PAH) kalpten akciğere
temizlenmesi için kirli kanı götüren atardamarlardaki kan basıncının sürekli
yüksek olması olarak tanımlanan ve hayatı tehdit eden bir hastalık. Akciğer ve
kalbi etkileyen bu hastalık ileri evrelerde kalp yetmezliği ve ölüme yol
açabiliyor.
Latincede ‘kurt’ anlamına
gelen Lupus
ise hastanın yüzündeki deri bulgularının görüntüsünden dolayı bu ismi almış.
Genelde bağışıklık sistemindeki bir bozukluktan dolayı ortaya çıkan, genetik ve
çevresel faktörlerin etkili olduğu bu hastalıkta başlangıçta; halsizlik,
yorgunluk, kırgınlık, iştahsızlık, kilo kaybı gibi belirli bir hastalığa özgü
olmayan belirtiler görülebiliyor. Kısa sürede hastalığı tamamen yok edecek bir
tedavi yöntemi ise maalesef bulunmuyor.
PAH hastalığı ise merdiven
çıkmak gibi günlük aktiviteleri yerine getirirken yaşanan nefes darlığı ile
kendini gösteriyor. Ayrıca; yorgunluk, baş dönmesi ve bayılma da diğer
belirtiler arasında. Çoğunlukla astım gibi diğer hastalıklar ile karıştığı için
tanı konulması ise 2 yıla kadar uzayabiliyor. Hastalar ileri evrede merdiven
çıkarken, kısa bir yürüyüş yaparken ve hatta giyinirken bile zorluk
çekebiliyor.
DÜNYADA 25 MİLYON PAH
HASTASI VAR
PAH hastalığı genelde 40-50
yaşlarındaki yetişkinlerde görülse de, bazen çocuklar dahil her yaş grubunda da
rastlanabiliyor. Lupus ise daha çok 15-45 yaşlarında ortaya çıkıyor ve
kadınlarda erkeklere göre 9 kat daha fazla görülüyor. Her iki hastalık için de
net bir rakam ifade etmek zor olsa da, dünya genelinde 25 milyondan fazla PAH
hastası olduğu tahmin ediliyor.
Günümüzde maalesef PAH
hastalarının neredeyse dörtte üçü, hastalık ilerlediğinde tanı alırken, tanı
konulduktan sonra hastalar tedavi edilmezse ortalama yaşam süresi ise sadece
2,8 yıl.
PAH hastalığının
tedavisinde, ilaç tedavisinde sonuç alınamaması halinde akciğer nakline kadar
gidilebiliyor. Tedaviyi destekleyici olarak hastaların günlük yaşamını da
hastalığın bilincinde olarak ona göre kurgulaması gerektiğini vurguluyor.
Uzmanlar sigaradan ve sigara içilen ortamlardan özellikle uzak durulmasını,
nefes nefese kalmaktan ve toz, duman ve ağır kokulardan kaçınılmasını, ev
işlerinin hafifletilmesini öneriyor.
Nadir hastalıklar konusunda
toplumsal farkındalığın düşük olduğunu belirten GSK Türkiye Medikal Direktörü Dr. Yıldıray Tanrıver,
“Farkındalık düzeyinin düşük olması, bu hastalıklar ile mücadele edilmesini
ve bilinçlenmeyi de olumsuz etkiliyor. Halbuki PAH ve Lupus gibi hastalıklarda
erken teşhis, tedavinin başarısı açısından büyük önem taşıyor. Kimi zaman
yorgunluk, halsizlik gibi belirtiler de bu bilmediğimiz başka hastalıkların
habercisi olabilir. Bizler de toplum sağlığına ve iyiliğine katkı sağlama
hedefiyle nadir hastalıklar konusuna dikkat çekmeyi görevimiz olarak görüyoruz”
dedi.
PAH hastalığında bu
sinyallere dikkat!
– Merdiven çıkarken nefes
nefese kalıyorsanız,
– Günlük aktiviteler
sırasında çarpıntınız oluyorsa,
– Son günlerde yorgunluk çekiyorsanız
– Halsizlik,
– Baş dönmesi,
– Bayılma gibi
şikayetlerden
en az birisi varsa ve her geçen gün bu şikayetleriniz artıyorsa, doktorunuza
danışmanızda yarar var.
Lupus’ta bu
belirtilere dikkat!
– Yüz bölgesinde deride
döküntüler,
– Halsizlik,
– Yorgunluk,
– Kırgınlık,
– İştahsızlık,
– Kilo kaybı gibi
belirli
bir hastalığa özgü olmayan belirtilerden biri varsa doktorunuza danışın.
