Genel olarak tüm meyve ve sebzelerin hastalıkların önlenmesi ve sağlıklı kalma konusunda önemli rolleri vardır. Bamya da yüksek besin değerleri ile çok önemli bir gıdadır. Özellikle bamya tohumları içeriğindeki zengin lif, vitamin, mineral yağ ve protein sayesinde beslenme planında olması gereken besinler arasında sayılmaktadır. Peki bamya tohumunun faydaları nelerdir? Besin değeri nedir? Nasıl ve ne kadar tüketilmeli? Memorial Diyarbakır Hastanesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünden Uzman Diyetisyen İrem Akpolat, bamya tohumu ve faydaları hakkında tüm merak edilenleri detaylıca anlattı.
Bamya tohumunun besin değeri nedir?
- İnsan beslenmesi için gerekli olan çoklu doymamış yağ asidi linoleik asit açısından bamya tohumu zengin bir kaynaktır. Artan bitkisel yağ talebi ile bamya tohumları yüksek miktarlarda yağ içermeleri sayesinde (%20-40) yeni bitkisel yağ kaynağı alternatiflerindendir.
- Bamyanın protein kalitesi soya fasulyesiyle karşılaştırıldığında daha fazladır. Bamya içerdiği hem lizin hem de triptofan aminoasitlerinin dengesi sayesinde değerliliğini kanıtlamaktadır.
- Bamya ayrıca içerdiği karbonhidratlar, diyet lifi ve vitamin, mineral içeriğiyle ve insan beslenmesinde hayati bir rol oynar.
- Bamya tohumu, potasyum, sodyum, magnezyum ve kalsiyum içeren başlıca bir besindir.
- Demir, manganez ve nikel de bulunmaktadır.
- Hem bamya kabuğu hem de bamya tohumları mükemmel birer çinko kaynağıdır.
- İçeriğinde bulunan folik asit sayesinde özellikle kadınların gebelik öncesi ve gebelik döneminde tüketilmesi, bebeğin büyüme ve gelişmesi açısından da oldukça önemlidir.
- Bamya tohumu esas olarak C ve E vitaminleri, karotenoidlerden oluşur. Bu antioksidanlar serbest radikalleri temizler.
- E vitamini ve karotenoidler ayrıca kısırlığın nedenleri arasında görülen oksidatif strese karşı ilk savunma hattına katkıda bulunurlar.
- Ayrıca yeşil sebzeler klorofil içerir. Bu fenolik bileşiklerin antioksidan, antiinflamatuar ve antimikrobiyal olarak fizyolojik ve biyokimyasal aktivitelerinin sağlık için muazzam yararları olduğu çalışmalarla kanıtlanmıştır.
Bamya tohumunun faydaları nelerdir?
Bamya tüketmenin önemli sağlık avantajlarından biri, vücudun yüksek kolesterol seviyesinin güçlü bir şekilde yönetimidir. Bamya tohumları, kolesterolü düşürmek için önemli bir diyet bileşeni olan yapışkan lifin en önemli bitkisel kaynağıdır. Bu yapışkan ve sümüksü madde çeşitli kimyasal bileşimlerde, ilaç ve gıda endüstrisinde kullanılmaktadır. Bamya tohumunun özellikle esansiyel amino asit içeriği bakımından diğer bitkisel protein kaynaklarına göre yüksek kaliteli protein açısından zengin olduğu bilinmektedir. Bamya tohumu, şekerin bağırsak yolundan emilme hızını düzenleyerek kan şekerini stabilize etmek için yani dengelemek için kullanılır. Diyabetik bireylerde kan şekerinin normal seviyede tutulması ve lipid profillerini düşürücü etkilere de sahiptir. Tüm bu özellikler, protein, glikol-protein, diyet lifi ve diğer besin öğeleri içeriği bu gıda maddesinin insan beslenmesindeki önemini artırmaktadır. Bilimsel çalışmalar, bamya bileşenlerinin çeşitli kronik hastalık riskini azaltmadaki potansiyel yararlı etkilerini desteklemek için bazı kanıtlar sağlar, ancak bamyanın yenilebilir bitki kısımlarının hastalık önlemedeki rolüne ve etki mekanizmalarına ilişkin bilgiler bugüne kadar sınırlıdır. Bunun nedeni, hastalık etiyolojisinin karmaşık doğası ve bunların ortaya çıkışını etkileyen çeşitli faktörlerdir. Bamya tüketiminin doğrudan sağlık yararları için ikna edici kanıtlar sağlamak için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor. Bu nedenle, bamya gibi geleneksel sebzelerin tüketimini teşvik etmek, özellikle çok sayıda makro ve mikro besin ve mineral element kaynakları gibi besin öğesi içermesi beslenme durumunu iyileştirebilecek alternatif bir gıda olarak kabul edilebilir. Bamya tohumu faydaları şu şekilde sıralanabilir;
- Kan şekerini dengelemeye yardımcı olur.
