Hepimizin severek tükettiği Türk kahvesinin insan sıhhatine ne kadar yararlı olduğunu biliyor muydunuz? Türk kahvesinin çağımızın hastalığı olarak bilinen gut hastalığından koruduğu ortaya çıktı. Pekala gut hastalığı nedir? Gut hastalığının belirtileri neler? Gut hastalığı olan bireylerin asla yememesi gereken besinler neler? İşte tüm merak ettiğiniz soruların cevaplarını Romatoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Meryem Can’dan öğrendik. İşte merak edilenler!
Fatih Sultan Mehmet, Yasal Sultan Süleyman ve 14. Louis üzere tarihteki ünlü isimlerin gut hastalığından muzdarip olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Can “Gut hastalığında ürik asit olağan seviyelere indirilebilirse atakları önlemek mümkün olabilir. Diyet, gut hastalığında tedavinin kıymetli bir modülü. Obezite, yüksek kan basıncı, kronik böbrek hastalığı, çok beslenme ya da uzun açlıklar, alkol tüketimi, yüksek früktoz oranına sahip mısır şurubu içeren içecekler ve ilaçlar gut hastalığı riskini arttırıyor” dedi.
Ürik asit yüksekliği sık görülüyor
Şikayet yaratmayan ürik asit yüksekliğinin toplumda sıkça bulunduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Can, “Ancak ürik asidi yüksek olan bireylerin az bir kısmında gut gelişir. Ürik asidin seviyesi, gut hastalığı riski için belirleyicidir. Örneğin ürik asit seviyesinin 9 mg/dL üzerinde olan şahısların 5 yılda yaklaşık beşte birinde gut gelişirken, ürik asit seviyesi 7-8 mg/dL olanlarda ise bu oran yüzde 3 seviyesinde kalır. Ayrıyeten yüksek ürik asit müddeti uzadıkça da gut gelişme riski artar” diye konuştu.
Gut hastalığından korunmanın yolları burada saklı!
Gut hastalığından korunmak için tekliflerde bulunan Doç. Dr. Meryem Can, “Obezite yani çok kilo, gut hastalığı riskini artırır. Bu nedenle gut hastaları ülkü kilolarını muhafazalı, kilo fazlaları varsa düşük kalorili diyet yapmalı. Alkol kullanımı hem ürik asit imalini artırır hem de böbreklerden atılımını azaltır ve kanda ürik asit seviyesinin artmasına neden olur. Bu nedenle gut hastaları alkol kullanmamalı. Öte yandan, früktoz ve früktozdan güçlü kimi içecekler de ürik asit seviyesini ve hasebiyle gut riskini artırır. Bunlar ortasında çok kola ve portakal suyu tüketimi sayılabilir. Lakin diyet içecekler gut riskini artırmamakta. C vitamini alımının arttırılması, günde 2 yahut 3 fincan Türk kahvesi tüketiminin esirgeyici tesiri gösterilmiştir. Atak sırasında ve orta periyotlarda; 8 ila 16 bardak ortasında günlük sıvı alınmalı. Birtakım idrar söktürücü tansiyon ilaçları da kanda ürik asit seviyesini artırabilir. Bu ilaçlar, çok gerekli değilse öteki tansiyon ilaçları ile değiştirilebilir. Aspirin kullanımı da ürik asit seviyesini artırabilir. Lakin tıbbi açıdan gerekli ise yalnızca ürik asidi düşürmek hedefiyle aspirin kesilmemeli, gereksinim var ise devam edilmeli” sözlerini kullandı.
Gut hastalarının bu yiyeceklerden uzak durması gerekiyor!
Gut hastalarının çeşitli besinlerden uzak durması gerektiğini belirten Doç. Dr. Can, bilhassa pürinden varlıklı yiyeceklerden sakınılmasını belirtti. Doç. Dr. Can, “Bunlar ortasında sakatatlar, kırmızı ve beyaz et, şarküteri eserleri, ördek, kaz, bıldırcın üzere av etleri, balık, kalamar, karides üzere deniz eserleri yer alıyor. Ayrıyeten tereyağı, margarin, iç yağı, kuyruk yağı üzere hayvani yahut katı yağlar, nohut, kuru fasulye, bezelye, mercimek üzere bakliyatlar, mantar, mayalı yiyecekler, boza da bu listede yer alıyor. Bunların haricinde kaymak, krema, mayonez, çikolata üzere çok yağlı yiyecekler, kızartmalar az ölçüde tüketilmeli. Süt, proteinden varlıklı olmakla birlikte ürik asidi düşüren bir besin. Bu nedenle süt ve süt eserleri tüketilebilir, lakin az yağlı olmasına dikkat edilmeli. Bunun haricinde meyveler, sebzeler, fındık üzere çerezler, mısır, mısır ekmeği, beyaz ekmek, buğday unu üzere tahıllar, tarhana, şehriye, pirinç, makarna, hububat ve hububat eserleri istenildiği ölçüde tüketilebilir. Ceviz, kaju, keten tohumu ve badem kullanımının ürik asit düşürücü tesirleri var” dedi.
Gut hastalığının belirtileri neler?
Tedavi edilmeyen gut hastalığının birçok sıkıntıya yol açabileceğine işaret eden Doç. Dr. Can, “Tedavi edilmezse kronik eklem hasarına yol açar. Dokularda ürik asit kristallerinin toplanarak oluşturdukları nodüler depozisyona, tofüs denir. Kirli beyaz renkte şişlikler formunda görülür. Genelde birinci akut gut artriti görüldükten 10 yıl sonra tofüs ortaya çıkar. Tofüslerin ortaya çıkması ürik asit yüksekliğine ve mühletine bağlı. Hiperürisemi tedavisi ile tofüs gelişimi engellenebilir. Klasik olarak tofüs yerleşim yerleri kulak kepçesidir bunun dışında deri kıvrımları, eller, ayaklar, dizler, aşil tendon ve dirseklerde görülebilir. Çoklukla ağrısızdır. Büyürlerse kronik ağrıya neden olabilirler. Tofüsleri üzerinde deri açılırsa beyaz tebeşirimsi yahut hamurumsu hususlar dışarı çıkabilir. Ayrıyeten eklemlerde hasar ve deformiteler yol açabilir. Birebir vakitte ürik asit kristalleri böbreklere çökerek taş oluşumuna ve nefrit oluşumuna sebep olabilir. Hastanın sık alevlenmeler yaşaması iş gücü kaybı oluşturur” diye konuştu.
