Çeşitli hastalıkların tedavi edilmesinde kullanılan antibiyotik ilaçlar ne yazık ki günümüzde hala tabip yetkisi olmadan da kullanılmaya devam ediyor. Hekim denetiminde kullanılması gereken antibiyotik ilaçlar bilinçsizce kullanılması aort damarı yırtılması üzere bir çok riskli durumlara neden olabiliyor! İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi’nden Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. İhsan Bakır bilinçsizce kullanılan antibiyotik ve sonucunda doğabilecek durumlar hakkında bilgilendirmelerde bulundu.
BİLİNÇSİZ ANTİBİYOTİK KULLANIMI AORT YIRTILMALARINA DAHİ NEDEN OLABİLİR!
Amerikan Besin ve İlaç Dairesi FDA, bir küme antibiyotikle ilgili kıymetli bir ihtar yayınladı. “Florokinolon” kümesi bu ilaçların riskli hastalarda tabip denetiminde dahi çok dikkatli kullanılması gerekiyor zira yapılan yeni çalışmalara nazaran bu antibiyotikler ölümcül olabilen aort yırtılmalarına yol açabiliyor!
Enfeksiyon tedavilerinde antibiyotikler, hala tıp dünyasının elindeki en âlâ seçeneklerden biri. Fakat tabip denetimi olmadan, antibiyogram testi yapılmadan “ezbere” kullanılan kimi antibiyotikler, riskli hastalarda aort yırtılması üzere ölümcül tablolara dahi neden olabiliyor. Sanatçı Oya Aydoğan’ın da hayatını yitirmesine neden olan aort anevrizması, belirti vermeden sinsice ilerleyen ölümcül bir hastalık. Ailede yahut hastanın kendisinde yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, ailesinde ani mevt olayı, tansiyona bağlı inme yahut beyin anevrizması, diyabet, bayılma, aort yetmezliği vb olanlar aort anevrizması açısından riskli kümesi oluşturuyor. İşte bu hastalarda antibiyotik kullanılırken çok dikkatli olunması gerekiyor.
ÖLÜMCÜL KANAMALARA NEDEN OLABİLİR!
Amerikan Besin ve İlaç Dairesi FDA, bahisle alakalı hasta ve sıhhat profesyonellerine yönelik 20 Aralık’ta önemli bir ihtar yayınladı. Buna nazaran idrar yolu enfeksiyonları, bronşit, zatürre üzere alt teneffüs yolu enfeksiyonlarının tedavisinde yaygın olarak tercih edilen “florokinolon” kümesi antibiyotiklerin riskli hasta kümelerinde kullanımı muhakkak kısıtlanmalı, mümkünse diğer ilaçlar tercih edilmeli. Zira bu ilaçlar düz kas hücresinin DNA’sında değişikliğe yol açarak bu kasların hücre seviyesinde tahribatına neden oluyor.
Bu da aort damarlarında incelmelere, balonlaşmaya hatta yırtılmalara neden olarak ölümcül kanamalara yol açabiliyor! FDA’in yayınladığı bu ikazın hem hastalar hem de sıhhat profesyonelleri açısından çok ciddiye alınması gerektiğini belirterek değerli açıklamalarda bulundu. Sıhhat Bakanlığı da kas iskelet sistemi riskleri için uyarmıştı.
FDA, bu uyarıyı 2015 ve 2018 yıllarında yapılan bilimsel çalışmalara dayandırıyor. En son araştırma, 19 Eylül 2018’de saygın tıp mecmualarından JAMA’da yer aldı ve FDA de bunun üzerine bu uyarıyı yayınladı. Antibiyotiklerin bilinçsiz yahut denetimsiz kullanımı, aslında dirençli enfeksiyonlara yol açması ve toplumda antibiyotik direncinin artışına neden olduğu için gereğince tehlikeli bir durum.
