Alzheimer hastalığı hakkında farkındalık oluşturmak ve bununla mücadele edenlere destek olmak amacıyla her yıl 21 Eylül “Dünya Alzheimer Günü” olarak kutlanıyor. Peki Alzheimer’ın en yaygın belirtileri neler? Alzheimer’ın tanısı nasıl olur? Tedavisi var mı? Alzheimer’dan nasıl korunabiliriz? Medipol Sefaköy Üniversite Hastanesi Nöroloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Nicer Korkut Bıçak, Alzheimer’ın önemine değinerek bu konuda bilmemiz gerekenleri anlattı…
21 Eylül Dünya Alzheimer Günü
Tüm dünyada farkındalığı arttırmak amacıyla 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü olarak kabul edilmektedir. Hızla yaşlanan dünya nüfusu için ileri yaşta görülme riski yüksek olan diğer hastalıklar gibi Alzheimer Hastalığı görülme oranı da giderek artmaktadır. Bu sebeple kişilerin farkındalığının arttırılması hem hastalığın ortaya çıkmasını geciktirmekte hem de yaşlılığa bağlı gibi gözüken belirtilerin erken tanınmasına fayda sağlayarak yıkımın yavaşlatılmasına olanak sağlamaktadır.
Alzheimer’ın en yaygın belirtileri neler?
- Alzheimer hastalığında en sık rastlanan belirti unutkanlıktır. Unutkanlık uzak hafızadan ziyade yakın zamanlı hafıza oluşturmada güçlük şeklinde karşımıza çıkmaktadır.
- Bunun yanısıra yer ve yön bulmada güçlük,
- Kelime bulmada güçlük, kişilik ve davranış değişiklikleri,
- Öğrenmede güçlük, karar vermede güçlük,
- Eskiden yapabildiği işleri aynı kolaylıkla yapamama en sık belirtileri arasındadır.
Hasta yakınları için bu süreç kolay değil. Hangi sorunlara rastlıyorsunuz? Hastalara yaklaşım nasıl olmalı?
Öncelikle hastalar bize başvuru yaptıklarında çoğunlukla nörodejenerasyon ilerlemiş oluyor çünkü hasta ve /veya hasta yakınları Alzheimer Hastalığının en sık belirtisi olan unutkanlığı genellikle yaşlılık ile ilişkilendirip nörolog başvurusunu geciktiriyorlar. Bu anlamda farkındalık yaratmak önemli bir hal alıyor. Alzheimer sadece bir unutkanlık değil beraberinde pek çok kişilik ve davranışsal problemleri de beraberinde getiriyor. Hasta yakınları en çok bu davranışsal yakınları kontrol altına almak ve yönetmekte zorlanıyorlar. İlerleyen durumlarda kişisel bakımında da destek verilmesi hatta yatağa bağlı olan hastalarda olası ek yatak yarası gibi sorunlar için mutlaka nöroloji uzmanı ile ortak yol izlemek gerekiyor.
Alzheimer’ın tanısı nasıl olur? Aralıklarla MR çektirmek anlamlı mı? Hastalığı erken tanımanın faydası ne?
Alzheimer Hastalığı tanısını kesin koyduracak bir test yoktur. Alzheimer hastalığı tanısı için nörolojik muayene, kan testleri, zihinsel testler, beyin görüntülemesi yapılmalıdır. Bazı durumlarda ise; EEG, SPECT, lomber ponksiyon gerekebilir.
Alzheimer Hastalığı tanısı konulması sürecinde görüntüleme yapmak gerekli ancak aralıklarla MR çekilmesi her hastada gerekli değildir.
Tedavisi var mı?
Alzheimer Hastalığı nörodejeneratif ve maalesef kesin tedavisi olmayan bir hastalıktır. Tedavide kullandığımız ilaçlar hastalığı ilerlemesini yavaşlatır bu nedenle ne kadar erken tanı koyup tedaviye başlarsak o kadar süreci daha iyi kontrol altında tutabiliriz.
Alzheimer hastalığından korunma yöntemleri neler?
- Alzheimer hastalığından korunmak için her şeyden önce iyi bir stres yönetimini öğrenmek gerekiyor.
- Bunun yanısıra Akdeniz tipi beslenme,
- Düzenli egzersiz veya yürüyüş,
- Yeni bilgiler edinmek, yeni bir dil öğrenmek, yeni bir enstrüman çalmayı öğrenmek gibi zihin işlevlerini arttırıcı aktiviteler mevcut nöron bağlantılarını güçlendirerek yardımcı olacaktır.
