Güneş alerjisi nedir? Güneş alerjisinden korunmak için neler yapmalı?

Uzun, karanlık ve endişeli bir dönemin ardından, güneşin tatlı sıcaklığı ile buluşmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Bu ihtiyaç büyük bir riski beraberinde getirse de… Güneş alerjisi pusuda sizi bekliyor olabilir.

Yazı: Gülru İncu

GÜNEŞ ALERJİSİ NEDİR?

Güneş alerjisi, cildimizin güneş ışınlarına karşı aşırı hassasiyet göstermesi ve cildin güneş ışığına maruz kalmasıyla ortaya çıkıyor. Güneş ürtikeri veya güneşe bağlı kurdeşen olarak da adlandırılıyor. Güneş alerjisi nadir görülen bir kurdeşen türü. Cildin güneşe maruz kalan bölgelerinde tekrarlayan kaşıntılı kızarıklık, ödem, kabarıklık şeklinde olan kurdeşen ataklarıyla kendini gösteriyor. Genellikle hafif bir alerji olarak görülmekle birlikte aşırı derecede olduğunda sorun yaratabiliyor ve yaşam kalitemizi olumsuz yönde etkileyebiliyor. Güneş alerjisi kızarıklık, yanma, ödemli kabarıklar şeklinde kendini gösteriyor.

YAŞAM KALİTESİNİ DÜŞÜRÜYOR

Cilt kanserinin artmasındaki en önemli etkenlerden biri olarak güneşin zararlı ışınlarının gösterildiğini söyleyen Medikal Estetik Hekimi Dr. Kemali Güneş, son dönemlerde güneş alerjisinin de artış gösterdiğine dikkat çekiyor. “Güneş alerjisi, cilt yapısına ve maruziyet süresine bağlı olarak değişmekle birlikte herkeste görülebilen bir durum. Çok ciddi bir problem olmamakla beraber yaşam kalitesini düşürüyor. Güneş alerjisinin belirtileri arasında kızarıklık, kabarcıklar ve yoğun kaşıntı hissi oluyor. Güneş alerjisine karşı alınabilecek en iyi yöntem geniş sprektrum koruması sağlayan güneş koruyucu kullanmak, çünkü UVB ışınları cildi güneş yanığından korurken, UVA ışınları cildi alerjik reaksiyonlara karşı koruyor. 1:1 (SPF/UVA) oranı güçlü bir koruma sağlamak için önemli. Bu ifade bir güneş koruyucunun eşit oranda UVB ve UVA ışınlarına karşı koruma gösterdiğini belirtiyor (SPF 50+/UVA 50 gibi).

KADINLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR

İstanbul Alerji Kurucusu, Alerji ve Astım Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Akçay ise güneş alerjisinin nadir görülen bir kurdeşen türü olduğunu, tüm kurdeşen vakalarının yüzde 0.5’inden daha azını oluşturduğunu söylüyor. Kadınlarda daha sık görülüyor. Alerjiye yatkın olan atopik kişilerde görülme sıklığı biraz daha yüksek. Güneş ürtikeri bazen bazı ilaçlar tarafından tetikleniyor. Bazı kolesterol düşürücü ilaçlar, antipsikotik ilaçlar, bazı antibiyotikler veya doğum kontrol hapları güneş alerjisini tetikleyebiliyor. Parfümler, dezenfektanlar, boyalar veya diğer kimyasalların kullanımı sonrası güneş ışınına maruz kalmak da güneş alerjisine neden olabiliyor.

NASIL TEŞHİS EDİLİYOR?

Güneş ürtikerinin teşhisinde klinik bulguların önemli olmasının yanı sıra, tanı fototest ile doğrulanabiliyor. Fototest, cildimizin farklı dalga boylarındaki bir güneş lambasından gelen UV ışığına nasıl tepki verdiğine ve hangi dozda tepki verdiğini bakıyor. Cildimizin tepki verdiği dalga boyu, güneş alerjimizi belirlememize yardımcı olabiliyor. Prof. Dr. Ahmet Akçay, ilaca bağlı fotosensitivite veya foto kontakt dermatiti dışlamak için fotopatch testinin faydalı olabileceğini belirtiyor. Fotopatch denilen yama testi, cildinize alerjileri tetiklediği bilinen farklı maddeleri koymayı, bir gün beklemeyi ve ardından cildinizi bir güneş lambasından gelen UV radyasyonuna maruz bırakmayı içeriyor. Cildiniz belirli bir maddeye tepki verirse, güneş ürtikerini tetikleyen şey bu olabiliyor.

GÜNEŞ ALERJİSİNDEN KORUNMAK İÇİN

Güneşe maruz kalmayı sınırlayın ve özellikle güneşin en güçlü olduğu 10. 00-16. 00 saatleri arasında güneşten uzak durun.

Kızarıklığınız belirli bir ilaçla ilgiliyse alerji uzmanınızla irtibata geçin.

Uzun kollu, uzun pantolonlar veya uzun etekler gibi maksimum korumaya sahip giysiler giyin.

Açıkta kalan cilde geniş spektrumlu bir güneş kremi sürün ve düzenli olarak tekrar uygulayın.

Dışarıdayken güneş gözlüğü ve geniş kenarlı bir şapka takın; güneş şemsiyesi kullanın.

GÜNEŞ LEKELERİ NEDEN OLUŞUYOR?

Yaz aylarında en yaygın görülen cilt problemlerinden biri ne yazık ki güneşten kaynaklı koyu leke oluşumu. Güneş lekelerinin oluşmasının en önemli iki nedeni genetik yatkınlık ve güneşin zararlı ışınları. Cildimize doğal rengini veren, bronzlaşmamızı sağlayan melanin pigmentinin fazlalığı ya da düzensizliği de leke oluşumunu tetikliyor. Melanin düzensizliği ve birikiminin en önemli nedeni ise güneşin zararlı UVB ve UVA ışınlarına maruz kalmak.

UVA VE UVB IŞINLARINA DİKKAT!

Güneş, cilde zarar veren dış etmenlerin başında geliyor ama ozon tabakasının incelip UVA geçirgenliği artmasından dolayı artık daha çok zararlı. Güneşin UVA ve UVB olmak üzere iki dalga boyu var. Güneş koruyucularının üstündeki Güneş Koruma Faktörü anlamına gelen SPF (Sun Protection Factor) değeri UVB’ye karşı korunaklığı gösteriyor. UVB kısa bir dalga boyu ve cildin yüzey tabakalarında etkili olduğu için yanık ve leke oluşumundan sorumlu. Güneş koruyucusu tercih ederken UVA’ya karşı da korumalı olduğunu gösteren güneş koruyucusu tercih edilmeli. Uzun dalga boyu olan UVA, cildin derin tabakalarında etkili. Bu yüzden asıl yaşlandıran yani foto yaşlanmadan sorumlu olan dalga boyu UVA. Erken yaşlanma ve kırışıklık oluşmasından da sorumlu. Medikal Estetik Hekimi Dr. Kemali Güneş, özellikle çocuklarda beş defadan fazla ciddi güneş yanığı oluşmasının malign melanom riskini artırdığını vurguluyor. Güneşlenmeye bağlı ciddi cilt yanıkları olması yetişkinlerde de malign melanom riskini artırıyor.

Güneş alerjisi nedir? Güneş alerjisinden korunmak için neler yapmalı? - Resim : 1