Aort anevrizması ve yırtılmalarına yol açabileceğine yönelik bilgiler çok yeni olsa da ölümcül riskleri bakımından ciddiye alınması gerekiyor. Prof. Dr. İhsan Bakır, florokinolon kümesi antibiyotiklerle ilgili 2017 yılında Sıhhat Bakanlığı’nın da bir ikaz yayınladığına dikkat çekerek, “Bakanlığın yayınladığı ikazda bu küme antibiyotiklerin kas iskelet sistemi üzerindeki önemli yan tesirleri üzerinde durulmuş ve kolay enfeksiyonlarda kullanımında sakatlığa varabilen bu risklerin, tedaviye yönelik faydaların önüne geçebileceği vurgulanarak birinci seçenek tedavi olarak düşünülmemesi gerektiği belirtilmişti. Bu yeni çalışmalar da gösteriyor ki kalp damar sistemi açısından riskleri de var.
DNA’YI DEĞİŞTİRİYOR!
JAMA’da bahisle ilgili yayınlanan bu en son araştırma, Baylor Tıp Fakültesi’nden Kalp Akciğer Cerrahisi Anabilim Kolu ile Kalp Damar Araştırma Enstitüsü ve Texas Kalp Enstitüsü’nden Kalp Damar Cerrahisi Kısmı ile Kök Hücre Araştırma Birimi’nden bilim insanları tarafından ortaklaşa yürütülen bir çalışma. Fare deneylerine dayandırılan çalışmaya nazaran bu etken unsurlu antibiyotikler, hücrenin çekirdeği ve mitokondriyal DNA’sında hasara neden olarak birçok olumsuz tepkisi başlatıyor.
Bu tepkiler da hali hazırda aort anevrizması bulunan farelerde anevrizmanın yırtılmasına, aort anevrizmasına yatkınlığı olan yüksek tansiyon vb bulguları olan farelerde ise aort damarının incelmesine, balonlaşmasına yani anevrizma oluşumunun tetiklenmesine neden oluyor. Tansiyon hastalarının esasen damar cidarı incelmiş oluyor. Yani bu hastaların aort anevrizmasına yatkınlığı aslında yüksek. Bir de üzerine bu ilaçların kullanımı, yırtılmaları yani ölümcül anevrizma kanamalarını tetikleyebilir. Araştırmaya nazaran bu küme antibiyotikler, riski iki katına çıkarıyor.
AİLE TABİPLERİ VE ACİL DOKTORLARDA ÇOK DİKKAT ETMELİ!
Hekimler de (özellikle aile tabibi yahut acil hekimleri) enfeksiyon bulgusu ile gelmiş hastaya antibiyotik başlamadan evvel kesinlikle antibiyogram yapmalı ve ona nazaran antibiyotik yazmalı. O an bu imkan yoksa ailede ve hastanın kendisindeki risk faktörleri sorgulanmalı. Hastanın kendisinde yahut ailesinde yüksek tansiyon, diyabet, ani vefat, aort yırtılması, aortta balonlaşma (anevrizma), tansiyona bağlı inme, tansiyona bağlı beyin anevrizması, bayılma, aort yetmezliği üzere hikayelerden rastgele biri dahi olsa,birincil tercih florokinolon kümesi bu antibiyotikler olmamalı. Diğer seçenek yoksa da hastalar bu antibiyotikleri kullanırken yakından takip edilmeli.
ÖLÜMCÜL RİSK TAŞIYOR!
Aort anevrizması yırtılmaları, her 100 bin kişinin 5’inde,yani nadiren görülse de bu olayların yüzde 40’ımaalesef daha hastaneye ulaşmadan ölüyor. Hastaneye ulaştırılabilen hastaların yüzde 50’si ise birinci 48 saatte kaybediliyor. Erkeklerde bayanlardan iki kat daha fazla görüldüğünü anlatan Prof. Dr. İhsan Bakır, kelamlarını şöyle noktaladı: “Akut (ani gelişen) hasta kümesini çoklukla 50-55 yaş küme oluşturuyor. Kalp yetmezliği bulguları, göğüs ağrısı,şiddetli sırt ağrısı ile seyrediyor. Hastalar çoklukla ‘Çok şiddetli, yırtılır üzere ağrım var’ diye başvuruyor.” formunda konuştu.