- Hafızayı güçlendirebilir.
- Gebelik evresinde bebek gelişimi için oldukça önemlidir.
- Kolesterol seviyesini dengelemeye yardımcı niteliktedir.
- Tip 2 diyabet ve kanser hastalıklarının riskinin azalmasıyla ilişkilidir.
- Sindirimi kolaylaştırır.
- Cilt problemlerine iyi gelebilir.
- Göz rahatsızlıklarına iyi gelebilir.
- Diz kireçlenmesi, diz ağrısı ve diz kireçlenmesine iyi geldiği düşünülmektedir.
Bamya tohumu nasıl tüketilir?
Bamya, olgunlaşmamış şekli (yeşil sebze olarak tüketilen tohum kabukları) salatalarda, çorbalarda ve sulu yemeklerde; taze, kurutulmuş, kızartılmış veya haşlanmış olarak kullanılabilen, taze yaprakları, tomurcukları, çiçekleri, baklaları, sapları ve tohumlarının çeşitli özellikleri nedeniyle çok amaçlı bir bitkidir. Bamya tohumları kavrulabilir ve öğütülmüş bu tohumlar kahve için kafeinsiz bir içerik oluşturmak amacıyla kullanılabilir veya kavrulmuş ve öğütülmüş kahveye eklenerek besleyici bir öğe olarak kullanılabilinir. Bamya tohumu unu, tahıl ununu güçlendirmek için de kullanılabilir. Örneğin, mısır ununa bamya unu takviye edilirse, protein, mineral, yağ ve lif içeriğini arttırabilirsiniz. Bamya tohumu unu, Mısır gibi ülkelerde daha kaliteli hamur yapmak için çok uzun süredir mısır ununu desteklemek için kullanılmaktadır. Ayrıca toz haline getirerek daha kolay bir şekilde sıvı gıdalarla tüketilmektedir. Bunlar su, yoğurt, çorba gibi yiyeceklerin içerisine eklenerek tüketilebilir. Bamya tohumu taneli olarak tek başına veya toz formuna bazı besinlerle karıştırılarak tüketilebilir.
Günde ne kadar bamya tohumu tüketilmelidir?
Tüm besinlerde olduğu gibi bamya tohumunun tüketiminde kontrolü sağlamak çok önemlidir. Bilindiğinin aksine besinlerde ihtiyaç fazlasını tüketmek fazlaca yarar sağlamayacağı gibi zararları olabilir. Besinlerin tümünün mucizevi etkisi olmadığı gibi aşırıya kaçınılması kesinlikle önerilmemektedir. Günlük tüketimde kişiden kişiye değişkenlik gösteren bu durum genel olarak birkaç kaşığın üzerine çıkılmaması önerilmektedir. Ancak akut veya kronik herhangi bir hastalık, alerjik ya da belirli bir ilaç tedavisi alınıyorsa bamya tohumu kullanmaya başlamadan önce mutlaka hekim ve beslenme uzmanına danışılmalıdır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
#Faydaları ne?
