Memorial Ankara Hastanesi Göğüs Cerrahisi Bölümü Prof. Dr. Sedat Gürkök akciğer kanserinin belirtileri, evreleri, tanısı ve tedavisine dair tüm merak edilenleri anlattı.
Akciğer kanseri nedir?
Günümüzde en sık görülen kanser türleri arasında ilk sıralarda yer alan akciğer kanseri, kansere bağlı ölümlerin önde gelen nedenini oluşturmaktadır. Akciğer kanseri, çoğunlukla hava yollarını döşeyen epitel hücrelerinden köken alan tümörlerdir. Tümörler, epitel hücrelerin yanı sıra akciğer dokusunu oluşturan her türlü hücreden de köken alabilmektedir. Akciğer kanseri geçmişte erkeklerde daha sık görülürken, sigara kullanımının artması ile kadınlarda da önemli bir artış göstermektedir.
Artık bir halk sağlığı problemi olarak karşımıza çıkan akciğer kanserinin en önemli nedeni sigara kullanımı olarak gösterilmektedir. Bununla birlikte inşaat, gemi, izolasyon gibi sektörlerde kullanılan asbest, toprakta bulunan radon gazı, uranyum ve petrol ürünleri gibi kansere yol açan kimyasallara maruziyet, aile hikayesi, yoğun hava kirliliği gibi faktörler akciğer kanseri nedenleri arasında yer almaktadır.
Dünya çapında kanser ölümlerinin önde gelen nedeni olan akciğer kanseri, genellikle başlangıç aşamasında belirti vermez ve ağırlıklı olarak ileri evrelerde tespit edilebilir. Sigara içen insanlar en büyük akciğer kanseri riskine sahiptir, ancak akciğer kanseri hiç sigara içmemiş kişilerde de genetik geçiş ve çevresel faktörler sebebiyle de gelişebilir.
Akciğer kanseri belirtileri nelerdir?
Genellikle erken dönemde belirti vermeyen akciğer kanseri çoğunlukla sinsi bir şekilde ilerler. Akciğer kanserinin belirtileri kanserin yaygınlığına ve tutulum olan bölgeye göre farklılıklar gösterebilir. Akciğer kanserinin en sık belirtileri arasında öksürük, nefes darlığı, ağızdan kan gelmesi, kilo kaybı, göğüs ve sırt ağrısı, ses kısıklığı, balgam, yüzde şişlik, tekrarlayan bronşit ve zatürre atakları görülmektedir.
Akciğer kanserinin nedenleri nelerdir?
Akciğer kanserinin en sık nedeni hava kirliliği ve sigara kullanımıdır. Bunun yanında egzoz gazları, ailesel yatkınlık, inşaat, gemi, izolasyon gibi sektörlerde kullanılan asbest, toprakta bulunan radon gazı, uranyum ve petrol ürünleri gibi kansere yol açan kimyasallara maruziyet gibi faktörler akciğer kanseri nedenleri arasında yer almaktadır.
Akciğer kanseri risk faktörleri nelerdir?
Akciğer kanserinin en önemli risk faktörü sigara kullanımıdır. Bununla birlikte ailesinde akciğer kanseri bulunan kişiler, tozlu ve kirli havada çalışan madenciler gibi meslek grubunda çalışanlar da akciğer kanseri riski taşımaktadır.
Akciğer kanserinin tipleri nelerdir?
Akciğer kanseri genellikle küçük hücreli ve küçük hücreli olmayan olarak iki ana gruba ayrılır. Küçük hücreli olmayan grupta kendi içinde yassı epitel hücreli kanser, adeno kanser, bu iki tipin karışımı olan adenosquamoz hücreli kanser, nöroendokrin hücreli kanser, büyük hücreli kanser gibi alt gruplara ayrılmaktadır.
Akciğer kanseri evreleri neler?
Akciğer kanseri 4 evreye ayrılmaktadır. İlk iki evre genellikle erken evre olarak bilinir ancak bu evrede belirtiler az olduğu ve akciğer kanseri için standart bir tarama yöntemi bulunmadığı için hastalığın erken teşhis edilme şansı düşük olur. 3. ve 4. evre ise ileri evre olarak bilinir.
Akciğer kanseri tanısı nasıl konulur?
Akciğer kanseri tanısında invazif ve noninvazif yöntemler kullanılır. Teşhis için öncelikle noninvazif yöntemler kullanılır. Bu yöntemler; akciğer grafisi, akciğer tomografisi, PET-CT gibi radyolojik yöntemler ve balgam sitolojisi olarak sıralanabilir. İnvazif yöntemler olarak ise; bronkoskopi, iğne biyopsisi, mediastinoskopi, videotorakoskopi gibi yöntemler kullanılmaktadır.
Akciğer kanseri tedavisi nasıl yapılmaktadır?
Erken evrede teşhis edilen akciğer kanserinin tedavisinde ilk tercih cerrahidir. Cerrahi tedavi ile birlikte kemoterapi ve radyoterapi de tedavi seçenekleri içerisinde yer alır. Bazı durumlarda ise cerrahi, kemoterapi ve radyoterapiden oluşan üç yöntem birlikte kullanılabilir.
Akciğer kanserinden korunmanın yolları nelerdir?
Akciğer kanserinden korunmanın kesin bir yolu bulunmamaktadır. Ancak sigara kullanımı, tozlu yerlerde çalışılması gibi risk faktörlerinin ortadan kaldırılması akciğer kanserinden korunmaya katkı sağlar. Bununla birlikte düzgün beslenmek, yaşa uygun spor yapmak, her gün yürüyüş yapmak ve suyu bol içmek risk faktörlerini en aza indirebilir.
