Çiftlerin normal zamanda bir rutini olan cinsellik, hamilelik söz konusu olduğunda bebeğe zarar verme düşüncesiyle tereddüt uyandırabiliyor. Acıbadem Fulya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Selcen Bahadır gebelikte cinsel ilişkinin zararlar var mı, faydaları neler, gebelikte hangi pozisyonda cinsel ilişkiye girilmeli gibi konularda merak edilen soruları yanıtladı.
Gebelikte cinsel ilişkiye girilir mi?
Öncelikle cinsellik ve cinsel ilişki (cinsel birleşme) yani seks kavramlarını ayırmak isterim. Cinsellik sadece cinsel organları içermeyen, tüm bedeni olduğu kadar, ruhu ve beş duyuyu kapsayan yaşantıların bütünüdür. Yani cinsellik konuşmayı, bakışmayı, sarılmayı, flörtleşmeyi, mesajlaşmayı içeren, aynı zamanda dokunuşları ve öpüşmeleri barındıran eylemlerin hepsidir. Yaşamın normal ve sağlıklı bir parçası olan cinselliğe bu bakış açısıyla baktığımızda, hayatımızın her döneminde bize eşlik edebilir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre cinsellik; “Fiziksel, duygusal, entelektüel ile sosyal yönlerin kişiliği, iletişimi ve aşkı zenginleştirici etkilerinin bileşiminden oluşur. Cinsel bir varlık olarak insanın sadece bedensel değil; duygusal, düşünsel ve toplumsal bütünlüğünü sağlayan, kişilik gelişimi, iletişim ile sevginin paylaşımını olumlu yönde zenginleştiren ve arttıran sağlıklılık halidir.” Yani, cinsellik bireyleri yakınlaştıran, sadece bedenle değil, duygusal anlamda da yaşanan ve kişiye iyi gelen sağlıklılık hali olarak tanımlanmaktadır.
Yapılmış araştırmalardan elde edilen veriler; çiftlerin çoğunun 7. gebelik ayına kadar cinsel aktiviteye devam ettiği yönündedir. Bunun yanı sıra %10 çift gebelik başından itibaren cinsellikten sakınmaktadır. Yine çalışmalar çiftlerin 1/3’ünün 9. aya kadar cinsel birlikteliğe devam ettiğini göstermektedir. Kadınların genel olarak tüm gebelik dönemi boyunca duygusal ve erotik ihtiyaçları devam ederken, gebeliğin son dönemlerinde özellikle vajinal birleşmeden kaçındıkları belirtilmektedir. Araştırmalar, özel gruplar (yüksek riskli gebelikler) dışında gebeliğin her döneminde cinselliğin yaşanabileceğini, anneye ve doğacak bebeğe zararlı olmadığını söylemektedir. Bunun dışında penetratif eylemleri içermeyen cinsel aktiviteler tüm gebeler için uygun görülmektedir.
Gebelikte cinsel ilişki bebeğe zarar verir mi?
Gebelikte cinsellikten kaçınmanın ana nedenlerinden biri, anne karnındaki bebeğe zarar verme korkusu olup, bu korku çiftlerin %30-50’sinde gözlenmiştir. Erken gebelik haftalarında cinsel ilişkiye dair en büyük kaygı ise bebeğin düşeceği ile ilgilidir. Ancak yapılan çalışmalar; cinsel ilişkinin gebelik kaybı veya düşükle ilişki olmadığını, halihazırda mevcut bir kanama varlığı dışında gebeliğin erken dönemlerinde yaşanan cinsel ilişkinin olumsuz etkisi olmadığını göstermiştir. Bunun yanı sıra, kimi kadında ortaya çıkan ruhsal değişiklerde, örneğin beden değişimi nedeniyle gelişen kaygılarda, partnerlerin yakınlaşmalarının ve cinsel ilişkinin iyilik halini arttırabildiğini söyleyebiliriz. Yine başka bir toplumsal görüş, gebeliğin erken doğuma neden olabileceği veya doğumu vaktinden önce başlatabileceği yönündedir. Cinsel ilişkinin kasılmalara neden olduğu ve amnion kesesinde (su kesesi) açılmaya sebep olarak doğumu tetiklediği yönünde yanlış bir inanış vardır. Araştırmalar bizlere cinsel birlikteliğin ve sonunda yaşanan orgazmın erken doğum, erken membran rüptürü (erken su gelmesi) ile düşük doğum ağırlığı gibi durumlarla ilişkisi olmadığını söylemektedir. Yine toplumdaki yaygın inanışın aksine, gebelikte cinsel ilişki veya penis, bebekte herhangi bir sakatlığa yol açmamaktadır.
Gebelik sürecinde cinsel ilişkinin zararları nelerdir?
Gebelikte cinsel ilişkinin zararlı olabileceği birkaç grup vardır. Nedeni tespit edilmemiş vajinal kanama, rahim ağzı kısalığı, erken doğum eylemi, amnion sıvısının gelmesi ve plasenta previa (bebeğin eşinin önde olması) gibi durumların varlığı hem doğacak bebek için hem de anne için tehlikelidir. Bu tehlikeler enfeksiyon veya ciddi kanama olarak söylenebilir. Bunun yanı sıra çoğul gebelik de riskli olarak görülebilir. Fakat bu sorunların tümü düzenli takipler esnasında jinekologlar tarafından tespit edilebilir durumlar olup, gebeler ve eşleri bilgilendirilmektedir. Yine yüksek riskli gebeliklerde özellikle suları gelen hastada kadına yapılan oral seks eylemleri enfeksiyonla ilişkili olabilir.
Gebelikte cinsel ilişkinin faydaları nelerdir?
