Kerevizin birçok faydası olduğu neredeyse herkes tarafından bilinir. Fakat genelde insanlar kerevize biraz mesafeli yaklaşır. Peki, kerevizi yakından tanımaya ne dersiniz? Gelin kerevizin faydaları, saklanma koşulları ve tarihine yakından bakalım… Önemli bir not: Her bünye farklıdır… Tüketmeden önce doktorunuza danışın…
KEREVİZİN TARİHÇESİ
Kereviz, “maydanozgiller” olarak bilinen bir aileye aittir. Bu ailenin havuç ve yaban havucu gibi bazı üyeleri de en çok bilinen ve en lezzetli kök sebzelerdir. Diğer üyeler arasında kişniş, kimyon, dereotu ve maydanoz gibi en sevdiğimiz baharatlardan bazıları bulunur. Ve hatta baldıran otu gibi zehirli olabilen küçük birkaç çeşit daha var.
Kereviz, Akdeniz ve Orta Doğu’ya özgüdür. Kerevizin tarih boyunca da pek çok kullanım alanı olmuştur. Kereviz ve kereviz tohumu özü, gut, artrit ve ağrı kesici gibi şeyler için Çin, Hindistan, Mısır ve Roma’da yüzyıllardır tıbbi olarak kullanılmıştır.
Çoğumuz yeşil upuzun saplı kök bir bitki. Peki en başlarda bugünkü şeklinde görünmediğini biliyor muydunuz? 17. yüzyıla kadar kereviz çok daha acı bir tada sahipti ve içi oyuktu. İtalyanlar bugün bildiğimiz daha tatlı, daha hafif yeşil saplı kerevizi geliştirdiler.
Bu sebzenin yer üstünde büyüyen kısımları kadar kök kısmı da lezzetli ve değerli bir besin kaynağıdır. Kereviz bitkisinin yeraltında kalan yumru kısmı, birçok kış çorbası ve zeytinyağlı yemeklerde kendine yer bulur.
KEREVİZİN SAĞLIĞA 5 FAYDASI
KANSERLE SAVAŞMAYA YARDIMCI OLABİLİR
Kereviz, kansere neden olan serbest radikalleri hücrelerinizden uzaklaştırmaya yardımcı olan antioksidanlar açısından zengin bir besin.
Aslında kereviz özü, iki potansiyel antikanser bileşiği için incelenmiştir: Bunlar apigenin ve luteolin. Apigenin vücuttaki serbest radikalleri yok eder ve kanser hücresinin ölümü için savaşabilir. Aynı zamanda araştırmalara göre, vücudunuzun işlevsiz hücreleri veya bileşenleri çıkardığı ve hastalığın önlenmesine yardımcı olduğu bir süreç olan otofajiyi de teşvik ediyor gibi görünüyor.
Araştırma ayrıca kerevizde bulunan bir bileşen olan flavonoidi olan luteolin’in potansiyel antikanser etkilerini de yaratabileceğini düşündürmekte. Bir çalışmada araştırmacılar, luteolin takviyesinin farelerin tümör oranlarını neredeyse yarı yarıya düşürdüğünü buldu. Ve kalan tümörlerin ilerlemesini yavaşlattığını gözlemledi. Ayrıca Çin’den yapılan çalışmaların haftada iki sap yemenin akciğer kanseri riskinizi %60’a kadar azaltabileceğini öne sürdüğü bildiriliyor. Diğer araştırmalar, kereviz yemenin meme, yumurtalık, pankreas, karaciğer ve prostat kanserleriyle savaşmada etkili olabileceği fikrini önermekte.
