Uzmanlara göre vücutta ayda bir ben kontrolü yapılması, ayak, koltuk ve göğüs altı gibi görünmeyen yerlerdeki benlerin gözden kaçırılmaması gerekiyor.
Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bengi Nisa Akay, “Şüpheli benler sadece güneşe maruz kalan veya görünen yerlerde oluşmaz. Bu nedenle tüm vücut, ön ve arka taraf boy aynası karşısında kontrol edilmeli” dedi.
Doç. Dr. Akay, yaz mevsiminin başlaması dolayısıyla güneşten korunma ve ben kontrolüyle ilgili açıklamalarda bulundu.
Cilt kanserinin önlenmesi açısından vücuttaki benlerin ayda bir kontrol edilmesinin büyük önem taşıdığını bildiren Akay, şüpheli benlerin sadece güneşe maruz kalan veya görünen yerlerde oluşmadığını, bu nedenle tüm vücudun, ön ve arka tarafın boy aynası karşısında kontrol edilmesi gerektiğini söyledi.
Nereye ve nasıl bakılmalı
Ayak, göğüs ve koltuk altındaki benler görünmediği için dikkatten kaçtığını anlatan Akay, ben kontrolünde izlenmesi gereken yolla ilgili şu bilgileri aktardı:
“Önce yüz, burun, dudak ve kulaklar, arkası da dahil kontrol edilmeli, kafa derisi ise saçlar gruplara ayrılarak dikkatli şekilde incelenmeli, saçları dökülen erkekler ise tüm kafa derisini çok dikkatli kontrol etmelidir. Daha sonra ellerin üstü, avuçlar ve parmak araları, boyun ve göğüs bölgesine bakılmalı, kadınlar ise özellikle göğüs altındaki bölgelerini gözden kaçırmamalıdır. Kollar kaldırılıp koltuk altları kontrol edilmeli, küçük bir ayna yardımıyla boyun arkasına ve sırta bakılmalıdır. Kalçalar, bacaklar ve ayak tabanları kontrol edilerek vucüt kontrolü bitirilebilir.”
Vücuttaki şüpheli benlerin dermatoskop yardımıyla takip edildiğini aktaran Akay, “16 yaşına kadar su toplayacak kadar güneş yanığı geçirenlerde cilt kanseri riski 2 kat artar. İleri yaşlarda bu durum tekrarlanırsa risk daha da yüksek olur” dedi.
Bir kişinin vücudunda, 5 milimetreden büyük 5, 5 milimetreden küçük de 100’den fazla ben bulunması halinde cilt kanseri açısından takibe alınmasında yarar bulunduğunu ifade eden Akay, “Dermatoskop gibi cihazlar çok değerli, bizim için yol gösterici ama kesin tanının ancak histopatolojiyle konulması mümkün. Bu cihazlar gereksiz cerrahi girişimlerin önüne geçilmesi açısından büyük yarar sağlıyor” diye konuştu.
“Bene dokunulmaz inancı yanlış”
“Bene dokunulmaz” inanışının yanlış olduğunu vurgulayan Akay, diğer bütün kanserler gibi cilt kanserinde de erken tanının büyük önem taşıdığını, benlerin alınması konusunda mutlaka hekimlerin önerisine uyulması gerektiğini bildirdi.
Doğumsal benlerin de cilt kanseri riski taşıyabileceğini anlatan Akay, büyük ve orta çaptaki benlerde kanser gelişme riskinin arttığını, bunların aldırılmasının önerildiğini söyledi.
Doç. Dr. Akay, vücudunda çok sayıda ben bulunanların, cilt yapısı hassas olanların, güneşte uzun süre vakit geçiren ve güneşlenenlerin, ailesinde deri kanseri görülenlerin, organ nakli geçirenlerin, 50 yaş ve üzerindekilerin daha fazla korunması gerektiğini belirterek, güneş kreminin dışarıya çıkmadan 15-20 dakika önce sürülmesi ve 3-4 saatte bir tekrarlanması gerektiğini bildirdi.
Deri kanserinden korunmak için güneş kremi kullanılmasını, güneşlenmekten ve solaryumdan uzak durulmasını, güneş ışınlarının yoğun olduğu 11.00-16.00 saatleri arasında gölge yerlerin tercih edilmesini, güneş yanıklarından kaçınılmasını öneren Akay, kışın 15 faktörlü güneş kreminin yeterli olduğunu, yazın ise daha yüksek koruma gerektiğini bildirdi.
Akay, “Güneş kremi kalın bir tabaka halinde sürülmelidir. Ultraviyole A ve B ışınlarına karşı koruyanlar tercih edilmelidir. Suya dayanıklı güneş kremi söz konusu değildir. Suya girip çıkınca tekrarlanmalıdır” ifadesini kullandı.
Giysi seçimine dikkat
Güneşten korunma söz konusu olduğunda D vitamini eksikliği yaşanabileceğini belirten Akay, buna karşı destek alınması gerektiğini bildirdi.
Giysi seçiminde de bilinenin aksine açık değil koyu renk kıyafet giyilmesi gerektiğini vurgulayan akay, “Açık renk kıyafet güneş ışınlarını yüze yansıtır oysa koyu rengin böyle bir işlevi yoktur. Bu nedenle güneşli havalarda açık değil koyu renk tercih edilmelidir” dedi.
Dermatoskopi ünitesi
Doç. Dr. Akay, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Dermatoskopi Ünitesi’nde vücudunda şüpheli ben bulunanların yakından takip edildiğini söyledi.
Kanser Haftası dolayısıyla “Ben’i görmezden gelemezsin” sloganıyla ücretsiz deri kanseri taraması yaptıklarını belirten Akay, riskli hastaların kayıt altına alınarak belirli periyotlarda kontrole çağrıldığını kaydetti.
*Kolunuzda 15’den fazla ben varsa…
(AA)