Dünya Sağlık Örgütü’nün cinsellik tanımından yola çıkarak, “insanlar cinsel varlıklardır ve cinsellik genel sağlığı arttıran eylemler bütünüdür” diyebiliriz. Gebelik ise hem anne hem de baba adayı için medikal, psikolojik ve ilişkisel değişiklikleri içeren bir dönemdir. Özellikle hormonların etkileri kadında bazı ruhsal ve cinsel sorunların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Yine hem kadın hem de erkeğin, kendilerine yeni eklenecek rollerine ve kimliklerine karşı yaşadıkları heyecan, merak ile kimi zaman kaygı, her iki tarafın da cinsel sorunlar yaşamalarının zemininde yer alabilmektedir. Çiftler için baktığımızda; gebelik döneminde yaşanan cinsellik, kadın ile erkeği bu özel dönemde birbirlerine yaklaştıran, anın tadını çıkarmalarını sağlayan ve olumsuz duyguları azaltabilen bir iyi hissetme halidir. Cinsel ilişkide, özellikle orgazm sonrasında salınan bazı kimyasallar, kadının kendini iyi hissetmesini sağlayabilmektedir. Kadının arzulanabilir ve güzel olduğunu fark etmesi, onun ruhsal olarak sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmesini destekleyebilmektedir. Yine yukarıda anlattığım gibi, cinselliği sadece cinsel birleşme olarak görmeden, çiftlerin farklı cinsel davranışları sergilemeleri önem arz etmektedir.
Hangi durumlarda gebelikte cinsel ilişkiden kaçınmalı?
Nedeni belli olmayan kanama, erken doğum tehlikesi, bebeğin eşinin önde gelmesi durumu olarak bilinen plasenta previa ile suların gelmiş olması gibi durumlarda gebelikte cinsel birleşme kesinlikle önerilmez. Yine daha önceden erken doğum yapmış olma ve çoğul gebelik gibi durumlarda cinsel birleşme riskli görülmekle birlikte, cinselliği daha geniş bir pencereden ele aldığımız diğer cinsel yakınlaşmaların, romantik ve erotik eylemlerin yapılmasında sorun görülmemektedir.
Cinsel yaşam gebeliğin kaçıncı ayına kadar devam edebilir?
Yapılmış çalışmalara göre; herhangi bir risk barındırmayan tekil gebeliklerde cinsel yaşam açısından bir sorun yoktur. Çiftler kendilerini iyi ve güvende hissettikleri, cinselliği iki taraflı olarak arzu ettikleri sürece cinsel yaşamın gebeliğe bir zararı yoktur. Bunun yanı sıra gebelik hormonlarının etkisiyle başlayan uykuya meyil, ruhsal değişiklikler, bulantı ve kusma, özellikle ilk üç ayda; karnın büyümesi nedeniyle oluşabilen pozisyonel zorluklar ile doğuma dair korkular nedeniyle son üç ayda cinsel ilgi ve istekte azalma yaşanabilir.
Gebelikte hangi pozisyonda ilişkiye girilmelidir? Partner desteği nasıl olmalıdır?
Çiftlerin ilişkide rahat ettiği pozisyonlar gebelik haftasına göre değişmektedir. Özellikle ilk üç ayda misyoner denilen erkeğin üstte olduğu pozisyonun en çok cinsel ilişkiye girilen pozisyon olduğu bilinmektedir. Bunun yanı sıra çiftler bu evrede kendi isteklerine göre değişik pozisyonlarda cinsel eylemlerde bulunabilirler. Kadının üstte olduğu pozisyonlar ise ikinci üç aydan sonra daha fazla tercih edilebilir. Gebeliğin, dolayısıyla annenin karnının büyümesi çiftler için bu pozisyonu daha uygulanabilir kılar. Çiftler gebeliğe baskı yapmayacak şekilde kaşık pozisyonunu veya rear- entry denilen arkadan giriş pozisyonları da tercih edebilirler. Partnerler gebeliğin hassas bir dönem olduğunu bilerek, eşlerinin konforlarını düşünmeli, cinselliği sadece mekanik bir birleşme eylemi olarak değil, duygusal ve romantik davranışlar bütünü olarak görerek, kadının rızası dışında eylemlerde bulunmaktan kaçınmalıdırlar. Eşlerinin bu dönemde değişen hormonların etkisiyle daha duygusal olabileceklerini unutmamalı ve anlayışlı olmalıdırlar. Bunun yanı sıra cinsel eylemlerden bütünüyle kaçınmak ise çiftlerin birbirlerinden uzaklaşmasına yol açabilir.
Eklemek istediğiniz önemli bir nokta var mı?
Gebelik çift için özel bir dönemdir. Kadın ve erkek kimliklerinden, anne ve baba kimliklerine yolculuk ettikleri, özel bir dönem… Dolayısıyla bu dönem bazı endişeleri beraberinde getirebilir.
Annelik ve babalık gibi kutsal olduğu düşünülen kimliklere adım atan bireylerde cinselliğin yaşanması, hatta düşünülmesi, bazı kültürlerde hoş karşılanmamaktadır. Bireylerde hormonal, fiziksel, duygusal, ruhsal ve ilişkisel değişikliklerin olabileceği, cinselliğin sadece mekanik bir eylem değil; romantik ve erotik oyunların da bir araya geldiği iyi hissetme hali olduğu bilinmelidir. Önerim, gebeliğinizi takip eden doktorunuzla cinsel yaşama dair korku ve kaygılarınızı paylaşmanızdır. Çünkü eğer gebeliğe dair bir riskiniz yoksa, cinsel yaşama devam etmenizde bir sakınca görülmemektedir. Unutmayalım ki cinsellik sadece penetratif eylemleri değil, tüm ruhla ve bedenle yaşanan duygusal davranışları içerir.