KRONİK HASTALIKLARLA İLİŞKİLİ İLTİHABI AZALTABİLİR
Kereviz tohumu özleri, vücuttaki anti-inflamatuar özellikleri için uzun süredir kullanılmakta. Kerevizden yapılmış bazı ilaçların ve tohum özünün, tarihler boyunca iltihabı tedavi etmek için kullanıldığı da bilinmekte. Kerevizin ağrı kesici etkisi de olabilir. Ayrıca nonsteroid antiinflamatuar ilaçların (NSAID’ler) alınmasından kaynaklanabilecek mide hasarına karşı koruyucu olabilir. Ek olarak, Illinois Üniversitesi’ndeki araştırmacılar tarafından yürütülen 2008 tarihli bir araştırma, kerevizdeki luteolin’in beyin iltihabını önemli ölçüde azaltabildiğini buldu. Ve multipl skleroz ve Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıkları tedavi etme potansiyeline sahip olabilir.
KALP HASTALIĞI RİSKİNİZİ AZALTABİLİR
Kereviz, yaygın kalp hastalığı biyobelirteçlerini geliştirerek kalbinizi korumakta faydalı olabilir. Fareler üzerinde 2009 yılında yapılan bir araştırma, 60 gün boyunca kereviz özü verildiğinde, farelerin toplam kolesterol, LDL “kötü” kolesterol ve trigliseritler dahil olmak üzere kan lipidlerinde önemli bir azalma yaşadığını buldu.
Kereviz, sodyum açısından oldukça zengin olmasına rağmen kan basıncınızı düşürebilir, bu da aslında büyüleyici bir paradoks. Çin’de kereviz suyu ve bal karışımı bu amaçla uzun süredir başarıyla kullanılmaktadır. Güney Afrika’da, yüksek tansiyonu düşürmelerine yardımcı olmak için hamile kadınlara sirke ile karıştırılmış kereviz suyu verilir.
ERKEK DOĞURGANLIĞINI DESTEKLEYEBİLİR
2017 tarihli kereviz ve doğurganlık ilişkisi üzerine yapılan 16 çalışmanın bir incelemesi, kerevizin sperm sayısına zarar verebilecek maddelere karşı koruyucu bir etkiye sahip olabileceğini buldu. Benzer şekilde, 2015 yılında kerevizin farelerde doğurganlık üzerindeki etkileri üzerine yapılan bir araştırma, 30 günlük kereviz yaprağı ekstresinin potansiyel olarak sperm sayısını artırabileceğini buldu. Bunun nedeni, kerevizin doğurganlığı olumsuz yönde etkileyebilecek serbest radikallere karşı engelleyici etkilere sahip görünmesi olabilir. Ancak bu faydaları görmek için ne kadar kereviz yemeniz veya içmeniz gerektiği belirlenmemiştir.
BAĞIRSAK VE SİNDİRİM SAĞLIĞINI DESTEKLEYEBİLİR
Kereviz, tokluğu artırabilen ve kilo vermeye yardımcı olan ve aynı zamanda kilo korumasını artırmaya yardımcı olan çözünmeyen liflerle doludur. Başka bir deyişle, kabızlığı önleyebilir ve tedavi edebilir ve bağırsaklarınızı temizlemeye yardımcı olabilir. 2010 yılında yapılan bir çalışmada, araştırmacılar kereviz özünün mide ülserlerinin tedavisi üzerindeki etkisini incelediler. Ve farelerin mide-bağırsak sistemi üzerindeki genel koruyucu faydalarını araştırdılar. Mide ülseri geliştirmeden önce kereviz özü ile ön tedavi gören fareler, ön tedavi uygulanmayanlara göre çok daha az mide hasarı yaşadı. Araştırmacılar bunun muhtemelen kerevizin antioksidan özelliklerinden kaynaklandığını öne sürüyorlar ki bu, kereviz ve sağlık üzerine yapılan diğer çalışmalarda da tekrarlanan bir sonuç.
KEREVİZ YEMENİN ZARARLARI VAR MIDIR?
