Kulak uğultusu, vücudun dışarısında bir ses kaynağı olmaksızın ses algılanmasıdır. Tinnitus olarak da bilinen kulak uğultusu, birçok nedene ve tetikleyici faktöre bağlı olarak ortaya çıkabilen bir şikayettir. Uğultu, çınlama, tıslama, tıkırtı sesi, zil sesi, tiz ses veya pes ses olarak algılanabilmektedir. Tek kulakta veya her iki kulakta veya kafanın içinde hissedilebilmektedir. Kulak uğultusu sıklıkla sadece etkilenen birey tarafından algılanmaktadır ki bu durum sübjektif (öznel) tinnitus, bazı durumlarda da etkilene birey dışındaki bireyler tarafından da duyulmaktadır ve bu tablo da objektif (nesnel) tinnitus olarak bilinmektedir. Kulak uğultusu bazı durumlarda ritmik ve nabız benzeri bir ses olarak da karşımıza çıkabilmektedir. Bu durum pulsatil (vurmalı) tinnitus olarak tanımlanmaktadır. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Deniz Tuna Edizer, kulak uğultusu hakkında merak edilenleri anlatıyor.
Kulak uğultusu, anlamlı seslerin algılandığı işitsel halüsinasyondan farklı bir sorundur. İşitsel halüsinasyonlar genellikle psikiyatrik hastalıkların belirtilerinden birisi olarak görülmektedir. 55 yaş üzerinde toplumun yüzde 30’una yakınını etkilediği bildirilen kulak uğultusu (tinnitus), bireyi tedirgin edici şiddette ve sürekli olarak algılanabilmektedir. Tinnitus şikayeti olan hastaların yüzde 20 kadarında rahatsızlık seviyesi yüksek olduğundan tıbbi destek ihtiyacı belirgin olmaktadır. Bu bireylerde, konsantrasyon zorluğu, depresyon ve iş ve ev hayatında duygusal etkilenme gibi yaşam kalitesini olumsuz etkileyen belirtiler ortaya çıkabilmektedir.
KULAK UĞULTUSU NEDEN OLUR? HANGİ HASTALIKLARIN HABERCİSİDİR?
Kulak uğultusu neden olan faktörlerin varlığına göre genel olarak birincil (primer) ve ikincil (sekonder) olarak sınıflandırılmaktadır. Primer tinnitusta altta yatan bir neden bulunamamaktadır ve bu hastalarda iç kulak tipi işitme kaybı (sensorinöral işitme kaybı) olabilmektedir. Sekonder (ikincil) tinnitus ise işitsel veya işitsel olmayan nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. İşitsel nedenler içinde, işitme yolunun herhangi bir yerindeki problemler yer almaktadır. Dış kulak yolu hastalıkları, örneğin kulak yolunu tıkayan kulak salgısı; orta kulak hastalıkları, örneğin akut veya kronik orta kulak iltihapları ve orta kulakta kireçlenme (otoskleroz); iç kulak hastalıkları, örneğin meniere Hastalığı ve işitme siniri / işitme merkezi ile ilgili hastalıklar, örneğin akustik tümör ve işitsel işlemleme bozuklukları bu hastalıklardan bazılarıdır. İşitsel olmayan nedenler arasında damarsal hastalıklar, damak / orta kulakla ilgili kas hastalıkları ve nedeni bilinmeyen kafa içi tansiyon artışı gibi hastalıklar sayılabilmektedir. Damarsal hastalıklar arasında hipertansiyon, kalp kapak hastalıkları, damar kaynaklı tümörler, özellikle belirli bölgelerde görülen damar sertliği, kansızlık / tiroit hastalıkları gibi kan akımının arttığı durumlar sayılabilir. İşitme kaybı kulak uğultusunun sık görülen sebeplerinden birisidir. İşitme kaybı yaşa bağlı, gürültüye bağlı, ilaçlara bağlı ortaya çıkabilmekte ve bu durumlarda kulak uğultusu, işitme kaybına sıklıkla eşlik etmektedir. Önemli noktalardan birisi de tek taraflı kulak uğultusu varlığında olası neden bulunma ihtimali daha yüksektir ve altta yatan nedeni ortaya çıkarmak amacıyla çeşitli görüntüleme yöntemlerinin kullanılması gerekmektedir.
TANSİYON İLE İLİŞKİLİ MİDİR?
Her ne kadar tartışmalı olsa da, hipertansiyon ve tinnitus arasında bir ilişki olduğunu düşündüren bilimsel kanıtlar bulunmaktadır. Hipertansiyona bağlı iç kulak dolaşımında bozulma ve / veya hipertansiyon için kullanılan ilaçların yan etkisi kulak uğultusunun nedeni olarak suçlanmaktadır. Özellikle kan basıncı kontrolünün düzenli olmaması, iç kulak dolaşım problemlerine ve buna bağlı kulak uğultusunun da içinde yer aldığı birçok şikayete neden olabilmektedir. Sonuç olarak, hipertansiyon günümüzde kulak uğultusunun nedenleri arasında görülmektedir ve tansiyon kontrolünün kulak uğultusunun giderilmesinde yararlı olacağı düşünülmektedir.
KULAK UĞULTUSU NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Her şikayette olduğu gibi, kulak uğultusunda da tedavi, bu soruna neden olan hastalığın tespit edilmesinden sonra, hastalığa özgü olarak planlanmaktadır. Nedeni bulunamayan olgular tedavisi daha zor olan grubu teşkil etmektedir. Bu durumda da işitme cihazları, tinnitus maskeleme cihazları, ses terapileri, davranışsal tedaviler ve tinnitus yeniden eğitim tedavileri kullanılabilmektedir.
