Uyku apnesi, solunumun uyku esnasında ani ve tekrarlayıcı bir şekilde durduğu ciddi bir uyku bozukluğu. Obstrüktif (Tıkayıcı) Uyku Apnesi, Santral Uyku Apnesi ve Mikst Uyku Apnesi olarak 3 tiptir. Pendik Medipol Üniversitesi Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Op.Dr. Serdar Kaya tıkayıcı uyku apnesi hakkında merak edilenleri anlattı.
Tıkayıcı uyku apnesi nedir?
Horlama, uyku esnasında akciğerlere giden havanın yumuşak damak ve çevre dokuları titreştirmesi sonucu oluşan kaba sestir. Tıkayıcı uyku apnesi ise solunum yollarındaki tıkanıklığa bağlı olarak en az 10 saniye süre ile solunum yollarından akciğerlere hava akımının durmasıdır. Horlama şikayeti olan tüm hastalarda apne yoktur. Buna karşın apnesi olan kişilerin en belirgin şikayeti horlama olup, uyku apnesi olan hastaların tamamında görülür.
Yapılan çalışmalar horlamanın erkeklerde kadınlara göre 2-3 kat daha fazla görüldüğünü göstermiştir. Horlama sıklığı yaşla beraber artar. Horlama kişiden çok, yatak partneri veya ev halkı tarafından saptanan bir durumdur.
Burun tıkanıklığı inspirasyon (nefes alma) sırasında negatif basınç ve zorlanmaya neden olur. Oluşan bu negatif basınç türbülansa ve üst solunum yolundaki yumuşak dokularda çökme sonucu daralmaya bağlı uykuda solunum bozukluklarına neden olur. Septum deviasyonu (burun içi eğriliği), konka hipertrofisi (burun etinde büyüme), burun polipleri, sinüzit ve adenoid doku (geniz eti) büyümesi burun tıkanıklığının başlıca nedenleri olup bu tür durumlarda uygulanan cerrahi uygulamalar büyük oranda tedaviye katkıda bulunur.
Ayrıca yapılan çalışmalar ideal kilolarının %15 daha fazlasına sahip kişilerde horlama şikayetinin daha fazla görüldüğünü göstermiştir. Horlama görülme sıklığını ve şiddetini arttıran bir başka faktör alkol kullanımıdır.
Tıkayıcı uyku apnesi en çok kimlerde görülür?
Tıkayıcı uyku apnesi daha çok piknik tip vücut yapısına sahip kısa-kalın boyunlu ve şişman kişilerde görülür.
Tıkayıcı uyku apnesi neden olur?
Çocuklarda tonsil (bademcik) ve adenoid doku (geniz eti) büyümeleri tıkayıcı uyku apnesinin en önemli nedenidir.
Tıkayıcı uyku apnesi belirtileri neler?
Tıkayıcı uyku apneli hastalarda gündüz uyku hali, baş ağrısı, unutkanlık, dikkat eksikliği ve gece terlemesi sık görülen yakınmalardır. Tedavi edilmeyen kişilerde gece ölümleri, kronik kalp yetmezliği, hipertansiyon ve inme gibi problemler sık görülür. Bu hastaların kaza yapma oranları yüksek olduğundan araba kullanmamaları tavsiye edilir.
Tıkayıcı uyku apnesi tanısı nasıl konur?
Tıkayıcı uyku apnesinin kesin tanısı polisomnografi (uyku testi) ile konur.
Tıkayıcı uyku apnesi tedavisi nasıl olur?
Tedavide kilo vermek, alkol kullanımından kaçınmak ve sırt üstü yatış yerine yan yatış pozisyonunu tercih etmek horlama ve tıkayıcı uyku apnesinde ilk yapılması gereken önlemlerdir. Ayrıca hipotiroidizm, alerjik rinit gibi rahatsızlıklar şikayetleri artıracağından bu hastalıklar mutlaka kontrol altına alınmalıdır.
Burun tıkanıklığını giderici cerrahi müdahaleler ve özellikle çocuklarda tonsillektomi (bademcik ameliyatı) ve adenoidektomi (geniz eti ameliyatı) şikayetlerin kontrolünde büyük fayda sağlar. Tıkayıcı uyku apnesi olan kişilerde cerrahi dışı tedavi seçeneği olarak CPAP (nazal devamlı pozitif hava basıncı) bulunmakla beraber hastaların çoğu tarafından tolere edilememektedir. Tıkayıcı uyku apneli hastalar için ileri cerrahi prosedürler de bulunmaktadır.
