1968 yılında Amerika Santa Barbara kıyısı açıklarına 12 milyon litre petrol döküldü. Dünyamızın o güne kadar karşılaştığı en büyük etraf felaketlerinden biriydi. 10 bini aşkın kuş, fok balığı, deniz aslanı yok oldu… Bu olaydan sonra aktivist John McConnell 1969 yılında UNESCO Dünya Konferansı sırasında 22 Nisan'ın Dünya Günü olarak kabul edilmesini sağladı. Dünya Günü'nün bu yıl kıymeti daha büyük. Şunu baştan kabul edelim bu mevzuda farkındalığımız çok düşük ve tabiata en çok insan ziyan veriyor. Meğer biz düşünen, düşündüğünü düşünebilen gelişmiş canlılarız. Öyleyse neden içinde yaşadığımız dünyaya en çok ziyan veren biz oluyoruz? Bunun sonuçlarını düşünemeyecek ya da öngöremeyecek teknolojimiz yok değil… Bir hırsa kapıldık ve frenlerimiz boşalmış üzere tüketiyoruz, yarınlar yokmuş üzere günlük yaşıyoruz ve hem kendimizi hem gelecek kuşakları hem de tabiattaki canlıları yok ediyoruz. Biz COVID-19 sebebiyle ortadan yok olduğumuzda Venedik kanallarındaki sular temizlendi, yunusları ve kuğuları çıplak gözle görür olduk, hava kirliliği İstanbul'da yüzde 30 azaldı, Kanada'da çok sık görülmeyen katil balina bile kıyıya yakın yerlerde görünür oldu.
Uzun lafın kısası, etrafa verdiğimiz rahatsızlık ile ilgili farkındalığımız tahminen de hiç olmadığı kadar arttı. Tam da bu periyoda denk gelen 22 Nisan Dünya Günü vesilesiyle iki gezgin ile sohbet etmek istedik: Çiler Süreksiz (@audiosoup) ve Mehmet Kırali (@civilking)… Seyahat ve fotoğrafı hayatının merkezine koyan çift, dünyanın dört bir yanından fotoğrafları bizimle paylaşıyor. Instagram hesaplarında gezinirken sanal bir dünya tipine çıkmış üzere oluyorsunuz. Fotoğraflar sizi içine çekiyor. Bilhassa salgından evvelki Afrika seyahatleri sırasında iPhone 11 Pro ile çektikleri ve sayfanın devamında da göreceğiniz fotoğraflar ve ultra gerçek görüntü dünyanın büyülü hoşluğuna bakıp kendimize sorular sormamıza sebep oluyor. Biz de o denli yaptık, Dünya Günü için Mehmet ve Çiler'in “dünyadan” verdiği örneklere dikkat edin…
ELLE: Kurumsal hayatı bırakıp seyahat ve fotoğrafa yöneldiniz. Birlikte dünyayı gezip Instagram’da mükemmel fotoğraflar paylaşıyorsunuz. Kırılma noktanız ne oldu, hayatınızın bu devrine nasıl karar verdiniz?
Mehmet Kırali: Yalnızca para kazanmak için yaptığım işi yaklaşık 20 yıldan sonra değiştirmek ile ilgili esasen bir arayış içerisinde idim. Sinema ile ilgili bir şeyler vardı başımda, Instagram tam bu devrin ortalarında fotoğraf aşkımla tam manasıyla pişti oldu. Başta yalnızca cümbüş olarak kullanırken kısadır müddet sonra bir işe dönüşeceğini fark etmiştim esasen.
Çiler Süreksiz: Ben çalıştığım işler konusunda daima çok şanslı oldum ve her vakit hayalimdeki işin peşinde koştum. Çok uzun yıllar müzik yöneticiliği yaptığım için gece çalışıyordum ve bilhassa son yıllarda konser fotoğrafları çekmeye başladım. Daha sonra Instagram’ın birinci kullananlarından biri oldum ve paylaştığım fotoğraflara her vakit çok ihtimam gösterdim. Aslında bir kırılma noktası olmadı her şey resen gelişti.
ELLE: 22 Nisan Dünya Günü… Seyahat ettiğiniz kentler yahut ülkelerde aklınızda kalan tabiat dostu uygulamalar nelerdir? Bu farkındalık hangi ülkelerde daha fazla sizce?
