Farklı yaş ve cinsiyet gruplarında yaygın bir şekilde rastlanan kulak tıkanıklığı basit bir rahatsızlık gibi görünüyor fakat yaşam kalitesini düşürebiliyor. Genellikle önemsenmeyip tedavisi geciktirilen bu problemler, bazen ciddi hasarlara da sebep olabiliyor. Peki Kulak tıkanıklığı nasıl geçer? Neden olur? Kulağa su kaçması tıkanıklık yapar mı? Medipol Mega Üniversite Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Hasan Demirhan anlattı.
Kulak tıkanıklığı nedir?
Kulak işitmeyi sağlayan bir organımızdır. İşitmenin engellendiği yada azalığı hissi çoğunlukla tıkanıklık olarak tarif edilir.
Kulak tıkanıklığı neden olur?
- Ses dış kulak yolundan geçip kulak zarını ve işitme ile ilgili kemikleri titreterek iç kulağa iletilir. Bu yolda meydana gelen herhangi bir anormallik tıkanıklık yapar.
- Dış kulak yolunu tıkayan bir yabancı cisim buna neden olabilir. Halk tarafından kulak kiri olarak tanımlanan dış kulağın kendi salgıları da bazı insanlarda birikerek tıkanıklık yapabilir. Yaz aylarında deniz yada havuza sık girenlerde meydana gelen dış kulak yolu iltihapları da tıkanıklık oluşturur.
- Kulak zarı bozuklukları kulak tıkanıklığına neden olabilir. Kulak zarı yırtıkları, çökmesi yada kireçlenmesi durumunda tıkanıklık olur.
- Burun ile kulak arasında açıklık sağlayan ve orta kulak basıncını dengeleyen östaki borusu bozuklukları da kulakta tıkanıklık yapar. Burun tıkanıklığı yapan alerjik rinit ve sinüzit durumunda östaki etkilenebilmektedir. Bir diğer az görülen sebebi ise nazofarinks kanseridir. Nazofarinks kanseri östaki ağzını tıkayarak orta kulakta sıvı oluşumuna neden olarak tıkanıklık yapar.
- Orta kulakta sıvı birikimi görülen diğer bir grup ise uçuş personelidir. Uçuş personelindeki bu durumun sebebi ise ani basınç değişikliklerinin östakiyi ve dolayısı ile orta kulağı etkilemesidir.
- İç kulak ile ilgili hadiselerde de kulak tıkanıklığı olabilir. Ani işitme kaybı dediğimiz husus iç kulak ile ilişkilidir. Çoğunlukla nedenini bulamadığımız bu durumda acil muayene ve tedavi gerekir. Tedaviye rağmen %30-40 hastada işitme kaybı kalıcı hal alabilir.
- Özellikle yaz aylarında artan düğün ve konserlerde yüksek ses maruziyeti iç kulak hasarı ve beraberinde tıkanıklık oluşturabilir. İlk 72 saat geçici olabilecek bu durum ani işitme kaybı gibi acil tedavi gerektirebilir.
Kulak tıkanıklığı belirtileri nelerdir?
İşitme kaybı en sık görülen durumdur. Bunun yanı sıra dengesizlik, çınlama ve baş dönmesi de eşlik edebilir. Kişi kendi sesini fazla hissettiğinden dolayı sessiz konuşmada bir belirti olabilir.
Kulak tıkanıklık tanısı nasıl konulur?
Başta kulak burun boğaz muayenesi gerektirir. Dış kulak yolunu tıkayan bir durum varsa tedavi edilir. Buna rağmen tıkanıklık devam ediyorsa işitme seviyesi ve orta kulak basınç değerleri ölçülür.
Kulak tıkanıklığı nasıl geçer? Tedavisi nedir?
Sebebe yönelik tedavi yapılır. Yabancı cisim varsa dış kulak yolu temizlenir. Ani işitme kaybı varsa hasta gerekirse yatırılarak acil tedavi başlanır. Uçuş personeli istirahate alınır. Kulak zarı hasarı varsa hasar giderilir. Burun tıkanıklığı varsa gerekli cerrahi ve ilaç tedavisi verilir.
Kulağa su kaçması tıkanıklığa neden olur mu? Yazın yüzerken dikkat edilmesi gereken durumlar nelerdir?
Dış kulak yolumuz bir çay bardağına benzetilebilir. Kulak zarı bardağın altı gibi düşünülebilir. Kulak zarı sağlıklı bir kulağa suyun kaçması sakınca oluşturmaz. Yattığımızda aşağıya gelen kulaktaki su yerçekimi ile temizlenir. Ancak özellikle banyo sonrasında adlandırması bile yanlış olan ‘kulak pamuğu’ ile suyun çekilmesi su ile temizlenecek olan dış kulak yolu salgılarının birikimine neden olur tıkanıklık artar.
Kulak zarı hasarlı bir kulakta ise sudan sakınmak gerekir. Aksi halde su ile beraber orta kulağa geçebilecek mikroplar orta kulak iltihabı ve işitme kaybına neden olabilir. Yaz aylarında artan havuz ve deniz etkinliklerinde bu grup hastaların dikkat etmesi gerekir. Burada alınabilecek kalıcı tedbir ise kulak zarı hasarının tamir edilmesidir. Önceleri kulak arkası kesi, sargı ve aralıklı pansuman gerektirmesi nedeni ile kabus gibi görülen bu husus günümüzde ise daha kolay bir yöntem ile yapılabilmektedir. İyi görüş sağlayan ince optikler ile dış kulak yolundan girilerek hasar 1-2 saatte giderilebilmektedir. Sargı, pansuman ve çoğu zaman ağrı kesici bile gerektirmeden yapılan bu yönteme endoskopik timpanoplasti işlemi denilmektedir.