Beslenmenize kerevizi dahil etmek birçok sağlık yararı sağlarken, dikkatli olmak isteyebileceğiniz bazı nedenler de mevcut. Bunları inceleyelim…
Kereviz, Amerikan aktivist grubu Çevresel Çalışma Grubu’nun (EWG) en fazla pestisit bulaşmış ürün listesindedir. Pestisitler, suyun emildiği sapların dibinden sebzeye işler. Bu, tamamen kaçınmanız gerektiği anlamına gelmese de kerevizin organik olarak satın almak isteyebileceğiniz ürünlerden biri olabileceğini gösterir. En azından, meyve ve sebzeleri pestisitlerden arındırmak için yıkamanın en iyi yolunu görmek için çeşitli yöntemler deneyebilirsiniz.
Kerevizdeki lif çözünmez, yani sindirim sisteminiz tarafından iyi sindirilmez. Başka bir deyişle, bağırsaklarınızdan geçirmenize yardımcı olur. Yeterli miktarda çözünmeyen lif almak çoğu insan için iyi bir fikir olsa da (ve çoğumuz genel olarak yeterince lif alamıyoruz), çok fazla tüketimin ishale ve gevşek dışkıya yol açabileceği durumlar vardır.
Oldukça nadir olmasına rağmen, kereviz alerjisi de mevcuttur. Çoğu alerji, boğazda, dudaklar ile dilde kaşıntı ve şişme gibi semptomlarla birlikte kereviz köküne karşıdır. Ve en şiddetli vakalarda, kereviz alerjisi olan kişiler anafilaksi şok bile yaşayabilir. Bu sebzeye alerjisi olan nadir insanlardan biriyseniz, yememenizi öneririz.
KEREVİZ NASIL SAKLANIR?
Kerevizleri tezgâhın üzerinde bıraktıysanız veya belki de buzdolabında çok uzun süre korumasız bıraktıysanız, muhtemelen solduğunu görmüşsünüzdür. Sonunda saplar gevşek ve lastiksi hale gelir. Birkaç gün içinde yemeyi planlıyorsanız, kerevizinizi buzdolabınızda saklayabilirsiniz. Mümkün olduğu kadar uzun süre tazeliğini koruması için, soğukta saklamak en iyi fikirdir:
- Sapları tamamen suya batırın. Bu, kerevizin yüksek su içeriği nedeniyle işe yarar. Bunu bitki tamamen solmadan yaparsanız, eskimiş kerevizin solmasını tersine çevirebilirsiniz. Kesilmiş sapları bir bardağa veya kaseye su altına koyun ve kabı bir kapakla kapatın.
- Sapları bir buket çiçek gibi suyla dolu bir bardağa veya kavanoza yerleştirin ve üstleri dışarı çıkacak şekilde açık bırakın.
- Kesilmiş sapları alüminyum folyo ile kaplı nemli bir havluya sarın.
EVDE KEREVİZ NASIL YETİŞTİRİLİR?
Marketten bir demet kerevizi alın; saplarını kesin ve buzdolabında saklayın. Ardından, kerevizin saplarının tamamının sığabileceği bir kap alın ve içini suyla doldurun. Bu bir kavanoz olabilir. Suyu birkaç günde bir değiştirin. Daha iyi verim almak için sıvı besin gübresi de kullanabilirsiniz. Birkaç gün içinde yeni köklerin ve yaprakların büyüdüğünü göreceksiniz.
KEREVİZ NASIL TÜKETİLİR?
Kerevizin tadını çıkarmak ve vitaminlerinden faydalarından yararlanmak için hem saplarından hem de gövdesinden faydalanabilirsiniz. İşte bu müthiş besinden faydalanmanın, kerevizi tüketmenin yolları:
Kerevizi farklı şekillerde tüketmenin yolları
- Çorbalara ve sulu sebze yemeklerine, yahnilere, haşlamalara ekleyin.
- Salatalar ve dürümler için ince dilimleyin.
- Nohut salatası sandviçleri veya patates salatası içine doğrayın.
- Patates kızartmasına doğrayarak karıştırın.
- Saplarını çiğ olarak tüketmek için badem, fıstık ile hazırladığınız dipsos’un üzerine
- kuru üzüm ekleyin ve sapları bandırarak tüketin.
- Smoothie’lere ekleyin.
- Portakallı kereviz salatası yapın.