Bu bahiste özellikle Kuzey Avrupa ülkelerinin farkındalığının daha çok olduğunu düşünüyoruz. Amsterdam, Kopenhag üzere kentlerde bisiklet kullanımının onlara ayrılan yollar ve önceliklerle fevkalade desteklenmesi, tekrar bu kentler ve Kuzey Avrupa ülkelerinde yakın vakitte fosil yakıtların yasaklanması, karbon nötr hale gelmesi birinci aklımıza gelenler. Bu bahiste Almanya’nın Freiburg kenti aldığı mükafatlar, yaptığı başarılı uygulamalarla dünyadaki en âlâ örneklerden biri. Yaptığı bu başarılı uygulamalardan ötürü pak gücün başşehri olarak anılıyor.
ELLE: Bu yıl Dünya Günü’nde Dünya ile her zamankinden daha farkında bir ilgimiz var. Tam iklim krizi en sonunda insanların radarına girmişken bu defa tüm gezegen salgınla boğuşmaya başladı. Beşerler meskenlerine çekildikçe Venedik’te sular berraklaştı, kuğular ortaya çıktı, Hindistan’da hava kirliliği azalınca Himalayalar yeniden görünmeye başladı vs. Sizin bu Afrika seyahatinizde gözlemlediklerinizi, Dünya Günü vesilesiyle lisana getirmek istediklerinizi paylaşır mısınız?
Bu salgın öncesi iklim krizinin insanların radarına girdiğini düşünmüyoruz. En azından büyük bir çoğunluğun umurunda bile değildi bize nazaran. Bu salgın bittiğinde beşerler bu durumu daha ciddiye almaya başlayacak diye kestirim ediyoruz. Güney Afrika, demokrasi ve cumhuriyetle 25 yıldır tanıştığı için, halkın %90’ını oluşturan kesim, eğitim ve kültür seviyesi olarak şimdi bu mevzularda çok şuurlu değil lakin yavaş yavaş bilinçlenmeye başladığını gördük bu seyahatimizde. Ülke coğrafya ve tabiat olarak dünyadaki en hoş yerlerden biri. İnsanların yalnızca tabiatın kendi içindeki sistematiğini ve dinamiğini izleyerek bile aydınlanabileceğiniz düşünüyoruz. Güney Afrika bunun için çok âlâ bir örnek.
Your browser does not support HTML5 görüntü.
ELLE: Görüntüde aslanların olduğu yer bir muhafaza reservi mi? Nedir kıssası, burada muhafazaya alınan hayvanlardan bahseder misiniz?
Fotoğrafları Johannesburg’ta “Lion&Safari Park” ta çektik. Daha evvel çok kez Tanzanya’da safariye çıkmıştık ve yırtıcı ömrü izlemek ve fotoğraflamak için çok vaktimiz oldu, lakin bu sefer biraz daha farklı bir tecrübe yaşadık. 1000 Hektar büyüklüğündeki bu parkta müdafaa altında olan, dünyada yalnızca 30 tane kaldığı söylenen Albino aslanlar yani beyaz aslanları gördük ve fotoğrafladık. Yavru aslanlara çok yaklaşma, onları sevme fırsatı bulduk. Bu sayede çok keyifli fotoğraflar çıktı ortaya. Bu park epeyce büyük, aslan aileleri, çita aileleri ve Afrika köpekleri burada yaşıyorlar. Mikro çiplerle izleniyorlar ve tüm bakım ve beslenmeleri park tarafından ihtimamla yapılıyor.
ELLE: Afrika seyahatinizde yaptığınız çarpıcı çekimlerin başrolünde farklı hayvanlar var, orada bulunduğunuz mühlet içinde farklı cinslerin hayat kuralları ile ilgili bize aktarabileceğiniz neler öğrendiniz?
