Kadınların adet görme döneminde hormon değişimleri nedeniyle yaşanan sinir, aşırı hassaslık gibi duygusal etkilere bir de adet ağrısı eklenebiliyor bu da kadının hayat kalitesini düşürüyor.
Öyle ki bu sıkıntılı dönemleri anlatmak için kullanılan “Mazeretim var, asabiyim” ifadesi neredeyse herkes tarafından kanıksandı. Kadınların, hayatını kâbusa çevirebilen adet sancısından doğru tedavi ile kurtulabileceğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nuri Ceydeli, ağrılı âdetin 2 tipi olduğunu belirterek “Ağrılı adet görmenin, 20 yaşından küçük kadınlarda görülen tipi her 100 kadından 75’ini etkiliyor” dedi. Düşük yağlı vejetaryen diyetin adet ağrısını azalttığını söyleyen Op. Dr. Ceydeli, Vitamin E ve egzersizin de olumlu sonuçlarından bahsetti.
Kadınlar için en “sancılı” dönemlerden biri olan ağrılı adet görme pek çok kadının ortak sorunu. Karnın alt kısmında kramp hissiyle birlikte başlayan ağrılı adet görme (dismenore), bu duruma eşlik eden ya da öncesinde ortaya çıkan baş ağrısı, çarpıntı, mide bulantısı, kusma ve ishal gibi belirtilerle kendini gösterebiliyor.
Ağrılı âdetin iki tipi olduğunu söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nuri Ceydeli “Birincil olan primer tipi, ilk adetle başlıyor ve buna genellikle herhangi bir hastalık eşlik etmiyor. Sekonder denilen ikincil tip ağrılı adet ise ilerleyen zamanlarda ortaya çıkıyor ve bu kez genellikle altta yatan başka sorunlar da gündeme geliyor” dedi.
Adet ağrısı genelde aileden geliyor
Bilimsel çalışmalara göre kanamanın süresi, miktarı ve erken menopoz ile ağrılı adet görme arasında bir ilişki olduğunu anlatan Op. Dr. Nuri Ceydeli, “Ancak sadece bu değil, aile hikâyesi de sorunun görülme olasılığını artırıyor. Öyle ki, anne ve kız kardeşte ağrılı adet kanaması olmuşsa, bu diğer kız kardeşlerde de riski artıran bir faktör olarak değerlendiriliyor” diye konuştu.
Birincil tipte ağrının karnın alt kısmında ve adetle birlikte başladığını söyleyen Op. Dr. Ceydeli, “Bu senaryoda ağrı yoğundur, arka taraf ve bacaklara da vurabilir. Ortalama 12-72 saat içinde azalır. Adet döneminin dışında ağrı olmaz” dedi. Teşhisin genellikle detaylı hikaye ve muayene sonrası konduğunu dile getiren Op. Dr. Ceydeli, “Tedavide, standart olarak çeşitli ağrı kesici ilaçlar adetten bir gün önce kullanılmaya başlanıyor.
Eğer bir ilaç etkisiz kalırsa başka bir ilaca geçmek faydalı olabilir. Bu ilaçlara aşırı duyarlılık söz konusu ise kullanırken dikkat etmek gerekiyor. Çünkü örneğin, kronik ülseri veya barsak hastalıkları, kronik böbrek hastalıkları olanlarda kullanılmamalıdır” diye konuştu.
Düşük yağlı vejeteryan diyet ağrıyı azaltıyor
Op. Dr. Ceydeli tedavi planının ağrılı adet görmenin tipine göre farklılık gösterdiğine dikkat çekerek “Birincil tipte tedavi ağrının dindirilmesine yönelikken, ikincil tipte ise ağrıya neden olan sebeplerin tespitine ve giderilmesine yönelik bir süreç söz konusudur” dedi.
Birincil tip ağrılı adet kanamasının tedavisinde, ağrı kesiciler dışında doğum kontrol hapları da yaygın olarak kullanıldığını belirten Ceydeli, “Rakamlar, hastaların yüzde 90’ının bu tedaviden fayda gördüğünü ortaya koyuyor” diye konuştu. Bir diğer tedavi seçeneğinin ise hormonlu spiral olduğunu belirten Op. Dr. Ceydeli, “Analjezikler kadar etkili olmasa da TENS (cilt altı elektriksel sinir uyarımı) de bir yöntemdir ama ağrı giderici ilaçlar kadar etkili değildir. Çeşitli diyet ve vitamin terapileri de gündemde.
Örneğin, düşük yağlı vejetaryen diyet, adet ağrısını azaltıyor. Vitamin E ve egzersizden de hastaların faydalandığını görüyoruz.” Şeklinde konuştu.
Sonradan ortaya çıkan adet sancılarının tedavisi için sorun tespit edilmeli
İkincil tip yani daha sonradan ortaya çıkan ağrılı adet kanamalarında özellikle çeşitli ağrı kesiciler ya da doğum kontrol haplarının etkili olmadığının altını çizen Op. Dr. Ceydeli, “Çünkü burada altta yatan başka sebepler var ve araştırıp ortadan kaldırılması gerekiyor.
Bu sebepler arasında; rahim ağzında darlık, rahim içi dokunun farklı lokasyonlarda bulunması, karın içi enfeksiyon, karın içinde organlarının normalden fazla kanlanması sayılabilir” dedi. Bu sorunların tedavisi konusunda bilgiler veren Op. Dr. Ceydeli, “Rahim ağzı kanalı ileri derecede daraldığında adet kan akımı zorlaşıyor ve adet döneminde rahim içi basıncı artıyor.
Böylece tüplerden geriye doğru kan akımı oluyor. Bu darlık doğuştan olabileceği gibi daha sonradan da gelişebiliyor. Tedavide ise bu kanal genişletiliyor” diye konuştu.
Daha Rahat Bir Adet Dönemi İçin Bunlara Dikkat
• Hastalığınız konusunda bilgilenin.
• Adetten bir gün önce ağrı kesici kullanabilirsiniz ancak mutlaka doktorunuza danışın.
• Adet süresi boyunca hafif gıdalarla beslenmeye özen gösterin.
• Ayaklarınızı sıcak tutun ve ılık duş alın.
• Hafif spor aktivitelerinden çekinmeyin.
• Stresten ve sigaradan uzak durun. Bu konuda gerekirse profesyonel destek alın.
