Dayanılmaz baş ağrıları olarak nitelendirdiğimiz nörolojik bir hastalık olan migrenle baş etmek hayli zordur. Vakit zaman başlayan migren ağrıları hastalar için dayanılmaz anlar yaşabiliyor. Bu noktada migrenle baş etmek için öncelikli olarak mevsim geçişlerine dikkat etmek gerekiyor. Batıgöz Sıhhat Grubu’ndan Nöroloji Uzmanı Dr. Nurettin Varolgüneş, migren hakkında bilgiler verdi. Migren rahatsızlığınız varsa migren rahatsızlığına dair bilmeniz gereken tüm ayrıntılar için haberin devamına göz atabilirsiniz! İşte migren hakkında bilmeniz gerekenler…
Baş ağrısı genel bir tariftir ve Memleketler arası Baş Ağrısı Derneği, baş ağrılarını 14 ana küme ve yüzlerce alt küme olarak sınıflandırmıştır. Öteki bir hastalıkla ilgisi olmayan ve direkt baş ağrısı ile kendini gösterenler primer baş ağrılarıdır ve migren bu kümede yer alır.
Ağrı daima ve şiddeti giderek artan yapıdaysa, birinci sefer ağrıyla tanışan kişinin yaşı 10’un altında ya da 50’nin üstündeyse, daha evvel mevcut olan ağrının şiddeti, biçimi değiştiyse, tedaviye yanıt vermiyorsa, baş ağrısı şimdiye kadar hayatında karşılaştığı en şiddetli ağrıysa ve ağrı bir fizikî aktivite sırasında (ağır bir yük kaldırmak, cinsel ilişki) ortaya çıkmış ve şiddetini artırmışsa kesinlikle doktora gitmek gerekir.
Migren baş ağrılarının yaklaşık yüzde 60’ı başın tek tarafında görülür ve çoğunlukla zonklama eşlik eder. Bulantı ve vakit zaman kusma eşlik eder. Bu ağrı ataklar halinde seyreder ve 4-72 saat ortasında devam edebilir. Görme bulanıklığı, ışıktan ve sesten rahatsız olmalar görülür. Fizikî aktivite ve baş hareketleri bu atakları tetikler.
Migren baş ağrısı genetik geçişli bir hastalık olarak kabul edilmektedir fakat burada sorumlu genler şimdi saptanamamıştır. Çevresel faktörler yani gerilim, hava kirliliği, depresyon, uykusuzluk, beslenme bozuklukları, çok parlak ve titrek ışık yayan ekranların sık ve yakın aralık kullanımı da migreni tetikleyebilir.
Parfüm Kokusu Migreni Tetikliyor!
Yükseklik değişiklikleri, hava kirliliği, sigara dumanı, çok parlak ışık yahut titreyen ışık, yüksek ve devamlı gürültü, parfüm kokusu, kuvvetli öteki kokular ve kimyasal hususlar, hava durumundaki değişiklikler (basınç, sıcaklık ve nem değişikliği, lodos), mevsimsel değişiklikler (sonbahar ve ilkbahar atakların sıklaştığı aylardır), uzun süren açlık, çok ya da az ahenge, uyku tertibindeki bozukluklar, uçak seyahatleri, doğum denetim hapları, adet devri, birtakım yiyecek ve içecekler (çikolata, kabuklu kuruyemiş, şarap üzere mayalı içkiler); migreni tetiklemektedir. Besin listesini daha da uzatmak mümkündür lakin her hastada migren ağrısını artıran yiyecek farklı olabilir.
“Önemli olan kişinin ağrısını tetikleyen besini kendisinin bulup keşfetmesidir” diyen Varolgüneş, “Beslenmemizde yer alan kıymetli yiyeceklerin migreni tetiklediği sonucuna varmadan evvel tekraren bu yiyeceklerin kişi tarafından denenerek emin olunması gerekir” dedi.
Kadınlarda Daha Çok Ön Planda!
Yapıları gereği bayanlar çevresel faktörlerden daha çabuk ve fazla etkilenirler bu da riski arttırır. Menopozdaki bayanda migren krizleri seyrekleşir. Hamilelikte çoğunlukla 3 ile 9’uncu aylar ortasında migren krizleri azalmasına karşın vakit zaman birtakım hamilelerde migren krizlerinde artış olabilir.
Migren Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavideki gaye, ağrıyı tetikleyici faktörleri azaltmak, hudut sistemindeki hassasiyeti ve ağrı sırasında ortaya çıkan damar ve damar etrafındaki olayları baskılamaktır. Temel tedavi, esirgeyici ve akut atak tedavisi olmak üzere ikiye ayrılır. Şayet hastanın ağrıları ayda bir iki kere görülüyorsa yalnızca akut atak tedavisi önerilir. Akut ağrı atağı tedavisinde kolay ağrı kesiciler, steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar, ergotaminli ilaçlar ve triptanlar kullanılır. Ağrı kesici ve ergotaminli ilaçlar sık kullanıldığı takdirde ağrıyı daima yapar ve bazen daha önemli yan tesirlere yol açabilirler.
Atak sırasındaki bulantı ve kusma için de anti emetik kümesi bulantı giderici ilaçlar verilir. Ağrı kesiciler atağın başında alınmalıdır. Emilimi hızlandırmak için de bulantı önleyici ilacın ağrı kesiciden evvel alınması gerekir. “Bir ay içinde atak sayısı üçü, dördü geçiyorsa o vakit yalnızca atak sırasında değil, migren atağını önlemeye yönelik ilaçları da kullanmak gerekir” diyen Varolgüneş, “Kişi ayda 2-3 ataktan az migren krizi geçiriyorsa kollayıcı tedavi gerekmeyebilir. Kişinin toplumsal ömrü ve işi göz önüne alınarak hami tedavi atak sayısına bakılmaksızın da hastanın isteği üzerine verilebilir. Gözetici tedavide ilaçlar her gün alınır. Bu gayeyle kalp ilaçları, depresyon ilaçları, epilepsi ilaçları kullanılmaktadır. Ağrı kesicilerin her gün alınması sakıncalıdır” dedi.
Migrende botoks, akupunktur, kronik ağrılarda doku masajı, Riboflavin, magnezyum ve birtakım bitkisel ilaçlar alternatif tedaviler olarak kullanılmakta ve kimi hastalarda faydalı olmaktadır.