Güney Afrika’da hayvanları görebileceğiniz birçok yer var. Penguenleri görmek isterseniz Cape Town’da Boulders Beach’e gidiyorsunuz. Fokları görmek istediğinizde Hout Körfezi'nden kısa bir tekne seyahatiyle “Seal Island” denilen Duiker adasına gidiyorsunuz. Aslan Parkı’nın dışında Leoparlar, Filler, Zürafalar, Afrika Antilopları, Hipopotamları, Zebraları, Gergedanları, Thomson Ceylanlarını daima birlikte görmek isterseniz 550 km2 birinci devasa büyüklükteki Pilanesberg Ulusal Parkı yahut Kruger Ulusal Parkı’na gidebilirsiniz. Buralarda biz de birinci kere yabanî Afrika köpeklerini gördük ve hiç görmediğimiz kadar fazla gergedana rastladık. Olağanda Güney Kutbunda yaşayan Penguenlerin buradaki soğuk denizlerde kendilerine bir ömür alanı yarattıklarını gördük. Güney Afrika’da doğal hayatı korumak için önemli çalışmalar var.
ELLE: Afrika’daki bu çekimler ve tecrübeleriniz sırasında size tabiatla ve hayvanlar dünyasıyla ilgili en çarpıcı gelen anınızı anlatır mısınız?
Ç.G: Yavru aslanları sevmeye gittiğimizde çok heyecanlandım. Patileri çok büyük ve daima oyun peşindeler lakin istemeyerek sizi yaralama ihtimalleri var. Tekrar de onlara dokunmak, çok yakından fotoğraflarını çekebilmek bu seyahatin en heyecanlı anlarıydı. Bir de Hermanus’ta kasabanın denize bakan doruklarında bankta oturduğumuz yerden balinaları seyrettik. Vakit bu türlü anlarda tam manasıyla duruyor.
M.K: Güney Afrika seyahatimizde fokların yaşadığı Duiker Adası’na olan ziyaretimiz ve onları tekneden gözlemek beni çok etkiledi. Masa dağına teleferikle çıkmak ve orada bulunmak dayanılmaz bir deneyimdi.
ELLE: Çekimlerinizi tam olarak hangi ekipmanlarla yaptınız?
Seyahatimizde yanımızda farklı ekipmanlar da vardı ancak bu fotoğrafları iPhone 11 Pro ve iPhone 11 Pro Max ile çektik. Bilhassa yavru aslanları çekerken portre modunu çok kullandık ve sonuçlara bayıldık. Görüntü çekerken de otomatik stabilizasyon özelliği sayesinde safari aracı hareketliyken bile çok düzgün sonuçlar aldık.
ELLE: Konutlarımıza çekildiğimiz bu haftalarda şapkamızı önümüze koyup düşünecek çok vaktimiz oldu. Sizin 2020 yılından aldığınız bildiri ne, dünyanın durumuyla ilgili?
Daha az tüketmek, tabiat ve kozmosla bağlantımızı husustan daha çok arındırmak. Doğal ve pak bir dünya için daha dikkatli ve hassas olmak.
ELLE: Dünya kapılarını kapattı, birçok ülkede sokağa çıkma yasağı var. Kentlerin sembol yerlerini tahminen de birinci kez bu türlü görüyoruz. Bu devirde hangi kentlerin fotoğrafını çekmek isterdiniz?
Çok turistik yerler her vakit çok kalabalık olduğu için; bu durumun tahlili olarak sabahları çok erken saatlerde, hatta gün doğumlarında fotoğraf çekmeye çıkıyoruz. Fakat yeniden de bu durumda Paris, Roma ve Venedik’te bir çok noktada çekim yapmak isterdik.
ELLE: Bu Dünya Günü’ne uzaktan bağlanıyoruz, çoğumuz bir müddettir toprağa bile basmadı. Dünya ile bağlantımız kopuk. Sizce beşerler tekrar tabiatla kucaklaştığında ona daha nazik davranması gerektiğini hatırlayacak mı?
Bu sürecin hepimiz için çocukluğumuzda çok sıcak bir cisime dokunduğumuzda, elimizin yanıp bir daha asla dokunmamak gerektiği öğretisi kadar net bir ileti olduğunu düşünüyoruz.
ELLE: Seyahatlerinizde ve günlük hayatınızda karbon ayak izini azaltmak ismine neler yapıyorsunuz?
Seyahatlerimizde gittiğimiz her yeri yürüyerek keşfetmeye çalışıyoruz. Seyahatte ve konutta daha az kırmızı et tüketiyoruz ve organik beslenmeye çalışıyoruz. Konutumuzda genel güç tüketimini daha azaltmaya dikkat ediyoruz.
